به گزارش خبرنگار ایراسین؛ آزمایشگاه‌های فولاد مبارکه یکی از واحدهایی است که به‌انحای مختلف در جریان تولید انواع محصولات مؤثرند. این واحد از ۵ زیرمجموعه آزمایشگاه آهن‌سازی، فولادسازی، آزمایشگاه مرکزی، محصول و واحد صدور گواهی کیفیت تشکیل شده است.

در ادامه متن با ما همراه باشید تا در جریان گفت‌وگو با امیر صالحی، مدیر آزمایشگاه‌های شرکت فولاد مبارکه با عملکرد این مدیریت آشنا شوید؛

در خصوص عملکرد آزمایشگاه‌ها توضیح دهید.

آزمایشگاه ناحیه آهن‌سازی از سه آزمایشگاه ۰۵، ۰۶ و آزمایشگاه شهید خرازی تشکیل شده است. آزمایشگاه ۰۵ نمونه‌گیری از کاردامپر و نمونه‌های ورودی واگن‌ها، نمونه‌گیری از انباشت برداشت و آهک دولومیت و سایت گندله‌سازی را بر عهده دارد. آزمایشگاه ۰۶ اندازه‌گیری گازهای احیایی و اکسیدهای سایر عناصر (گانگ) کنستانتره سنگ‌آهن، گندله آهن اسفنجی و هر گانگی که موردنیاز ناحیه و نواحی دیگر باشد را بر عهده دارد. آزمایشگاه شهید خرازی کلیه مواد اولیه ورودی که توسط کامیون‌ها وارد فولاد مبارکه می‌شوند را نمونه‌گیری می‌کند. علاوه بر آن کلیه نمونه‌گیری‌ها و انجام تست‌های فیزیکی و شیمیایی احیا ۱ و احیا ۲ را نیز بر عهده دارد.

نمونه‌های ذوب در کوره‌های قوس الکتریکی و واحد متالورژی ثانویه به آزمایشگاه فولادسازی ارسال می‌شود. با انجام آزمایش‌های متعدد، کیفیت فولاد مذاب بر اساس گرید سفارش داده‌شده تنظیم می‌شود. نهایتا طبق همه استانداردها به‌منظور اطمینان از تنظیم ترکیب شیمیایی در مرحله نهایی از ریخته‌گری نمونه به آزمایشگاه ارسال می‌شود. این آنالیز شیمیایی مبنای گزارش و صدور گواهی‌نامه کیفیتی است که درنهایت به مشتری‌ها ارائه می‌شود. تقریبا به ازای هر ذوب ۷-۸ نمونه در مراحل مختلف به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

آنالیز شیمیایی محصولات و تست‌های خواص مکانیکی، تست‌های پوشش و موارد دیگر بر اساس استانداردهای تولید محصول گواهی می‌شود و گواهینامه صادر می‌شود. اهمیت این گواهی‌نامه برای بازرس شخص ثالث اهمیت ویژه‌ای دارد. برای تولید محصولات لوله و پروفیل بخصوص در محصولات گازترش گواهی‌ها قابل‌استفاده است و اهمیت ویژه‌ای دارد.

آزمایشگاه مرکزی یکی دیگر از این بخش‌ها است. این بخش از سه قسمت اصلی محصولات پوشش‌دار که متولی کنترل ۳ خط بخش قلع اندود، ورق رنگی و ورق گالوانیزه است تشکیل شده و در زمان‌های لازم آزمایش‌های موردنظر را بر روی محصول تولیدشده انجام می‌دهند.

قسمت بعدی آزمایشگاه ساختمانی است که انجام تست بر روی مصالح ساختمانی از قبیل خاک و بتن و آسفالت را انجام می‌دهد.

بخش بعدی قسمت تکنولوژی شیمیایی و دستگاهی است که از ۴ بخش تشکیل شده است این قسمت‌ها عبارت‌اند از:

- قسمت روان کارها که نمونه‌گیری از روغن‌ها و تست‌های مرتبط را انجام می‌دهد.

