به گزارش ایراسین، در حالی تحریم‌های خصمانه آمریکا علیه اقتصاد کشورمان وارد مرحله‌ای تازه شده و اکنون صنایع فلزی و معدنی کشورمان را دربرگرفته که برخی از کارشناسان براین باورند که همچنان علی‌رغم تمام کارشکنی‌های خارجی امتیازاتی در اختیار ایران قرار دارد که می‌توانیم از آنها به خوبی برای رونق اقتصاد و ایجاد ارزش افزوده بالا استفاده کنیم. از این رو گفت‌وگویی تفضیلی با محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران داشتیم تا از وی درباره داشته‌ها و فرصت‌های معادن و صنایع معدنی کشورمان بپرسیم.
جایگاه معدنی ایران در جهان چیست؟
ایران ۷ درصد معادن جهان را در اختیار دارد و ارزش برآوردی معادن کشورمان ۷۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است که در صورت سرمایه‌گذاری این عدد افزایش خواهد یافت. اکثر معادن ایران محوطه باز و در کلاس جهانی هستند. البته این موضوع تنها درباره مواد معدنی است چون ارزش افزوده در صنایع معدنی خواهد بود. به عنوان مثال صنایع فلزات غیرآهنی، همچون آلومینیوم، مس، سرب، روی، طلا و... و آلیاژهای آنها می‌توانند مزیت رقابتی گسترده‌ای را برای هر کشور ایجاد کنند. همچنین تکاپو در حوزه‌های سرمایه‌گذاری، تولید، استخراج و صادرات در زمینه مس در ۱۰ سال گذشته در کشور بسیار افزایش پیدا کرده است.
آیا آماری از میزان ذخایر فعلی معدنی ایران در اختیار دارید؟
بله برخی از معادن اصلی و شاخص را می‌توان با این ارقام دید، معدن «مس سرچشمه» با ۲/ ۱ میلیارد تن با گرید ۷/ ۰ درصد، معدن «روی انگوران» با ذخیره ۹ میلیون تن با گرید ۳۵ درصد، معدن «روی مراغه» با ۱۶۰ میلیون تن با گرید ۲ درصد، معدن «سنگ آهن سنگان» با ذخیره ۲/ ۱ میلیارد تن (رتبه نهم جهان) و معدن «گل گهر سیرجان» با یک میلیارد تن (رتبه دهم جهان). بطور کلی آمارهای معادن ایران بیانگر جایگاه مناسب و قابل اعتماد کشورمان در این صنعت است اما فراموش نکنیم موضوع سرمایه‌گذاری و اکتشاف می‌تواند در این ارقام تغییرات معناداری ایجاد کند که ارتقاء جایگاه آماری ایران اولین دستاورد آن خواهد بود منافع اقتصادی قابل توجهی در واقعیت عمل ایجاد خواهد شد.
به موضوع اکتشاف و استخراج اشاره کردید، جایگاه ایران در این بخش از صنعت معادن چیست؟
ببینید ایران دربسیاری از معادن مثل مس جایگاه مناسبی دارد و بطور کلی در حدود ۳ درصد از ذخایر مس دنیا را در اختیار داریم که با برخی سیاست‌گذاری‌های جدید در این زمینه در میان ۱۰ کشور تولید کننده مس قرار می‌گیرم، اما در واقعیت عمل و بطور کلی اگرچه ذخایر کشف شده خوبی در بسیاری از موارد داریم، ولی جزو پنج کشور اول جهان نه در اکتشاف و نه در استخراج نیستیم.
بنظر شما جایگاه ایران در میان تولیدکنندگان مواد معدنی باعث شیطنت آمریکا و کارشکنی این کشور شده است؟
اجازه دهید اینگونه توضیح دهم که اصولا اگر کشوری در اقتصاد بین المللی سهم قابل توجهی داشته باشد و ارتباطات تجاری گسترده‌ای با سایر کشورها داشته باشد منافع ایجاد شده برای همگان باعث خواهد شد که کارشکنی و تحریم اصولا بی‌معنی باشد. بنابراین طبیعتا سهم پایین ایران در بازارهای بین المللی باعث شده تا در واقع کشورمان علی‌رغم پتانسیل‌های موجود تعیین کننده نباشد و همین نکته باعث کارشکنی آمریکا علیه اقتصاد معدنی کشورمان شده است. به عنوان مثال ایران در زمینه «ید» جایگاه قابل توجهی دارد به همین دلیل به راحتی نمی‌توانند در این زمینه ایران را تحت فشار یا تحریم قرار دهند.
