به گزارش خبرنگار ایراسین، مجید دادجو، مدیرفرآوری ضایعات فرایندی شرکت فولاد مبارکه در پنل «مدیریت پسماند و محصولات جانبی در فولاد مبارکه» با گفتمان «مسیر سبز» در چهارمین روز نمایشگاه بین‌المللی ایران‌متافو ۱۴۰۳ گفت: نگاه دنیا به موضوع اقتصاد در ابتدا یک نگاه تک بعدی و صرفاً منفعت اقتصادی بود و رویکرد آن به منابع براساس take-make-waste ( منابع را در اختیار بگیر ؛ تولید کن ، مصرف کن و دور بیانداز) بود. بنگاه‌های اقتصادی پس از مدتی متوجه شدند که منفعت اقتصادی صرفاً درست نیست و هزینه تخریب محیط زیست چگونه حساب شود؟ که در کنار منفعت اقتصادی حفظ محیط زیست و حفظ منابع برای آیندگان هم مطرح شد.

وی تصریح کرد: منفعت اقتصادی با رعایت مسائل محیط زیست یک بعد دیگر را می‌خواست تا مفهوم اقتصاد پایدار را کامل‌تر کند و آن هم انسان بود؛ این منفعت اقتصادی باید در کنار کاهش فقر، ارتقا فرهنگ و بهداشت و سلامت جامعه باشد.

دادجو با بیان اینکه یعنی صرف اینکه ما کارخانه‌ای داشته باشیم فقط فولاد تولید کنیم و یا فقط خودرو تولید کنیم و یا فقط محصولات پتروشیمی تولید کنیم این نگاه کاملی از دیدگاه اقتصاد پایدار نیست، ادامه داد: حتماً نگاه حفظ منابع و نگاه مردم را هم در کنار این داشته باشیم تا در واقع سه رأس مثلث مفهوم اقتصاد پایدار در کنار هم باشد.

مدیرفرآوری ضایعات فرایندی شرکت فولاد مبارکه با تأکید بر اینکه نگاه اقتصاد چرخشی به رأس مثلثی که در حوزه منابع نگاه می‌کند، اظهار کرد: مفاهیم اقتصاد چرخشی به عنوان یک ابزار به کمک اقتصاد پایدار آمد که بگوید برای حفظ منابع بایستی حتی المقدور از آن چیزی که می‌خواهید دوربیاندازید هم به چرخه مصرف برگرداند.

وی ادامه داد: اقتصاد چرخشی در حوزه‌های مختلفی گسترش پیدا کرد از جمله صنعت فولاد و ما هم برای اینکه در این حوزه سرآمد باشیم ابتدا دسته‌بندی لازم در این زمینه را انجام دادیم و سپس برای هرکدام از دسته‌ها چندین راهکار اندیشیده شد.

مدیرفرآوری ضایعات فرایندی شرکت فولاد مبارکه تصریح کرد: یکی از پر ارزش‌ترین پسمانده ضایعات این شرکت پسماندهای فلزی است که با تکفیک و جداسازی، بخشی از آن در فرایندهای تولید استفاده مجدد قرار می‌گیرد و بخشی دیگر به دلیل استفاده دیگر صنایع در فرایند فروش قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه رسیدگی به برخی از پسماندها از جمله لجن‌ها و نرمه ها منفعت اقتصادی دارد اگرچه حتی منفعت اقتصادی هم نداشت، نگاه محیط زیست پسندانه، ما را ملزم می‌کرد که به موضوع لجن‌ها هم بپردازیم، افزود: دسته دیگر پسماند فولاد مبارکه، لجن‌ها هستند که در یک مورد (لجن کلاریفایر نورد گرم) با مشارکت یک شرکت خصوصی پس از یک فرآیند اصلاحی، به چرخه تولید آهن اسفنجی بر می‌گردد.

وی خاطرنشان کرد: با رویکرد برون سپاری از حضور و تعامل شرکت‌های دانش بنیان استقبال می‌کنیم.

دادجو با اشاره به همکاری با شرکت‌های غیرفولادی برای رفع چالش‌های برخی از پسماندها گفت: یکی از ضایعات ناحیه نورد سرد (پودر اکسیدی نورد سرد) می‌باشد که برای تولید مغناطیس‌های صنعتی بعنوان ماده اولیه اصلی بکار می‌رود. این محصول جنبی ( by-product) پس از بسته بندی در اختیار شرکت‌های تولید مگنت داخل استان و بیرون از استان اصفهان و حتی شرکت‌های تولید کننده شیشه نیز قرار می‌گیرد.