- بخش مینرال و دستگاهی که روی نمونه‌های مواد معدنی آنالیزهای شیمیایی و مرتبط انجام می‌شود.

- قسمت آب و محیط‌زیست که روی نمونه‌های آب و پساب ارسالی از نواحی مختلف ازجمله واحد محیط‌زیست کنترل‌های فرایندی انجام می‌دهد.

- بخش رنگ و خوردگی که روی رنگ‌های ورودی به فولاد مبارکه که در قسمت خط رنگی مورداستفاده قرار می‌گیرد کنترل‌های لازم را انجام می‌دهد.

تأیید صلاحیت به چه صورت انجام می‌شود؟

تأیید صلاحیت آزمون در آزمایشگاه‌ها براساس استانداردهای بین‌المللی با عنوان ISO۱۷۰۲۵ است. آزمایشگاه‌هایی که این تأییدیه را داشته باشند جزو آزمایشگاه‌هایی هستند که نتایج آن‌ها در کل دنیا معتبر است و به‌عنوان مرجع در بین آزمایشگاه‌های دنیا شناخته می‌شوند.

در مورد بخش تحت مدیریت خود توضیح دهید.

با توجه به گستردگی آزمایشگاه‌ها که در تمامی خطوط فولاد مبارکه وجود دارد، وظیفه سنگین کمک به تولید محصولات باکیفیت و پایش کیفیت بر دوش همکاران این حوزه است و همکاران ما تلاش می‌کنند در تمام بخش‌ها از ابتدای فرایند تولید در واحد انباشت و برداشت تا آخرین خط که خطوط پوشش‌دار است این وظیفه را به‌درستی انجام دهند.

واحد آزمایشگاه چقدر می‌تواند در کیفیت محصولات یا فرایند محصولات دقت نظر داشته باشد؟

آزمایشگاه‌ها برای اینکه محصول باکیفیت تولید شود و به دست مشتریان برسد در سه بخش ایفای نقش می‌نمایند. اولین قسمت در بخش آنالیز مواد اولیه و مواد مصرفی است، قطعا کیفیت این‌ها می‌تواند در محصول نهایی تأثیر بگذارد. تمامی مواد استراتژیک و مواد حساس در بدو ورود به فولاد مبارکه و در بازه‌های زمانی مختلف نمونه‌گیری و تست شده و انطباق آن با کیفیتی که مدنظر است سنجیده می‌شود. بخش دوم در کنترل فرایند است، فرایندها در هر بخشی که لازم باشد پایش می‌شوند و نتایج به مسئولین فرایندها منتقل می‌گردد. طبیعتا هرچه فرایندها تحت کنترل تر باشند تولید باکیفیت‌تر خواهد شد. مرحله سوم در پایش محصول است که کارکنان آزمایشگاه در کنار همکاران کنترل کیفی این نقش را عهده‌دار هستند. درمواقع مورد لزوم آزمون‌های مرتبط با خواص مکانیکی و تست‌های مرتبط با پوشش و روکش ورق فولادی انجام می‌شود در این مرحله محصول نهایی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و کیفیت آن طی آزمون‌های مختلف مشخص می‌شود.

آیا آزمایشگاه‌ها در کشورمان از روند و راهبرد مشخصی پیروی می‌کنند؟

بله در چند سال اخیر ایده انجمن تخصصی آزمایشگاه‌های معادن و صنایع فولاد با اهداف مشخصی شکل گرفت. ایده این انجمن از سمت فولاد مبارکه مطرح شد و با استقبال خوبی از طرف صنایع دیگر مواجه گردید. در این راستا دو گردهمایی برگزار شد که تمام مدیران و مسئولان آزمایشگاه‌های مرتبط با فولاد و معادن مرتبط با فولاد شامل معادن بزرگی مثل گل گهر و چادرملو و بقیه معادن در گردهمایی حضور داشتند در این فرایند اهداف تدوین و اساس‌نامه آماده شد؛ اگرچه به دلیل شیوع بیماری کرونا در روند کار اختلال ایجاد شد ولی با برگزاری جلسات موضوعات همچنان پیگیری می‌شوند.

