به گزارش ایراسین؛ استفاده از ماسک یکی از مؤثرترین راهکارها برای شکستن چرخه شیوع بیماری کرونا است که همه کشورها با اجباری کردن آن در تلاش هستند تا این ویروس کشنده را به زانو درآورند و ایران هم از قاعده بالا مستثنی نیست. اما یک نکته در این زمینه نگران کننده شده که با شروع موج دوم بیمار کرونا و اجباری شدن استفاده از ماسک در مراکز عمومی نه تنها قیمت این کالای بهداشتی افزایش یافته بلکه تقریبا تولیدکنندگان نیز برای تامین مواد اولیه تولید با چالشی جدی روبرو شده‌اند.

کف بازار چه خبر است؟

بررسی‌های میدانی خبرنگار ما نشان می‌دهد که علیرغم تعیین قیمت فروش ماسک برخی از فروشگاه‌ها بخصوص در کنار خیابان این قیمت رعایت نشده و خریداران مجبور به پرداخت رقم بالاتری از نرخ مصوب برای تهیه ماسک می‌شوند. به عنوان مثال ماسک معمولی سه لایه اکنون از 2000 تومان تا 2500 تومان فروخته می‌شود و ماسک N95 بدون فیلتر هم در حدود 30هزار تومان و انواع دیگر ماسک هم با توجه به درصد کیفیتشان حتی بالاتر از این ارقام نیز در سطح بازار دیده می‌شوند.

نکته جالب توجه اینجاست که برخی از این فروشندگان ادعا می‌کنند خودشان تولیدی داشته و تمام محصولات تولید کارگاه‌های خودشان بوده درحالی که نه تنها تولید این اقلام نیازمند دریافت مجوزهای رسمی از وزارت بهداشت است بلکه اصولا این کالای بهداشتی باید در محیطی کاملا بهداشتی با رعایت پروتکل‌های بسیار سختگیرانه تولید و بسته بندی شده باشد.

لازم به یادآوری است که مسئولان دولت برای تامین این نیاز جامعه اگرچه مراکزی را تعیین کرده‌اند تا متقاضیان بتوانند به سادگی نیاز خود را تامین کنند اما متاسفانه در چند روز اخیر شاهد کمیابی و کمبود اقلام مختلفی از جمله ماسک و مایع ضدعفونی کننده در این مراکز و فروشگاه‌های مجاز بوده‌ایم.

مواد اولیه تولید کمیاب و گران شده‌است

در همین راستا محمد . ع یکی از تولیدکنندگان ماسک که نخواست نامش در گزارش ما قید شود به خبرنگار ما گفت: از ابتدای خردادماه تا شیوع دوباره ویروس کرونا کم کم  تقاضا در بازار برای تامین ماسک و سایر اقلام بهداشتی بالا گرفت تاجایی که شاهد کاهش تدریجی اقلام مختلفی از مواد اولیه بخصوص پارچه و سیم شدیم.

وی تاکید کرد از ابتدای تیرماه این شرایط نگران کننده‌تر شد و قیمت‌ها روند صعودی مجدد به خود گرفت  و کم کم  نایاب شد و حتی در برخی موارد بازار سیاه برای این کالاها ایجاد شد. به عنوان مثال قیمت پارچه که نرخ مصوب آن متری 300 تومان اعلام شده اواسط خرداد ماه تقریبا 2000 تومان برایمان تمام می‌شد و امروز مجبور هستیم با ده برابر قیمت بالاتر از نرخ مصوب یعنی متری 3 هزار تومان آن را تامین کنیم.

این تولید کننده ماسک همچنین درباره سایر اقلام مورد نیاز تولید ماسک نیز به تصریح کرد: گرانی اقلام مورد نیاز به پارچه ختم نشده بلکه قیمت سیم تنظیم کننده بینی هم یکباره 5 برابر شد و کش مورد نیاز برای تولید ماسک اکنون کیلویی 140 تا 160 هزار تومان خریداری می‌شود .

وی معتقد است این بی‌توجهی مسئولان نسبت به تامین کالای بهداشتی ماسک باعث شده تا فروشندگان با درنظر گرفتن نرخ مصوب در محدوده زیان قرار داشته و بعضا دست از تولید بکشند یا اینکه اقلام تولیدی خود را به شیوه‌های نامتعارف با قیمت‌های بالاتر وارد بازار کنند چون تقاضا همچنان بالاست.

به گفته این تولید کننده ماسک بهداشتی برخی از تولیدکنندگان که توانسته‌اند مجوزهای قانونی تولید ماسک را از وزارت بهداشت دریافت کنند هم اکنون نمی‌توانند از طریق وزارت صمت مواداولیه با نرخ مصوب دریافت کنند به همین دلیل مجبور به خرید از بازار آزاد هستند و همین امر قیمت تمام شده کالا را بسیار بالاتر از نرخ مصوب می‌رساند و نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم کلیه اقلام با قیمت مصوب به مردم فروخته شود.