مدیرفرآوری ضایعات فرایندی شرکت فولاد مبارکه گفت: درآمد فروش این ضایعات برای ما در اولویت نیست بلکه نگاه رعایت حفظ محیط زیست و حفظ منابع به آن داریم و به جای اینکه این مواد از داخل معادن و طبیعت استخراج شود با فرایندی اصلاحی از محصولات جنبی استفاده می‌شود تا به چرخه تولید و مصرف برگردند و بتوانیم به حفظ منابع طبیعی کمک کنیم.

وی با اشاره به استفاده از سرباره‌ها در آسفالت گفت: آسفالت‌های خیابان‌ها و جاده‌های اصفهان به دلیل بکارگیری سنگدانه های آهکی پس از گذشت زمان کوتاهی ساییده شده و کیفیت اولیه را از دست می‌دهند و احتمال تصادفات در چنین رویه‌هایی افزایش می‌یابد؛ در عوض آسفالت‌هایی که از سنگدانه های سرباره‌های فولاد مبارکه استفاده می‌کنند کیفیت و طول عمر بالاتری را ارائه می‌دهند و موجب افزایش ایمنی و کاهش تصادفات جاده‌ای می‌شوند. پس ما در این زمینه منفعت اقتصادی را کنار گذاشتیم و همکاری لازم در خصوص تأمین و ارسال سنگدانه سرباره ای به شهرداری اصفهان را انجام دادیم.

دادجو بیان کرد: چالش‌های ما در بحث اقتصاد چرخشی نبودن مشوق‌ها و الزامات قانونی است، نیاز است که یک سری مشوق‌ها برای شرکت‌هایی که از اقتصادی چرخشی استفاده می‌کنند و پسماندی را در فرآیند تولید خود قرار می‌دهند باشد و باید تفاوتی با شرکت‌هایی که چنین نمی‌کنند، باشد.

ایجاد اطلس ضایعات و پسماندهای فولاد مبارکه

همچنین کاظم آخوندی، رئیس امور پسماندهای غیرفلزی شرکت فولاد مبارکه در این پنل بیان کرد: تدابیر و رویکردهایی در کمیته پسماند فولاد مبارکه برای کاهش تولید پسماند داریم اما زمانی که پسماند یا ضایعاتی تولید شد واحد مدیریت فرآوری ضایعات، با رویکرد بازیابی، پسماندهایی که قابل استفاده در فرآینده تولید است که به چرخه باز می‌گردد و پسماندهای دیگر بخشی که قابل استفاده نیست از جمله سرباره، چوب و کاغذ به فروش می‌رود و سرباره به صنایع دیگر از جمله صنعت سیمان کمک می‌کند.

وی افزود: در راستای اقتصاد چرخشی، طرحی نوشته شده که در سال ۱۴۳۰ پسمانده فولاد مبارکه را حداقل ۳۰ درصد بازیابی شود و در سال ۱۴۵۰ به پسماند صفر برسیم و ایجاد اطلس ضایعات اولین اقدام در این زمینه بود.

رئیس امور پسماندهای غیرفلزی شرکت فولاد مبارکه اظهار کرد: فکر نمی‌کنم در صنایع فولاد، مشابه این اطلس وجود داشته باشد، اطلس ضایعات یک برنامه هدفمند با همکاری کارشناسان بخش‌های تولید نواحی و کارشناسان پسماند و محیط زیست است که کلیه ضایعات تولید از بخش مختلف دسته بندی و آنالیز شد.

وی اضافه کرد: سرباره قابلیت استفاده در صنایع سیمان و پروژه‌های عمرانی را دارد که پیمانکاران توانمند در این زمینه گرفتیم تا بخشی از آنها را دانه بندی می‌کنیم تا به صنایع سیمانی و شهرداری‌ها برای فعالیت‌های عمرانی بدهیم و حتی در داخل فولاد استفاده کنیم که با این فرایند حداقل سالیانه ۳۰ میلیارد تومان که صرفه جویی می‌شود.

آخوندی بیان کرد: رویکردهایی که پیش بینی شده، استفاده بیشتر از شرکت دانش بنیان و پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه بازیابی پسماندها است؛ اکنون در ابتدای راه هستیم و ۳۰ تا ۴۰ درصد راه را آمدیم، برای ادامه این مسیر نیازمند سرمایه‎گذاری و دانش‌های جدید است و برخی از پسماندها ممکن است با فرایندهای قدیمی به تولید برگردد و برخی دیگر به دلیل ویژگی‌های خاص، فرایند تولیدی خاصی می‌طلبد.