انجمن چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

یکی از اهداف این است که آزمایشگاه‌ها در صنعت فولاد بتوانند همدیگر را بشناسند و از توانایی‌های همدیگر اطلاع داشته باشند که خوشبختانه این کار تا حدی انجام شده و تا چند ماه آینده سایت انجمن هم راه‌اندازی می‌شود. بخشی از سایت به معرفی آزمایشگاه‌ها و توانایی‌های آن‌ها اختصاص داده شده است، تا بتوانیم نیازمندی همدیگر را پاسخ دهیم. هدف دیگر انجمن تبادل‌نظر و تسهیل در بازدید از آزمایشگاه‌ها، انتقال دانش فنی به آزمایشگاه‌های دیگر و کمک به تدوین استانداردهای لازم برای آزمون است که این موضوع نیز در حال پیشرفت است. خوشبختانه در سال گذشته ۱۶ مورد مقایسه بین آزمایشگاهی داشتیم که بالای ۶۰ درصد آن‌ها توسط فولاد مبارکه برگزار شده است.

شایان ذکر است که عرض کنم در حال حاضر این انجمن زیرمجموعه انجمن تولیدکنندگان فولاد است و بزرگان فولاد که در این انجمن هستند همواره از این حرکت حمایت کرده‌اند.

محصولات تولیدی فولاد مبارکه براساس چه استانداردی آزمایش می‌شود؟

استانداردISO۱۷۰۲۵ که آخرین ویرایش آن در سال ۲۰۱۷ بوده و در آزمایشگاه فولاد مبارکه پیاده‌سازی شد است. این استاندارد روش‌های استاندارد معتبری را مورد استفاده قرا ر می‌دهد. استانداردهای معتبر توسط مراجع معتبر کشور مثل اداره استاندارد تدوین می‌شود که به‌عنوان استانداردهای ملی تلقی می‌شوند. همچنین استانداردهای بین‌المللی مثل اس تی ام، ایزو، استاندارد دین آلمان نیز هستند. این استانداردها استانداردهای بین‌المللی هستند که ما مجاز به استفاده هستیم و تقریبا تمام آزمون‌هایی که در شرکت فولاد مبارکه انجام می‌شود، ازاین‌دست استانداردهای مرجع استفاده می‌کنند.

آخرین ممیزی صورت گرفته از فعالیت آزمایشگاه‌های فولاد مبارکه چه زمانی بوده و تحت نظارت کدام شرکت بین‌المللی انجام شده است؟

تأیید ممیزی در دو بخش صورت می‌گیرد یکی توسط مرکز ملی تأیید صلاحیت ایران و یک بخش آژانس بین‌المللی تأیید صلاحت ترکیه که هر دوی این مراکز در سال گذشته ما را ممیزی کردند. ازآنجایی‌که دوره چهارساله تمدید صلاحیت روبه اتمام بود، تمدید اعتبار توسط ممیزی آژانس بین‌المللی ترکیه تا سال ۲۰۲۴ انجام شد.

همکاری آزمایشگاه‌های فولاد مبارکه با تولیدکنندگان برون‌سازمانی چگونه است؟

تعدادی از تولیدکنندگان برون‌سازمانی را شرکت‌های گروه فولاد مبارکه تشکیل می‌دهند که هم تبادلات علمی و هم تبادل نمونه‌ای با آن‌ها داریم. علاوه بر این با تمام شرکت‌های تولیدکننده فولاد مثل فولاد خراسان، فولاد خوزستان و ذوب‌آهن ارتباطات نزدیکی داریم و موارد موردنیاز را به اشتراک می‌گذاریم.