سید کمیل طیبی، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان در گفتگو با ایراسین با اشاره به موانع تحقق جهش تولید اظهار کرد: به دلیل پایین بودن سرمایه اجتماعی، یک گسیختگی بین بخش خصوصی و بخش دولتی وجود دارد به این دلیل که بخش دولتی فرصت و امکان حمایت و به رونق انداختن بخش خصوصی را ندارد.

وی با بیان اینکه در راستای رسیدن به هدف جهش تولید اگر تلاش ها صورت گیرد و رنج زیادی محتمل شویم تحقق این هدف امکانپذیر خواهد بود، ادامه داد: یکی از ویژگی های توسعه اقتصادی جهش تولید است اما در مواردی ممکن است تحقق آن سخت یا غیرممکن باشد چراکه بواسطه مشکلات بسیاری از جمله تورم مزمن، نرخ پایین سرمایه گذاری کل و نوسانات زیاد در بازار پول و بازار دارایی ها که همواره در آنها حباب ایجاد می شود، اقتصاد به سمت رفتارها و فعالیت های سوداگرانه و واسطه گری کشانده و ماهیت مولد بودن از اقتصاد گرفته شده است.

این کارشناس اقتصادی گفت: علاوه بر مسائل داخلی، مشکل اساسی در حوزه اقتصاد ایران تحریم های بین المللی است که امروزه بدون اقتصاد بین الملل و در واقع برخورداری از امکانات و فرصت های اقتصاد جهانی، تحقق جهش تولید امکانپذیر نیست چراکه انتقال دانش فنی پیشرفته برای توسعه بخش های اقتصادی امری ضروری است. وی افزود: متاسفانه تحریم ها عامل کند کننده ای است و این کندی موجب شده روابط تجاری درستی بین ایران و اقتصاد بین الملل صورت نگیرد، بواسطه این مشکل بخش خدمات تجاری ما دچار مشکلاتی شده و بخش گردشگری و هتلداری بسیاری از ظرفیت های خود را از دست داده اند و این خود یکی از عوامل نوسانات زیاد در بازار دارایی ها بواسطه کمبود منابع عرضه ارز و منابع سرمایه است.

طیبی اظهار کرد: شرایط کنونی حاکم بر اقتصاد جهان، اقتصاد منطقه و اقتصاد ایران بواسطه شیوع بیماری کرونا به گونه ای شده است که به طور غیر منتظره اثرات منفی خود را علاوه بر اقتصاد جهان بر سیستم اقتصادی کشورمان تحمیل کرده است. وی افزود: رهایی و بیرون آمدن از از این شرایط خود به خود یک چارچوب اقتصاد کرونایی را به وجود می آورد که مستلزم صرف منابع زیاد ریالی، منابع مالی و منابع سرمایه ای است که با توجه کمبود این منابع در اقتصاد ایران، فاصله جامعه و اقتصاد با تحقق جهش تولید بسیار زیادتر می شود مگراینکه بتوان روزنه های امیدی پیدا کرد و بر اساس آنها تحولات شگرفی در اقتصاد کشورمان اتفاق افتد.

بهبود شاخص کسب و کار از عوامل مهم جهش تولید

استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با اشاره به دیگر موانع تحقق جهش تولید گفت: از جمله این موانع نامطلوب بودن شاخص بهبود یا کیفیت کسب و کار است که در قیاس جهانی در رده های بسیار پایین قرار دارد و این مسئله به ساختار اقتصاد کشورمان بر میگردد. وی ادامه داد: یکی از عوامل مهم برای جهش تولید بهبود شاخص کسب و کار است که در آن هزینه مبادله وجود نداشته باشد و در عوض میزان سرمایه اجتماعی بالا باشد. وی تصریح کرد: سرمایه اجتماعی به این معنی است که در روابط حاکم بر تولید، روابط منابع تولید مانند منابع انسانی به خوبی تعریف شده و این منابع از تکنولوژی و دانش فنی بالایی برخوردار باشد.

وی ادامه داد: زمانی که منابع انسانی از دانش فنی بالایی برخوردار باشد، با حداقل و محدودیت امکانات و منابع می توان بهترین تولید را از طریق بهترین روش های تولیدی به دست آورد، زمانیکه بهره وری نیروی کار ما و بهره وری سرمایه پایین باشد و همچنین وجود منابع مالی و نقدینگی در جهت فعالیت های مولد و تولید نباشد، بهره وری پایین خواهد بود، هرچند نقدینگی غیرمولد و افسار گسیخته ای داشته باشیم.

وی یکی دیگر از موانع تحقق جهش تولید با توجه به شرایط کرونایی را امکان عدم تامین کسری بودجه به دلیل کمبود منابع مالی دانست و افزود: این مسئله کسری بودجه را تشدید خواهد کرد و امکان دارد دولت و بانک مرکزی برای مرتفع کردن این مشکل اقدام به تقویت پایه پولی از مسیر نشر پول کنند که این اقدام تورم زاست و با توجه به تجربه هایی که در چند سال گذشته به وجود آمده، تورم انباشته رکورد را به دنبال خواهد داشت.

طیبی بیان کرد: یکی دیگر از عواملی که موجب شده تا تولید در کشور با مشکل برخورد، مجموعه ای از عوامل غیراقتصادی و اجتماعی مانند حوادث طبیعی از جمله سیل و زلزله است که موجب شده بسیاری از منابع در این حوادث هضم شود به جای اینکه در تولید مورد استفاده قرار گیرد.