به گزارش ایراسین؛ اول خرداد زنگ خاموشی، یا همان مدیریت اضطراری بار، در کشور به صدا درآمد. جداول رنگ بندی شده که براساس موقعیت مکانی ساعات خاموشی را اعلام می کند در فضای مجازی دست به دست چرخید و برقِ اصفهان هم بعد از دوسال پایداری جریان، جیره بندی شد.

در سال ۱۳۹۳ خاموشی به ازای هر مشترک در شهرستان اصفهان ۸۵۰ دقیقه بود و با اصلاح زیرساخت ها در سال گذشته به ۱۵۰ دقیقه کاهش یافت و در چشم انداز شرکت توزیع برق شهرستان اصفهان این رقم می بایست به ۳۰ دقیقه به ازای هر مشترک کاهش می یافت. طرح «برق امید» هم در نظر داشت که در رسیدن به این چشم انداز با تشویق مشترکین به مصرف بهینه یاری برساند اما انگار ورق برگشت و با اینکه هنوز به پیک مصرف برق نرسیده ایم خاموشی های دو ساعته برای بیش از ۳ میلیون مشترک برق در اصفهان تحمیل شده است.

اگرچه دمای هوا در ابتدای خردادماه نسبت به مدت مشابه در سال گذشته تغییر چندانی نکرده است و طرح های جامع و پروژه های عدیده ای برای توسعه زیرساخت های برق در نظر گرفته شده است اما گویا این طرح ها نتوانسته متناسب با هدف گذاری ها پیش برود و امروز شهرستان اصفهان به اندازه دو نیروگاه ۸۰۰ مگاواتی شهید منتظری کمبود برق دارد.

اگرچه دمای هوا در ابتدای خردادماه نسبت به مدت مشابه در سال گذشته تغییر چندانی نکرده است و طرح های جامع و پروژه های عدیده ای برای توسعه زیرساخت های برق در نظر گرفته شده است اما گویا این طرح ها نتوانسته متناسب با هدف گذاری ها پیش برود و امروز شهرستان اصفهان به اندازه دو نیروگاه ۸۰۰ مگاواتی شهید منتظری کمبود برق دارد.

رضا صادقی، کشاورز ورزنه ای است که ده ماه است با خشکی زاینده رود نتوانسته زمین هایش را زیر کشت ببرد. او درگوشه ای از زمینش استخر پرورش ماهی تیلاپیا راه انداخته است. با قطعی برق پمپش از کار افتاد و تمام سرمایه اش به فنا رفت. صادقی در گفت و گو با خبرنگار ایراسین می گوید: کافی است نگاهی به استخرهای پرورش ماهی در شرق اصفهان انداخت؛ با نبود کشت به این کار روی آورده ایم اما قطعی برق سرمایه زندگی مان را نابود کرده است.

او طرح توسعه نیروگاه های خورشیدی در شرق اصفهان را هم شکست خورده می داند و ادامه می دهد: قرار بود سرمایه گذاران در شرق اصفهان نیروگاه های خورشیدی دایر کنند که تامین تجهیزات و تعرفه درنظر گرفته شده صرفه اقتصادی نداشت و این طرح هم به سرانجام نرسید.

سید محمدرضا نوحی، سخنگوی صنعت برق در اصفهان، علت مدیریت اضطراری بار را تابستان زودهنگام می داند و در گفت و گو با خبرنگار ایراسین می گوید: هر سال از نیمه خرداد تا نیمه شهریور مدیریت بار در کشور اعلام می شد و در تمام بخش های مصرفی تقاضا می شد که با مصرف بهینه در ساعات پیک مصرف مانع از فشار به شبکه های سراسری برق شد.

او ادامه می دهد: استفاده از وسائل سرمایشی ۲۰ هزارمگاوات به نیروگاه ها فشار تحمیل می کرد و عدم توازن مصرف با تولید منجر به مدیریت اضطراری بار شده است؛ چراکه اگر این اتفاق نیفتد و مصرف بر تولید پیشی بگیرد با قطعی سراسری شبکه در کشور مواجه خواهیم شد که جبران آن دشوار است.

سخنگوی صنعت برق اصفهان، جداول رنگ بندی شده خاموشی ها را در فضای مجازی از رده خارج شده معرفی کرد و گفت: شهروندان می توانند از طریق سامانه سپام از وضعیت خاموشی منطقه مورد نظر مطلع یا با واردکردن رمز رایانه از ساعات خاموشی آگاه شوند.