این تولید کننده ماسک به خبرنگار ما گفت: قیمت‌های مصوب بیشتر برای کارخانه‌های دولتی که دسترسی به مواد اولیه با نرخ مصوب دارند مناسب است و اصولا نیازهای مراکز درمانی را تامین می‌کند اما در بخش بازار آزاد قطعا با مشکلاتی مواجه هستیم که می‌تواند در مبارزه با ویروس منحوس کرونا اثرگذار باشد.

نظارت کافی نیست و برخی نقاط ضعف باید از بین برود

از سوی دیگر بهرام شهریاری؛ نایب رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک درباره کمبود مواد اولیه به خبرنگار ما گفت: این موضوع در بازار اکنون متاسفانه دیده می‌شود که تامین مواد اولیه برای تولید کنندگان دارای مجوز بسیار مشکل شده است.

شهریاری همچنین تاکید کرد: وزارت سمت برای اقلام مواد اولیه براساس مصوبه‌هایی دستورالعمل صادرکرده و نرخ اعلام شده است اما به دلایل مختلفی این اقلام با نرخ مصوب در اختیار تولیدکنندگان مورد تایید قرار نمی‌گیرد و تولیدکنندگان بعضا مجبور به تهیه اقلام مورد نیاز خود از بازار آزاد شده‌اند.

نایب رئیس اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک در ادامه افزود: البته با پیگیری‌ها و  رایزنی‌های مختلف بعضا مواد اولیه با نرخ مصوب در میان تولید کنندگان توزیع می‌شود اما در بخش توزیع هیچ سازوکاری برای فروش کالای تولیدی با قیمت‌های مصوب نداریم و همین امر مشکلاتی برای خریداران ایجاد کرده است.

وی معتقد است نبود سازوکار نظارتی مناسب باعث شده تا برخی افراد از این نقیصه سوء استفاده کرده و به نفع خود قیمت‌ها را تغییر دهند درحالی که قیمت کالا مصوب شده و نباید از این قاعده تخلف صورت پذیرد و کالاهای تولیدی با مواد اولیه‌ای که قیمت آنها مصوب هستند باید با نرخ مصوب در اختیار خریداران قرار گیرد.

شهریاری همچنین ضمن اشاره به برخی مشکلات در بخش توزیعی فعلی برای ماسک به خبرنگار ما گفت: بهتر از مسئولان در این توجه داشته باشند و مشکلات موجود را برطرف کنند تا مانع از زیان خریداران و همچنین تخلف برخی افراد سودجو باشند.

تخلف‌ها را اعلام کنید

جمشید گلپور دبیر کارگروه مقابله با کرونا (ستاد لجستیک کرونا وزارت صمت)  درباره برخی مشکلات نظارتی در سیستم تولید و توزیع ماسک به خبرگزاری مهر گفت: شرکت‌های تولیدی ملزم به رعایت دستورالعمل‌های کارگروه مقابله با کرونای وزارت صمت هستند و در صورت مشاهده هرگونه عرضه خارج از شبکه توزیع، ضمن قطع سهمیه مواد اولیه شرکت خاطی، پرونده به عنوان عرضه خارج از شبکه و قاچاق به دستگاه قضائی ارسال می‌شود.

گلپور  در ادامه افزود: خوشبختانه به دلیل افزایش تولیدکنندگان داخلی ماسک، جای هیچگونه نگرانی کمبود ماسک وجود ندارد و کارگروه در راستای مدیریت شبکه توزیع با اولویت برای شبکه درمان کشور و مردم عزیز، کلیه فرایندهای تولید تا توزیع را در سامانه ثبت و رصد می‌کند.

گلپور تاکید کرد: مردم برای خرید ماسک استاندارد از مکان‌های معتبر اقدام کنند و در صورت مشاهده گرانفروشی در داروخانه‌ها به تلفن‌های ۱۹۰ وزارت بهداشت و در صنوف به ۱۲۴ وزارت صمت اطلاع دهند.

این درحالی است که اگرچه مسئولان مربوطه خبر از ایجاد این سمانه می‌دهند و معتقدند همه شرایط برای توزیع ماسک تحت کنترل است اما ظاهرا واقعیت بازار چیز دیگری است و بد نیست بازرسان سری به مراکز عمده فروش ماسک، متروها یا حتی میادین اصلی شهر بجای داروخانه‌ها بزنند چون بخش قابل توجهی از نیاز خریداران اینگونه تامین میشود تنها به دلیل اینکه بسیاری از مراکز توزیعی کالایی برای عرضه ندارند.