دکتر بهمن آرمان استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار ایراسین به وضعیت معادن سنگ آهن در کشور اشاره کرد و گفت: با اینکه همه ذخایر معدنی کشف شده درکشور مربوط به پیش از انقلاب است اما می بینیم پیش از انقلاب هم همه اتکای ما به معادن داخلی نبود؛ به عنوان مثال اولین مجتمع فولاد سازی ما یعنی فولاد خوزستان به هیچ وجه قرار نبود از طریق سنگ آهن داخلی تغذیه شود و به همین خاطر هست که ما در بندر امام یک اسکله تخلیه سنگ آهن به ظرفیت 5 میلیون تن در سال داریم یا موقعی که مجتمع فولاد بندر عباس ساخته شد به موازات آن بزرگترین اسکله تخلیه سنگ آهن و مواد معدنی دربندرعباس هم ساخته شد؛ اسکله ای که کشتی هایی با ظرفیت 100 هزار تن می توانند در آن پهلو بگیرند. علاوه بر آن یک معدن در کشور هندوستان خریداری شد تا از طریق واردات سنگ آهن بتوان نیاز واحدهای مستقر در جنوب کشور را تامین کرد.

آرمان به واردات سنگ آهن در کشورهای پیشرفته فولاد سازی اشاره کرد و افزود: اصولا در هیچ کشوری در جهان به جز آمریکا، روسیه، استرالیا و برزیل تکیه بر روی معادن داخلی نیست و تمام کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد در اروپا عملاً وارد کننده سنگ آهن هستند. البته این به معنای این نیست که ما در ایران معادن سنگ آهن نداشته باشیم و پتانسیل ما همین ظرفیت 4 میلیارد تن ذخایر معادن کشف شده باشد. ما جزء 10 کشور نخست دارای تنوع مواد معدنی هستیم و بی شک معادن بزرگ سنگ‌آهن در کشور وجود دارد ولی ایران دارای تکنولوژی و توان فنی لازم برای اکتشاف معادن بزرگ نیست.

این تحلیلگر مسائل اقتصادی در ادامه به عدم کشف معادن بزرگ در بعد از انقلاب اشاره کرد و گفت: در جهان تنها سه کشور آمریکا، کانادا و استرالیا با داشتن امکانات نرم افزاری و سخت افزاری پیشرفته توانایی کشف معادن بزرگ را دارند که به دلیل تحریم ها و سیاست های اتخاذ شده ما نتوانسته ایم از توانایی این شرکت ها استفاده کنیم. معادن بزرگ سنگ آهن ما در ایران همگی پیش از انقلاب کشف شده اند. معادن گل‌گهر، چادرملو و سنگان توسط شرکت های آمریکایی و معادن سنگ آهن مرکزی ایران هم توسط شوروی سابق برای ذوب‌آهن اصفهان کشف شد و ما بعد از انقلاب و در طول این 40 سال، هیچ معدن سنگ‌آهن بزرگی در ایران کشف نکردیم.

آرمان به ارائه راحل های تامین مواد اولیه و نیاز مجتمع های فولادی  به سنگ آهن پرداخت و گفت: راه حل میان مدت این است که واحدهای فولادی سازی مستقر در جنوب ایران مثل فولاد خوزستان، فولاد هرمزگان و دو مجموعه دیگری که در بندرعباس وجود دارند از طریق واردات سنگ آهن تامین شوند تا فشار کمبود سنگ آهن از واحدهای فولاسازی ما در مرکز کشور یعنی فولاد مبارکه و ذوب آهن اصفهان برداشته شود. ضمن اینکه واردات سنگ آهن برای این واحدهای مستقر در مرکز کشور اقتصادی هم نیست چون فاصله زیاد است و ما دارای سیستم راه آهن پیشرفته تندرو برای تحمل بارهای سنگین نیستیم و هزینه حمل به طور مثال از بندرعباس به فولاد مبارکه و ذوب آهن بسیار بالا است و تولید را غیر اقتصادی خواهد کرد.

این استاد دانشگاه در ادامه به ارائه راه حل ها برای کم شدن تنش های ایجاد شده در زمینه تامین سنگ آهن در کشور پرداخت و افزود: با توجه به پتانسیل موجود در دو معدن گل گهر و چادرملو و گرایش این واحدهای معدنی به سمت ایجادهای واحدهای فولادسازی و محدود کردن زنجیره تولید در آنها به سمت گندله و حداکثر آهن اسنفنجی که آب کمتری را نیاز دارد، می تواند تنش های فعلی در زمینه تامین سنگ آهن برای فولاد مبارکه به عنوان بزرگترین واحد فولاد سازی در کشور و خاورمیانه و همچنین ذوب آهن اصفهان را حل کرد و چاره دیگری جز این نیست و راه حل هایی مثل ایجاد واحد گندله سازی در سنگان راه حل درستی نیست چرا که یک فاصله 1500 کیلومتری بین سنگان و فولاد خوزستان وجود دارد و انتقال گندله از شمال شرقی کشور به جوب غربی نه امری است منطقی و نه شدنی و نه قابل دفاع و این راهکاری غیرعلمی و غیر اقتصادی است ولی متاسفانه این کار در حال انجام است و فشار آن بر روی دو واحد بزرگ فولادسازی در مرکز کشور است.

آرمان در خاتمه برای کاهش هزینه های حمل و نقل واردات سنگ آهن گفت: ما در ایران دارای بنادر کافی با ظرفیت بالا نیستیم. برای کاهش هزینه حمل سنگ آهن که عمدتا از برزیل و استرالیا انجام می شود؛ کشورهای اروپایی، ژاپن و کره جنوبی دارای اسکله هایی برای تخلیه سنگ آهن حمل شده در کشتی های بالای 300 هزار تن هستند در حالی که بزرگترین بندر ما یعنی بندرعباس توان پهلوگیری کشتی هایی با حداکثر 100 هزار تن را دارد. البته اقداماتی در دست برگزاری است و شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات تصمیم دارد اسکله ای در بندرعباس با ظرفیت پهلوگیری کشتی هایی با ظرفیت 300 هزار تن بسازد که اگر این اقدام صورت بگیرد واردات سنگ آهن برای ما بسیار مقرون به صرفه تر خواهد بود و هزینه حمل بسیار پایین تر خواهد آمد.