او طرح های توسعه نیروگاه های خورشیدی در اصفهان را با تعرفه گذاری جدید نرخ تضمینی خرید برای سرمایه گذاری مطلوب می داند و می گوید: در آینده نزدیک نیروگاه خورشیدی در شهر مجلسی و کوهپایه راه اندازی می شود. 

سهم استخراج رمزارزها در خاموشی های خرداد

اما چندسالی است که شبکه برق مهمان ناخوانده ای هم دارد. به زعم عده ای از مردم استخراج رمز ارزها متهم اصلی جیره بندی برق است. بر اساس بارهای شناسایی شده و برآوردهای صورت گرفته بیش از دو هزار مگاوات برق در مراکز استخراج رمزارز کشور مصرف می شود که این مصارف غیرقانونی به دلیل اتصالات نادرست و افزایش نقطه ای برق باعث آسیب دیدگی و حتی سوختن تجهیزات شبکه شده که خاموشی را به دنبال خواهد داشت. یک دهه از عمر بیت کوین با فراز و نشیب هایش می گذرد. استخراج رمزارزها نیاز به دستگاه های ماینر دارد که در دنیا به خاطر مصرف بالای برق هواخواه ندارد و استوک شده چینی شان از طریق بندر شارجه به طور قاچاق وارد کشور می شود. برای استخراج هر واحد بیت کوین نیاز به تولید ۷۲ مگاوات ساعت برق است. اگرچه استخراج رمزارزها در شرایط تحریمی اقتصاد را به جریان انداخته است اما عده ای بر این باورند که استخراج رمز ارزها مسبب اختلال در پایداری شبکه و خاموشی های ناخواسته به مردم است.

سهیل نیکزاد، بیت کوینر، در گفت و گو با خبرنگار ایراسین سهم استخراج رمزارزها در خاموشی های خردادماه را ناچیز می شمارد و می گوید: علت خاموشی ها را در عدم ایجاد زیرساخت ها در تولید برق باید جستجو کرد. مقدار برقی که صرف استخراج بیت کوین در کشور می شود معادل ۱.۵ درصد برق کشور است و گزارش توانیر از میزان تلفات برق ۱۱ درصد حاکی است. 

این بیت کوینر میزان مصرف برق برای استخراج رمزارز را در آبان ماه ۹۸ و با قطع اینترنت مرتبط می داند و می گوید: در آن زمان ۸ درصد قدرت ماینینگ جهانی کاهش یافت و متوجه شدیم که ۸درصد استخراج رمزارز در ایران انجام می شود و به خاطر تحریم ها سهم ایران از ماینرهای پرقدرت و به روز دنیا اندک است و تخمین زده می شود که همین مقدار استخراج رمزارز در ایران انجام می شود که تاثیری در اعمال فشار به شبکه برق ندارد.

تعرفه های کارشناسی نشده وزارت نیرو مسئول خاموشی هاست

رئیس کمیسیون بلاکچین و رمزارز سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور هم نظری مشابه دارد. عباس آشتیانی در گفت و گو با خبرنگار ایراسین در توضیح اینکه سهم استخراج رمزارزها درجیره بندی برق چقدر است، می گوید: ظرفیت تولید انرژی الکتریسته در کشور بالغ بر ۸۵ هزار مگاوات است و پیک مصرف حدود ۵۵ الی ۶۰ هزار مگاوات است که این ظرفیت اسمی تولید انرژی الکتریسته در هیچ جای جهان قابل بهره برداری نیست.

او ادامه می دهد: پیک مصرف برق در اوج گرمای تابستان در چندسال گذشته تقریبا با ماگزیموم ظرفیت تولیدی برق در کشور برابری می کرد که همان ۶۰ هزار مگاوات است. از سوی دیگر متناسب با آمارهای اعلام شده از وزارت نیرو۳۰۰ مگاوات ظرفیت استخراج قانونی رمزارز داریم و براوردها حاکی از آن است که ۳۰۰ مگاوات هم استخراج غیرقانونی استخراج رمزارزها در کشور براورد شده است.  

