به گزارش ایراسین به نقل از پایگاه خبری و تحلیلی فلزات آنلاین، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، به عنوان سازمانی توسعه‌محور از جایگاه مهمی در بخش معدن و صنایع معدنی برخوردار است و با اقدامات و سیاست‌گذاری‌های خود، نقش پر رنگی را در توسعه پایدار زنجیره فولاد ایفا می‌کند. این سازمان به منظور رفع نیاز کشور به محصولات و فرآورده‌های معدنی با تاکید بر بهینه‌سازی نظام اقتصادی کشور در بخش معادن و صنایع وابسته و همچنین اعمال نظارت بر استفاده از ذخایر معدنی و بهره‌برداری موثر از آن‌ها تاسیس شد. اقدامات و برنامه‌های این سازمان، حوزه‌های مربوط به اکتشاف، تامین زیرساخت‌ها، تجهیز معادن، توسعه صنایع معدنی و … را در برمی‌گیرد و از این طریق زمینه‌ساز رشد اقتصادی و افزایش درآمدهای معدنی کشور به شمار می‌آید. گفتنی است که ایمیدرو از بدو تاسیس (سال ۱۳۸۱) تاکنون، نزدیک به ۲۴ میلیارد دلار در طرح‌های بخش معدن و صنایع معدنی کشور سرمایه‌گذاری کرده است.

ایمیدرو، زمینه‌ساز توسعه پایدار در بخش معدن و صنایع معدنی

سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، بسترساز و تسهیل‌گر توسعه پایدار و تولید رقابت‌پذیر زنجیره بخش معدن و صنایع معدنی کشور به شمار می‌آید. در همین راستا، یکی از استراتژی‌های کلان این سازمان، توسعه زنجیره معدن و صنایع معدنی با رویکرد توسعه پایدار است. اقدامات ایمیدرو در حوزه اکتشافات معدنی به ویژه در حوزه سنگ‌آهن، سبب شده است که ذخایر معدنی قابل ملاحظه‌ای در کشور شناسایی شوند؛ به طوری که بر اساس پرونده‌های اکتشافی و گواهی‌های اکتشاف صادرشده، این سازمان بیش از ۴۳۰ هزار کیلومتر مربع پهنه معدنی را تا پایان سال ۱۴۰۰ در کشور شناسایی کرده است.

این سازمان طی ۱۰ سال اخیر، میزان حفاری‌های اکتشافی خود را به یک میلیون و ۴۵۰ هزار متر رسانده و برای این میزان اکتشاف، یک هزار و ۴۵۵ میلیارد تومان هزینه شده است. گفتنی است که این هزینه‌کرد ناشی از عملیات اکتشافی ایمیدرو، به افزایش ۱۳ میلیارد دلاری ارزش ذخایر معدنی کشور منجر شده است. همچنین در پی اجرای طرح فعال‌سازی معادن کوچک، ایمیدرو از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا اوایل دی ماه همان سال، تعداد ۳۹۲ معدن و از ابتدای طرح تاکنون، در مجموع ۷۹۱ معدن کوچک را فعال کرده و با افزایش ۱۸ هزار تنی ظرفیت تولید این معادن، باعث اشتغال‌زایی مستقیم برای ۱۳ هزار و ۴۰۰ نفر نیز شده است. همچنین نتایج حاصل از فعالیت‌های اکتشافی ۶ سال اخیر ایمیدرو، منجر به کشف ۹۷۷ میلیون تن سنگ‌آهن شده است.

ایمیدرو همچنین اقدامات موثری را در زمینه تامین زیرساخت‌های مربوط به انرژی انجام داده است که از جمله آن‌ها می‌توان به برنامه ایجاد ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت تولید برق تا قبل از سال ۱۴۰۳ اشاره کرد. این برنامه که در چارچوب تفاهم‌نامه با وزارت نیرو و به‌ منظور تامین و تولید برق پایدار برای بخش معدن و صنایع معدنی ارائه شده، بیش از هفت میلیارد دلار سرمایه‌گذاری به همراه داشته است. علاوه‌براین، اجرای خطوط انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان به استان‌های شرقی و مرکزی کشور با هدف تامین آب بخش معدن و صنایع معدنی، از دیگر برنامه‌های این سازمان بوده است که طبق پیش‌بینی‌ها تا سه سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. اقدامات این سازمان در سال ۱۴۰۰ برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام که با بیش از ۷۵۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری انجام شد، ایجاد اشتغال مستقیم برای دو هزار و ۱۸۸ نفر را به همراه داشت. از جمله این طرح‌ها می‌توان به پروژه‌های بهینه‌سازی و افزایش تولید در گل‌گهر، طرح افزایش تولید در نفلین سینیت کلیبر، واحد احیا در فولاد استانی قائنات و احداث واحد بریکت‌سازی در فولاد شادگان اشاره کرد.

از طرح‌های زیرساختی تا اکتشاف و تولید فولاد در ایمیدرو

چنان‌که پیش‌تر نیز اشاره شد، طرح‌ها و پروژه‌های انجام‌شده و یا در حال انجام ایمیدرو، طیف وسیعی از بخش معدن، صنایع معدنی، زیرساختی و … را در بر می‌گیرد. طرح تجهیز معدن سنگ‌آهن گل‌گهر ۶، یکی از طرح‌های بخش معدن این سازمان را تشکیل می‌دهد که با سرمایه‌گذاری ۵۰۰ میلیون یورویی و با هدف تامین نیاز داخلی زنجیره فولاد تعریف شده است. طرح شرکت گهرفرزانگان خرامه نیز برای دستیابی به محصول گندله اکسیدی، طرح دیگر ایمیدرو در بخش معدن است که این سازمان سهم ۱۷ درصدی از سرمایه‌گذاری پروژه یاد شده را در اختیار دارد.

از جمله طرح‌های ایمیدرو در حوزه صنایع معدنی نیز می‌توان به طرح‌های فولاد سبزوار، فولاد بافت (شماره ۱ و ۲)، فولاد غدیر نی‌ریز، فولاد قائنات، فولاد میانه، فولاد شادگان و فولاد سفیددشت برای تولید آهن‌اسفنجی از گندله به روش احیای مستقیم با ظرفیت ۸۰۰ هزار تن در سال اشاره کرد. البته طرح‌های فولاد میانه، فولاد شادگان، فولاد غدیر نی‌ریز، فولاد قائنات و فولاد سفیددشت برای تولید شمش فولادی از آهن‌اسفنجی به ظرفیت ۸۰۰ هزار تن در سال نیز تعریف شده‌اند. علاوه‌براین، پروژه احداث کارخانه تولید آهن‌ اسفنجی (احیای مستقیم بیجار) با ظرفیت یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن در سال، پروژه احداث واحد فولادسازی و نورد گرم ورق قروه به ظرفیت یک میلیون تن در سال، شرکت معدنی و فولادی ستاره سیمین هرمز با هدف افزایش ظرفیت تولید فولاد زیر سقف تا سقف ۱۰ میلیون تن محصولات زنجیره فولاد و همچنین طرح فولاد سترگ پارس شرق با هدف تولید ۱۰ میلیون تن محصولات زنجیره فولاد، از دیگر طرح‌ها و برنامه‌های ایمیدرو در بخش صنایع معدنی به شمار می‌آیند.

از جمله طرح‌های این سازمان در حوزه اکتشاف نیز می‌توان به طرح اکتشاف پهنه‌های بیجار و قروه در شرکت توسعه معادن و صنایع معدنی کردستان، طرح توانمندسازی بخش اکتشاف در سراسر کشور به واسطه پیاده‌سازی راهبردهای اکتشافی و عهده‌دار شدن بخش عمده‌ای از نقش نظارتی و راهکارهای اجرایی امور اکتشافی اشاره کرد. همان طور که اشاره شد، این سازمان به بخش تامین و توسعه زیرساخت‌ها نیز توجه ویژه‌ای دارد و با توجه به ماهیت انرژی‌بر بودن صنعت فولاد، اهمیت این مسئله دو چندان می‌شود. طرح منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس با هدف تامین زیرساخت‌های واردات و صادرات، تامین برق، آب، گاز و زیرساخت‌های ارتباطی، از جمله طرح‌های این سازمان در این بخش به شمار می‌آید. علاوه‌براین، منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر لامرد با هدف تامین زیرساخت‌های آب، برق، گاز، جاده‌های شریانی داخلی منطقه، گمرک، باسکول و …، طرح توسعه صنایع انرژی‌بر پارسیان و طرح ایجاد زیربناهای لازم در معادن بزرگ و مناطق معدنی کشور، از دیگر طرح‌های ایمیدرو در بخش توسعه زیرساخت‌ها محسوب می‌شوند.

نمودار ۱، میزان تولید فولاد در کل کشور و همچنین در شرکت‌های زیرمجموعه ایمیدرو را به تصویر می‌کشد. همان طور که در نمودار نیز مشاهده می‌شود، تولید فولاد در شرکت‌های زیرمجموعه ایمیدرو از ۱۵ میلیون و ۱۴۳ هزار تن در سال ۱۳۹۵، به ۲۱ میلیون و ۶۶۰ هزار تن در سال ۱۴۰۰ رسیده که این رقم بیانگر رشد ۴۳ درصدی تولید فولاد در این شرکت‌ها در بازه زمانی مورد بررسی است. در بازه زمانی ۹ ماهه سال ۱۴۰۱، بیش از ۱۸ میلیون و ۳۰۴ هزار تن فولاد توسط این شرکت‌ها تولید شده است که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن، رشد ۱۲٫۷ درصدی را نشان می‌دهد. البته باید توجه داشت که بیشینه تولید فولاد در شرکت‌های تابعه ایمیدرو از سال ۱۳۸۴ تا کنون، در سال ۱۳۹۹ با رقم ۲۲ میلیون و ۶۳۰ هزار تن ثبت شده است.

نمودار ۲، تولید محصولات فولادی در کل کشور و در شرکت‌های زیرمجموعه ایمیدرو را نشان می‌دهد. این شرکت‌ها در سال ۱۳۹۵، بالغ بر ۱۱ میلیون و ۴۲۶ هزار تن محصولات فولادی تولید کردند که این رقم در سال ۱۴۰۰ با رشد ۲۴٫۵ درصدی، به ۱۴ میلیون و ۲۱۵ هزار تن رسید. گفتنی است که مقدار بیشینه تولید محصولات فولادی در این شرکت‌ها از سال ۱۳۸۴ تا کنون، معادل ۱۴ میلیون و ۹۵۹ هزار تن و مربوط به سال ۱۳۹۹ بوده است. در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱، بیش از ۱۱ میلیون و ۱۴۵ هزار تن محصولات فولادی توسط این شرکت‌ها تولید شده است که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن، از رشد ۶٫۱ درصدی تولید محصولات فولادی در شرکت‌های زیرمجموعه ایمیدرو حکایت دارد. گفتنی است که این شرکت‌ها به طور متوسط سهم بیش از ۷۸ درصدی و ۶۷ درصدی را به ترتیب از تولید فولاد و محصولات فولادی در کشور در بازه زمانی مورد بررسی داشته‌اند.