به موضوع تحریم‌ها اشاره کردید در این زمینه اصولا چه حجمی از صادرات ایران تحت تاثیر قرار گرفته است؟
برای این سئوال شما پاسخ مشخصی وجود ندارد که چه میزان از درآمدهای معدنی ایران تحت تاثیر قرار گرفته اما می‌توانیم کل تجارت را درنظر داشته باشیم و بالاخره بخشی از آن تحت تاثیر این کارشکنی غیرقانونی آمریکا قرار خواهد گرفت. ببینید بطور کلی صادرات مواد معدنی ایران در سال گذشته تقریبا ۷/۸ میلیارد دلار ثبت شده است. که تقریبا سه چهارم آن مربوط به مس، آلومینیوم و سنگ آهن بوده است. اما برای اینکه بخواهیم حجم اثرگذاری آن را درنظر بگیریم لازم است بدانیم ۲۰ درصد از این صنعت در اختیار دولت قرار دارد و باقی این صنعت یا به صورت سهام یا به صورت صد در صد در اختیار بخش خصوصی است. بنابراین از آنجا که بطور کلی مبادلات دولتی اولین اثرپذیری را از تحریم‌ها را دارد شاید بتوان گفت این بخش بیشترین اثرگذاری مستقیم از تحریم‌ها خواهند داشت.
بخش خصوصی که ۸۰ درصد از صنعت معدن را در اختیار دارد اصولا در چه زمینه‌ای از تحریم‌ها اثرپذیری دارد؟
اجازه دهید اینگونه توضیح بدهم که در سه بخش اصلی مواد اولیه، انرژی و نیروی انسانی اصولا تحریم‌ها اثرگذاری در صنعت معدنی ایران نخواهد داشت اما موضوع تامین مالی، تجهیزات و ماشین‌آلات مشکلاتی ایجاد می‌شود و از آنجا که بخش خصوصی اصولا در موضوع تامین مالی مشکلاتی دارد احتمالا چالش خواهد داشت ولی با مدیریت و همدلی میان همه نهادهای مسئول و حتی فعالان می‌توان اثرگذاری را به حداقل خود رساند. البته اگر بخواهیم واضح در این زمینه صحبت کنیم بد نیست به این نکته توجه داشته باشیم که تحریم‌های سنگ آهن، فولاد، آلومینیوم و مس به نوعی ۱۴ درصد از صادرات ایران را به چالش کشیده است.
۱۴ درصد سهم بالایی است آیا واقعا امکان مدیریت آن برای شرکت‌های خصوصی وجود دارد؟
در این مورد اصلی‌ترین نکته اینجاست که اصولا حاشیه سود در مواد معدنی و صنایع معدنی قدرت چانه‌زنی بالایی در اختیار فعالان قرار می‌دهد بنابراین حتی در شرایط تحریمی بازهم برای تولیدکنندگان امکاناتی فراهم است که بتوانند مشکلات را با قیمت عرضه و تحویل مدیریت کنند. پس جای نگرانی در این بخش نیست
برسیم به موضوع تحریم در صنایع معدنی در این زمینه اثرگذاری را چطور برآورد می‌کنید؟
ایران در تولید فولاد جلوتر از کشورهای ایتالیا و فرانسه است و در فولاد رتبه دهم دنیا را به دست آورده است. میزان صادرات آهن و آلیاژهای آن (چدن و فولاد) طی سال ٩٧ به حدود ۹/ ۳ میلیارد دلار رسید. ایران همچنین در سال٩٧ بیش از ۸۴۰ میلیون دلار صادرات سنگ آهن داشته است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد صنعت فولاد ما وابسته به تکنولوژی خارجی نیست. این موضوع نشان می‌دهد، روند توسعه ما در طول سال‌های تحریم، از گزند مصون مانده است. در این بین تنها دسترسی به فاینانس خارجی، برای ما مقدور نیست، چرا که نمی‌توانیم از بانک‌های خارجی فاینانس دریافت کنیم.
در شرایط فعلی مهمترین پیشنهاد شما چیست؟
به نکته خوبی اشاره کردید، اصولا معادن و صنایع معدنی صنایعی صادرات محور هستند و بنابراین باید مسئولان بگونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که حداقل از داخل مرزهای کشورمان مشکلی برای صادرات ایران وجود نداشته باشد. این راهکار می‌تواند امکانات خوبی در اختیار فعالان قرار دهد تا حتی در شرایط تحریمی از سهم بازار خود در بسیاری از بازارها دفاع کنند یا اینکه بتوانند در بازارهای تازه‌ای به دنبال کسب درآمد باشند. امروز مهمترین پیشنهاد من این است که تسهیلات صادراتی داشته باشیم و قوانین دست و پاگیر را حذف کنیم.
ارسال نظر