پایگاه خبری ایراسین: در زمان تاسیس ذوب آهن اصفهان در دهه ۴۰به عنوان نخستین کارخانه تولیدکننده فولاد کشور که از روش کوره بلند استفاده می‌کند با دوراندیشی، کلیه زیرساخت‌های زنجیره تولید شامل معادن، نیروگاه، نیروی انسانی متخصص، کارخانه پخت آهک، کارگاه‌های قطعه‌سازی و ریخته‌گری قطعات سنگین، تولید آجر و جرم نسوز و... برای تولید فولاد به‌طور کامل در یک شهر صنعتی برای آن در نظر گرفته شد. در دوران دفاع مقدس، مجموع این امکانات به ویژه نیروی انسانی مجرب و کارگاه‌های کارخانه در کنار حفظ جبهه تولید و خودکفایی، با ساخت قطعات و تجهیزات دفاعی گوناگون در پشتیبانی از جبهه حق علیه باطل نیز نقش بی‌بدیلی ایفا کردند.

در بخش تولید برق این کارخانه چهار نیروگاه شامل: حرارتی (دهه۶۰ با ظرفیت ۱۱۵ مگاوات)، مرکزی (دهه ۵۰ با ظرفیت ۲۴ مگاوات)، نیروگاه هاربین (دهه ۸۰ با ظرفیت ۱۱۰ مگاوات) و نیروگاه گازی که هم‌اکنون به دلیل کمبود گاز و مشکلات تجهیزاتی در مدار نیست، را تاسیس کرد.

نکته مهم درباره نیروگاه حرارتی اینکه با توجه به خروج روس‌ها از کشور، این نیروگاه توسط نیروی انسانی توانمند ذوب آهن اصفهان به عنوان یک دستاورد بزرگ در آن دوران به بهره‌برداری رسید.

در حال حاضر سه نیروگاه حرارتی، مرکزی و هاربین برای مصرف ذوب آهن اصفهان در مجموع حدود ۱۵۰ تا ۱۸۰ مگاوات برق در ساعت تولید می‌کنند و در صورتی که این سه نیروگاه با ظرفیت کامل در مدار تولید قرار بگیرند، ظرفیت اسمی آنها بالغ بر ۲۴۰ مگاوات برق در ساعت است و بنابراین تولید سالانه آنها بیش از ۸۵۰ هزار مگاوات ساعت افزایش می‌یابد.

این میزان تولید برق در ذوب آهن اصفهان سبب می‌شود، این مجتمع عظیم صنعتی در کنار تولید انرژی مورد نیاز خود، همانند سال‌های گذشته بتواند در تامین برق شبکه سراسری که تقاضای بسیاری به ویژه در فصول گرم سال برای آن ارائه می‌شود، محور تولید قرار بگیرد اما هم‌اکنون ذوب آهن اصفهان به سمتی پیش می‌رود که به جای تولیدکننده برق در شبکه سراسری، خودش نیز در نقش خریدار برق از شبکه، آن هم در اوج کمبود این انرژی ظاهر شود.

ذوب آهن اصفهان برای تولید برق مورد نیاز کارخانه که به‌طور متوسط در طول سال حدود ۱۹۰ مگاوات در ساعت است، سالانه حدود ۲۵۰ میلیون متر مکعب در ساعت، گاز طبیعی نیاز دارد. گازی که به عنوان یکی از اساسی‌ترین عناصر زیرساختی تولید برق در کارخانه، هم‌اکنون به دلیل اجرای ناقص قانون هدفمندی یارانه‌ها، با نرخ هر متر مکعب ۲۵۰۰ تومان برای این تولیدکننده مقاطع ساختمانی محاسبه می‌شود و این در حالی است که عدد یادشده مبنای تعیین نرخ گاز برای پتروشیمی‌ها و واحدهای تولید به روش احیا بوده و اساسا هیچ ارتباطی با عرصه تولید فولاد به روش کوره بلند ندارد.

این در حالی است که بر اساس ماده ۸ قانون هدفمندی یارانه‌ها دولت مکلف است ۳۰ درصد خالص وجوه حاصل از اجرای این قانون را برای حمایت از تولیدکنندگان و به ویژه حمایت از توسعه صادرات غیرنفتی و افزایش بهره‌وری انرژی، آب و توسعه تولید برق در این واحدها هزینه کند، اما افزایش قیمت حامل‌های انرژی مخصوصا برای ذوب آهن اصفهان که به روش کوره بلند تولید می‌کند، نتایجی بر خلاف اهداف این ماده قانونی دارد.

ذوب آهن اصفهان به جهت عدم بهره‌مندی از یارانه انرژی، خرید کک و زغال خارجی، قیمت‌گذاری دستوری در فروش و... به عنوان بانی صنعت فولاد کشور برای تولید محصولات ارزش‌افزا با چالش جدی مواجه است و این در حالی است که شرکت‌های سیمانی و سایر تولیدکنندگان از تعرفه ۱۰ درصدی و کمتر بهره‌مند شده‌اند، لذا امیدواریم بازخوانی این مباحث کارشناسی، مبنای تصمیمات موثرتر قرار بگیرد.

در حال حاضر کشورهایی مانند چین و روسیه در حال دامپینگ محصولات خودشان هستند اما در داخل کشور به جای حمایت از تولیدکنندگان ملی، عملا صدور بخشنامه‌های خلق‌الساعه و مصوبات و آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های غیرکارشناسی، از مصادیق ایجاد ریسک بوده و تبعات زیانباری برای تولید و صنعت به همراه دارد.

عدم وحدت رویه در قانون‌گذاری بین سه وزارتخانه نیرو، نفت و صمت، تضاد در مصوبات را در پی داشته است، از یک سو وزارت نیرو صرفه‌جویی و در کنار آن حداکثر تولید را درخواست دارد و در طرف مقابل وزارت نفت، نرخ گاز آزاد را مبنای تولید قرار داده است که در این پیچ و خم سیاستگذاری، تولید برق به واقع در ذوب آهن اصفهان صرفه اقتصادی ندارد و زیان غیر قابل قبولی دارد و بخش‌های مختلف جامعه به تبع این رویه، آسیب می‌بینند.

برای تولید هر مگاوات برق در ساعت حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار یورو سرمایه‌گذاری در مدت زمان سه سال نیاز است همچنان‌که ذوب آهن اصفهان بالغ بر ۱۳۰ میلیون یورو برای احداث این چند نیروگاه در گذشته سرمایه‌گذاری کرده و می‌تواند با ظرفیت کامل در مدار تولید قرار گیرد.

ذوب آهن اصفهان با این سرمایه‌گذاری عظیم که برای ساخت نیروگاه‌ها در گذشته انجام داده است، در صورت تامین آب مورد نیاز آنها، اعمال تعرفه گاز نیروگاهی و حل مشکلات از جمله تامین مواد اولیه پایدار، مهیای تولید با ظرفیت کامل است که این موضوع درکنار تامین نیاز بازار داخل و ارزآوری از محل صادرات به تامین برق برای شبکه سراسری توسط این شرکت نیز منجر می‌شود.

ایرج رخصتی

مدیرعامل شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان