به گزارش خبرنگار ایراسین، بازار خودرو تابستان ۱۴۰۲ را با ثبات نسبی به پایان رساند و شرایط این بازار با شروع پاییز نیز تغییر نکرد. بررسی قیمت چهارچرخ‌ها نشان می‌دهد اغلب خودروهای داخلی و مونتاژی، کاهش قیمت ناچیز و برخی دیگر ثبات را تجربه می‌کنند. دراین ‌میان نمایشگاه‌داران شهر از رکود و کاهش چشمگیر معاملات در این بازار می‌گویند. مسیح فرزانه، کارشناس بازار خودرو درباره علت رکود حاکم بر بازار خودرو به خبرنگار ایراسین می‌گوید: بخشی از رکود بازار خودرو و کاهش چشمگیر مشتری به وعده‌وعیدهای دولت در زمینه واردات باز می‌گردد؛ مضاف‌براینکه از قدرت خرید مردم کاسته شده و خرید خودرو همانند خرید خانه مبدل به آرزو برای بخشی از جامعه شده است.

به اعتقاد فرزانه، کنش‌گرایان در بازار خودرو همچنان به تداوم روند ریزشی قیمت چهارچرخ‌ها امیدوارند؛ وی توضیح می‌دهد: اکنون مصرف‌کننده و سرمایه‌گذار در این بازار با این تصور ذهنیت خود را پیش می‌برد که همچنان انتظار ریزش قیمت‌ها و اصلاح قیمتی باوجود انتشار اخباری مبنی بر واردات وجود دارد. در شرایط کنونی بخش قابل توجهی از مصرف‌کنندگان عملا از خرید خودرو انصراف داده‌اند. همچنین مصرف‌کننده‌ای که در قامت سرمایه‌گذار وارد این بازار می‌شد، به دلیل اینکه بازار خودرو قابلیت سرمایه‌گذاری و نوسان گیری خود را برای کوتاه مدت از دست داده، به این بازار ورود پیدا نمی‌کند.

فرزانه اضافه می‌کند: البته قابلیت سرمایه‌گذاری بازار برای بلندمدت از دست نرفته و منظور از بلندمدت ۶ تا ۸ ماه است. درگذشته سرمایه‌گذار از طریق سامانه خودرو خریداری و بلافاصله با کسب سود گزافی در بازار عرضه می‌کرد ولی اکنون امکان این سرمایه‌گذاری وجود ندارد. اگر بخاطر داشته باشید در دو سه سال گذشته عده‌ای با هدف کسب سود حاصل از عرضه در این بازار حضور پیدا می‌کردند و البته سودهای خوبی عاید این افراد می‌شد؛ برای نمونه در برهه‌ای از زمان اختلاف قیمت تیگو ۸ پرو و پرومکس با قیمت کارخانه و بازار آزاد به حدود یک میلیارد تا یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان رسید و سود گزافی بود که این سود حتی با شرایط تورمی جامعه قابل قیاس نبود.

بازار خودرو، بازای خطرناک برای سرمایه‌گذاری

این کارشناس بازار خودرو نزدیک شدن قیمت بعضی از خودروها در بازار آزاد با کارخانه را عامل دیگری برای رکود بازار خودرو می‌داند و دراین‌باره اظهار می‌کند: اکنون کسبه بازار علیرغم رکود، کار خود را انجام می‌دهند ولی کسانی که در قامت سرمایه‌گذار به سمت این بازار روانه شده بودند، با نزدیک شدن نسبی قیمت‌ها از بازار خارج شده‌اند.

فرزانه ادامه می‌دهد: من فکر نمی‌کنم فاصله قیمتی خودروها در بازار آزاد با کارخانه به دلیل تورم واقعی در بازار خودرو و اقتصاد ما بیش از این کاسته شود. براساس آمارهای منتشر شده در روزهای اخیر، تورم نقطه‌ای حدود ۱۶ تا ۱۷ درصد کاهش یافته و تورم در کشور ۴۵ تا ۴۷ درصد برآورد شده است. به نظر بنده این آمارها با واقعیت جامعه و حتی با بازار خودرو تطابق ندارد و تمامی این عوامل دست‌به‌دست هم داده تا چه در قامت مصرف‌کننده واقعی و چه در قامت سرمایه‌گذار از بازار خودرو انصراف دهد و بازار خودرو را بازاری خطرناک برای سرمایه‌گذاری بداند.

بازار خودرو میزبان رکودی قابل پیش‌بینی

از نگاه این کارشناس بازار خودرو شرایط حاضر در این بازار قابل پیش‌بینی بود و انتظار نمی‌رود رونق به بازار خودرو تا انتهای سال بازگردد؛ فرزانه بیان می‌دارد: مجموع عوامل فوق سبب شده بازار خودرو با یک رکود قابل پیش‌بینی مواجه شود که احتمال ادامه آن تا پایان سال وجود دارد. به نظر بنده بخشی این رکود را ایجاد کرده‌اند تا به‌صورت موقتی از تورم این بازار در ظاهر بکاهند. با این حال در تمام سال‌هایی که بنده و همکارانم در این بازار فعالیت داشته‌ایم، شاهد چنین رکودی نبوده‌ایم.

بازار خودرو تشنه واردات

طبق گفته‌های این کارشناس بازارخودرو اگر واردات اتومبیل‌ها به تعداد قابل توجهی یعنی حداقل ۱۰ هزار دستگاه تا شش ماه آینده نرسد، باتوجه به عدم تطبیق بهای چهارچرخ‌ها با تورم واقعی و نرخ ارز، ثبات از بازار خودرو رخت برخواهد بست و بیش ازاین نمی‌توان قیمت‌ها را در بازه فعلی حفظ کرد. فرزانه اخبار واردات و تاثیر آن بر بازار خودرو را مشابه اخبار برجامی سابق می‌داند و دراین‌خصوص می‌گوید: واقعیت این است که اخبار واردات خودرو مانند برجام در یک پروسه به میزان قابل توجهی بازار را تحت تاثیر قرار داده؛ به‌عبارتی بازارها تا مدت‌ها تحت تاثیر اخبار مثبت و منفی برجام بود، اکنون اخبار واردات خودرو نیز به همین صورت در بازار عمل می‌کند. ولی اخبار برجامی پس از مدتی خاصیت خود را از دست داد و به اصطلاح پیش‌خور شد. دولت نیز از حدود دو سال گذشته وعده واردات ۲۰۰هزار دستگاه خودرو تا خرداد ۱۴۰۲ را داد که تاکنون بیشتر از ۸۰۰ دستگاه وارد کشور نشده است.

فرزانه با اشاره به عدم تحقق وعده‌های واردات خودرو، بیان می‌دارد: صحبت‌های اخیر وزیر صمت منوط بر تحویل ۱۵۰۰ دستگاه خودروی وارداتی به مصرف‌کننده و واردات ۶۰ هزار دستگاه خودرو تا پایان سال، صرفا آماریست که درحقیقت به نظر نمی رسد رخ داده باشد.

وی ادامه می‌دهد: بررسی جزئیات آمار واردات در سال‌های گذشته نیز نشان می‌دهد در بهترین دوران واردات خودرو یعنی در سال ۹۳ که کشور درشرایط تشنگی ارزی نبود، مسائلی مانند نقل وانتقال‌های مالی با سهولت بهتری انجام می‌شد و ارگان‌ها و وزارتخانه دخیل در این پروسه نهایت همکاری را در داستان واردات داشتند؛ تنها حدود ۱۰۲ هزار دستگاه خودرو در یک سال وارد کشور شد و درنهایت این آمار در آخرین سال واردات یعنی سال ۹۷ به ۱۵ هزار دستگاه کاهش یافت.

برای خرید خودرو تعلل نکنید

برخی از فعالان بازار خودرو مدعی‌اند قیمت خودرو همبستگی بسیاری با نرخ دلار دارد و کاهش نرخ ارز در آینده نزدیک دور از انتظار است؛ ازاین‌رو دیر یا زود فنر قیمتی در بازار خودرو پرتاب خواهد شد و قیمت چهارچرخ‌ها به مدار صعود بازمی‌گردد. فرزانه نیز معتقد است قیمت‌گذاری دستوری تا زمان محدودی جوابگو خواهد بود و بزودی شاهد افزایش قیمت‌ها در این بازار خواهیم بود. این کارشناس بازار خودرو خاطرنشان می‌کند: شرکت‌های خودروسازی تا مدتی می‌توانند خود را با قیمت‌گذاری دستوری هماهنگ کنند زیرا یکی از دلایل زیان انباشته خودروسازان قیمت‌گذاری دستوری است و قیمت‌ها باید درحاشیه بازار به صورت آزاد تعیین شود نه دستوری و توسط شورا. همچنین نباید این موضوع را از نظر دور داشت که شرایط زیان انباشته سه خودروساز دولتی تا پایان شهریور به بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. شورای رقابت نیز با درنظرگرفتن این میزان زیان، در بهای خودروهای داخلی به بهانه‌هایی از قبیل استاندارد و آپشن به‌صورت مقطعی و مدل به مدل در مرداد و شهریور افزایش قیمت اعمال کرد و این افزایش قیمت ادامه پیدا خواهد کرد.

در انتها فرزانه با اشاره به تاثیر مستقیم افزایش قیمت کارخانه‌ای خودرو بر بازار بازار آزاد، می‌گوید: به نظر من قیمت‌ها در بازار خودرو به دلیل رکود شدید و کاهش مشتری، در کف خود قرار دارد. اگر کسی مصرف‌کننده واقعی است، اکنون زمان مناسبی برای خرید خودروست زیرا بیش ازاین نمی‌توان قیمت‌ها را در بازه فعلی چه از طریق قیمت‌گذاری دستوری و چه اخباری حفظ کرد.