آشتیانی تصریح می کند: زیرزمینی شدن استخراج رمزارز هم نتیجه سیاست غلط و تعرفه گذاری وزارت نیرو است که براورد می شود استخراج رمزارز در کشور ما بالغ بر ۶۰۰ مگاوات است. با توجه به ظرفیت تولیدی کشور که ۶۰ هزار مگاوات است متوجه می شویم که یک درصد از ظرفیت پیک مصرف برق در کشور به استخراج رمزارزها اختصاص دارد.

او با استدلال مذکور استخراج رمزارزها را به عنوان علت خاموشی برق رد می کند و می افزاید: با توجه به اینکه استخراج رمزارزهای قانونی ممنوع است بالغ بر نیم تا یک درصد ظرفیت پیک مصرف برق در کشور به استخراج رمزارزها مربوط می شود.

رئیس کمیسیون بلاکچین و رمزارز سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور توضیح می دهد:وزارت نیرو با فرافکنی افکار عمومی را از علت اصلی خاموشی ها منحرف می کند چراکه علت اصلی خاموشی های اخیر فرسوده بودن شبکه توزیع انتقال انرژی کشور و عدم نوسازی و تعمیرات دوره ای نیروگاه های کشور است.

او اضافه می کند: بدهی های ۵۰ هزار میلیارد تومانی وزارت نیرو به نیروگاه داران بخش خصوصی که از سال ۹۲تاکنون تسویه هم نشده است پس انتظار سرمایه گذاری بخش خصوصی در توسعه نیروگاه هم غیرمحتمل است.

آشتیانی به نمایندگی از طرف نظام صنفی رایانه ای کشور خاموشی های بیش از دو ساعت را هشدار داد و تصریح می کند: وزارت نیرو برق را به استخراج کنندگان قانونی رمزارز به ده برابر قیمت قبل می فروشد که این تعرفه گذاری به حدی اشتباه است که عامل زیرزمینی شدن رمزارز در کشور تعرفه گذاری وزارت نیرو است.

او ادامه می دهد: وزارت نیرو با تعرفه گذاری و سیاست گذاری اشتباه مهمترین عامل این است که صنعت استخراج رمزارز در مسیر صحیح در کشور پا نگیرد و با توجه به اینکه نمی توان به طور دقیق از فعالیت غیرقانونی رمزارزها مطلع بود آمار اعلام شده مصرف دو هزار مگاوات برق توسط استخراج رمزارزها مردود است.

رئیس کمیسیون بلاکچین و رمزارز سازمان نظام صنفی رایانه ای کشور می گوید: مشارکت بخش خصوصی می توانست به توسعه زیرساخت های نیروگاهی در کشور بیانجامد اتفاقی که متاسفانه با سیاست گذاری غلط رخ نداد.

او بیان می کند: ۱۴ درصد ظرفیت برق کشور معادل ۱۰ هزار مگاوات از طریق نیروگاه های برق آبی وارد مدار می شد که امسال به علت کم بارشی این ظرفیت هم از دست رفته است و طبق برنامه توسعه کشور قرار بود که بر ظرفیت نیروگاهی افزوده شود که به بهانه های واهی این توسعه در چند سال اخیر رخ نداده است.

آشتیانی راه برون رفت از این وضعیت را در اصلاح تعرفه های انرژی از سمت وزارت نیرو برشمرد و می افزاید: نظام صنفی رایانه ای کشور در اصلاح این تعرفه های انرژی استخراج رمزارزها در سطح هیئت دولت ورود کرده است و امیدواریم این بار تصمیمات صحیح در این خصوص اتخاذ شود.

علت و چرایی خاموشی های دو ساعته را از کم بارشی، فرسودگی شبکه برق، نبود توسعه، نداشتن جذابیت اقتصادی برای توسعه نیروگاه توسط بخش خصوصی، تمامیت خواهی وزارت نیرو و نبود فرصت برای بخش خصوصی و یا حتی استخراج رمزارزها در جامعه در نظر بگیریم یا نه؛  اما  می توان با اطمینان گفت که تاثیر این خاموشی ها تنها به از دست رفتن سرمایه پرورش دهنده ماهی در ورزنه اصفهان ختم نمی شود بلکه در شرایطی که به طور متوسط در شبانه روز ۳۰۰ نفر نفس شان به دستگاه ونتیلاتور بند است و عده ای هم در منازل به کپسول های اکسیژن وابسته اند خاموشی ها می تواند سلامت این افراد را به خطر بیاندازد و وزارت نیرو موظف است مسئولانه در این باره شفافیت کند.