پایگاه خبری ایراسین، بیش از یک دهه‌ است که به دلیل تغییرات اقلیمی، گرم شدن زمین و در نتیجه کاهش بارش‌ها شاهد افزایش پهنه‌های بیابانی در کشور وبه ویژه فلات مرکزی هستیم. اتفاقی که بسیاری از متخصصان آن را منجر به کاهش کیفیت زندگی در این مناطق و در نتیجه خالی شدن برخی مناطق از سکنه می‌دانند.

در این راستا باید توجه داشت که برخی اقدامات صنایع و به ویژه معادن در راستای توسعه بیابان‌ها نقش بسزایی را داشته و منجر به تشدید این پدیده نیز شده است.

یکی از اثرات مهم و بسیار چالش برانگیز توسعه بیابان‌ها ایجاد کانون‌های گرد و غبار است، کانون‌هایی که اغلب به دنبال دستکاری انسان‌ها در طبیعت ایجاد شده و امروز بلای جان شهروندان نیز شده است.

وحید جعفریان، مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در این زمینه اظهار کرد: گزارش و اطلاعات در رابطه با پیش بینی شدت فرسایش بادی که یکی از پیامدهای آن تولید گردوغبار و ریزگرد و حرکت ماسه های روان است در دهه جاری نسبت به دو دهه قبل ۱۰ برابر افزایش پیدا کرده است بدین ترتیب توفان های گردوغبار و حرکت ماسه به تعداد و شدت بیشتری رخ می دهد که این امر یکی از پیامدهای ناشی از تغییرات اقلیم و استمرار خشکسالی و ملاحظات مرتبط با مدیریت منابع آب است که به دنبال آن مشاهده می‌شود.

وی با بیان اینکه اگر شرایط خشکی زیست بوم ادامه پیدا کند، پوشش گیاهی مناطق بیابانی اولین قربانی حاصل این چالش خواهد بود، ادامه داد: در حال حاضر ۳۰ میلیون هکتار از مناطق کشور تحت تاثیر فرسایش بادی است، از این میزان ۱۴میلیون هکتار به عنوان کانون بحرانی فرسایش بادی شناخته می شوند که این کانون ها به منابع زیست انسانی روستاها و اراضی کشاورزی، جاده ها، سلامت و بهداشت، صنایع و دیگر خدمات ارائه شده تاثیر مخرب خواهد داشت.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه اگر هر توسعه ای در مناطق کشور، تحت تاثیر فرسایش بادی انجام شود باید در ابتدا و با اولویت نسبت به کنترل فرسایش بادی و مکان های بحرانی آن، تدبیری اندیشیده شود تا آن سرمایه‌گذاری از دست ما خارج نشود، افزود: امروز شاهدیم که در اطراف استان‌های بزرگی مانند اصفهان، تهران، البرز و ... پدیده گرد و غبار آزار دهنده شده و اگر پوشش گیاهی مناطق بیابانی که با خون دل از سال‌های گذشته در این مناطق ایجاد شده، وجود نداشت ما آثار و پیامدهای بسیار دشواری از نظر طوفان‌های متعدد و مکرر گردوغبار را تجربه می کردیم.

وی در خصوص راهکارهای حفظ ۲میلیون هکتار جنگل دست کاشت در کشور، گفت: چالش ما برای این دستاورد مهم، حفظ حاشیه امنی خواهد بود که بسیاری از زیستگاه‌ها و شهرهای مناطق خشک و بیابانی کشور را در بر گرفته و جلوی هجوم ماسه های روان و گردوغبار محلی را می گیرد.

جعفریان با تاکید بر جلوگیری از قاچاق چوب، کنترل آفات درختان و ساماندهی چرایی دام ادامه داد: باید برنامه های جامع برای مدیریت جنگل های دست کاشت داشته باشیم و در این رابطه برنامه ای تحت عنوان مدیریت مشارکتی مناطق بیابانی از سال ۱۴۰۰ در دستور کار قرار گرفته و به استان ها ابلاغ شده است.

وی تصریح کرد: لازم است نقش مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های مالی و سرمایه‌گذاری کشور بیشتر در مدیریت مناطق بیابانی کشور دیده شود و علاقه مند هستیم حضور جوامع محلی و روستائیان که زندگی آنها وابسته به حفظ پوشش گیاهی است از طریق سپردن مدیریت عرصه ها به آنها، بیشتر دنبال شود.

جعفریان با اشاره به گسترش خشکی ناشی از خشکسالی‌ و مدیریت منابع آب، اظهار داشت: شاهدیم که حداقل طی سال یک میلیون هکتار به گستره عرصه های تخریب یافته ناشی از بیابان‌زایی کشور، افزوده می شود. در بهترین شرایط در حال حاضر عملیات اجرایی در سطح ۳۰۰هزار هکتار از مناطق بیابانی انجام می شود.

وی ادامه داد: می توان سالانه به طور متوسط ۷۰۰ هزار هکتار از شدت بیابان‌زایی کشور را کاهش داد و این امر نیازمند عزم جدی و بزرگ برای مقابله با بیابان‌زایی در کشور است.