پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، حسین حقگو، کارشناس اقتصادی: دولت چهاردهم تاکنون سیاست مشخصی در خصوص بازار ارز و کنترل قیمت‌ها در بازار آزاد اعمال نکرده و بیشتر بحث‌هایی درباره نزدیک شدن نرخ ارز ترجیحی به دلار بازار آزاد مطرح شده است.

در حال حاضر گپ قیمتی بزرگی بین دلار در بازار غیررسمی با نرخ ارز ترجیحی وجود دارد و ارز ترجیحی باید جهت پر کردن این گپ، افزایش قیمت محسوسی را تجربه کند که در پی رشد نرخ ارز ترجیحی، قیمت بسیاری از کالاها تحت تأثیر قرار می‌گیرد و نتیجه آن افزایش تورم در کشور خواهد بود.

از طرفی اگر دولت چهاردهم قصد کاهش قیمت دلار در بازار آزاد را داشته باشد، این اقدام مستلزم تزریق دلار بیشتری به بازار بوده و در شرایط فعلی با وجود تحت فشار بودن اقتصاد کشور، تزریق دلار به بازار آزاد با هدف کاهش قیمت‌ها تا حدود زیادی امکان پذیر نیست. در کل اگرچه صبحت‌هایی پیرامون سامان یافتن بازار ارز در میان بوده ولی آنطور که پیداست دولت چهاردهم همچنان سیاست اصلی خود را در خصوص بازار ارز در میان نگذاشته است.

در واقع مشخص نبودن سیاست کلی دولت در رابطه با بازار ارز به وضعیت اقتصادی کشور باز می‌گردد چراکه اقتصاد در کشور ما به نوعی در جایگاه تعیین‌کنندگی خود قرار ندارد و عوامل سیاسی در شرایط فعلی مؤلفه‌های اقتصادی ما را هدایت می‌کند. به بیان دیگر مسائل سیاسی و تنش‌های موجود دست دولت را برای دنبال کردن یک سیاست اقتصادی مشخص بسته است و دولت نمی‌تواند به راحتی اصلاحاتی بر بسیاری از مؤلفه‌های اقتصادی مانند نرخ ارز به عنوان عامل اساسی بی‌ثباتی‌های اقتصادی، نرخ بهره بانکی و یا حتی قیمت کالاها ایجاد کند.

در مجموع اکنون از لحاظ سیاسی در شرایطی به سر می‌بریم که دستکاری هر کدام از مؤلفه‌های اقتصادی می‌تواند تنش یا بحران اقتصادی در کشور ایجاد کند.

سیاست خارجی یک ضرورت برای کنترل نرخ ارز

تا زمانی که بحران‌های سیاست خارجی از تنش‌های منطقه گرفته تا روابط جهانی حل و کنترل نشود، قیمت ارز در بازار آزاد وارد فاز نزول نخواهد شد و اوضاع بهبود نمی‌یابد. در حقیقت سیاست خارجی یک ضرورت است و بدون عبور از بحران‌ها، هیچ گونه راه‌حلی برای اصلاحات اقتصادی و کنترل نرخ ارز وجود ندارد.

در حال حاضر نرخ ارز از عوامل درونی یا سیاست‌های داخلی تأثیر نمی‌پذیرد بلکه تحت تأثیر عوامل بیرونی است و درآمدهای ارزی از قیمت ارز تأثیر می‌گیرد، تا جایی که عوامل بیرونی منجر به تورم انتزاعی می‌شود. جامعه ما تا هنگامی که بحران در سیاست خارجی وجود داشته باشد به سمت تبدیل سرمایه‌های خود به دلار سوق پیدا می‌کند و حجم عظیمی از تقاضا وارد بازار ارز می‌شود تا قیمت‌ها نوسان پیدا کند.

از سوی دیگر دولت با وجود بحران‌های سیاسی، درآمد ارزی باثباتی نخواهد داشت و نتیجه آن تزریق دلار کم‌تری به بازار است. نبود درآمد ارزی باثبات و کاهش عرضه ارز نیز به بازار آزاد فشار وارد می‌کند. در مجموع بنده عقیده دارم ابتدا باید سیاست‌های خارجی مدیریت شود، در غیر این صورت دست دولت بسته است و نمی‌تواند هیچ گونه تحول پایداری در حوزه بازار ارز ایجاد کرد.