دکتر مهدی شامی زنجانی مجری پروژه ملی تدوین نقشه‌راه تحول دیجیتال ایران (ایران دیجیتال) در گفتگو با خبرنگار ایراسین گفت: در خصوص اینکه آیا بنگاه های دولتی و خصوصی ضرورت پیوستن به انقلاب چهارم یا تحول دیجیتال را درک کرده اند باید بگویم ما در این زمینه مشکلات جدی داریم. بررسی های ما در برگزاری 4 دوره ارزیابی ملی تحول دیجیتال که توسط دانشگاه تهران انجام شد نشان می دهد بزرگترین کمبود و نقطه ضعف ما در حوزه تحول دیجیتال، در راس سازمان تفکر دیجیتال مدیران و در بدنه سازمان دانش و مهارت دیجیتالی شدن است.

بنیانگذار و دبیر جایزه ملی تحول دیجیتال در ادامه افزود: زمانی که ما تفکر دیجیتال پیدا نکنیم، در این عصر به دنبال راه حل های دیجیتال برای مسائلمان نخواهیم رفت و ممکن است دیر به این نتیجه برسیم که تحول دیجیتال می تواند خیلی از مسائل ما را حل کند و به طبع آن موقعیت خودمان را از دست خواهیم داد و نمی توانیم خودمان را از ورطه ای که در آن گرفتار شده ایم نجات دهیم. لذا من به طور جدی اعتقاد دارم که ما نیازمند فهم بیشتر، دقیق تر و عمیق تر تحول دیجیتال هستیم و باید بدانیم که داستان این تحول خیلی جدی است. گاهی وقت ها ضرب المثلی که در این زمینه به کار می برند می تواند به ما کمک کند. این ضرب المثل داستان گوزنی است که در جاده نور بالا به چشمانش انداخته می شود. زیرا وقتی نور بالا به چشم گوزن بخورد می بیند که مثلا یک کامیون به سمت او می آید اما قدرت عکس العمل درست و به موقع از او گرفته می شود و خیلی وقت ها تلف می شود. بعضی از سازمان های ما الان شبیه آن گوزن هستند. می بینند که فناوری های جدید چه تحولاتی را به وجود آورده است اما نمی توانند واکنش مناسب نشان بدهند و متاسفانه سرنوشتشان هم مشخص خواهد بود.

شامی زنجانی در مورد پیش نیازهای رسیدن به تحول دیجیتال گفت: ما دو دسته قابلیت مهم برای تحول دیجیتال نیاز داریم که این قابلیت ها مانند دو بال به سازمان اجازه می دهد از دستاوردهای دنیای دیجیتال استفاده کند. یکی از آنها طبیعتا قابلیت های فناورانه است. میزانی که ما می توانیم فناوری ها را بشناسیم و از آنها استفاده کنیم و مجموعه از زیر ساخت ها، اپ ها، پلتفرم ها و... فناوری هایی هستند که وجودشان می تواند به سازمان این اجازه را بدهد که ارزش افزایی کند. اما قابلیت دوم و بال دیگر، قابلیت راهبری دیجیتال است که از جنس نرم و سافت است. خیلی جالب است که بررسی ما از ارزیابی 4 دوره شرکت های ایرانی نشان می دهد میانگین بلوغ شرکت های ایرانی، در قابلیت های راهبردی، از قابلیت های فناورانه پایین تر است و معنی آن این است که ما به اندازه ای که فناوری داریم نمی توانیم از آن ارزش و منفعت خلق بکنیم.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در ادامه افزود: در قابلیت راهبری ما نیاز داریم که استراتژی مناسبی را در حوزه دیجیتال برای سازمان تدوین کنیم. اینکه بتوانیم حکمرانی دیجیتال انجام دهیم و این پدیده را جوری مدیریت کنیم که منافعش برای سازمان محقق شود. اینکه بتوانیم مدیریت مهارت ها و استعدادهای دیجیتال را انجام دهیم.

وی خاطر نشان کرد: یکی از نکات مهم تحول دیجیتال بازمهارت آموزی سازمان است، زیرا سازمان ما افرادی دارد که مهارت های آنها برای این عصر مناسب نیست؛ پس ما نیازمند این هستیم که با آموزش های جدید و نوین آنها را بیشتر با این عصر آشنا کنیم و آنها را به نقطه ای برسانیم که بتوانند مشارکت جدی در دیجیتالی شدن سازمان داشته باشند. از طرف دیگر باید به سمت جذب استعدادهای دیجیتال برویم. استعدادهایی در درون و حتی فراتر از صنعت؛ زیرا هیچ دیجیتالی شدنی به تنهایی امکان پذیر نیست. باید از شرکت های آی تی کمک گرفت. باید از استارتاپ های حوزه دیجیتال کمک گرفت، در حوزه آموزش و پژوهش کمک گرفت تا بتوانیم سفر دیجیتال سازمان را تسهیل کنیم چون بدون نگاه اکوسیستمی این کار شدنی نیست.

این پژوهشگر تفکر و تحول در عصر دیجیتال در خاتمه گفت: رهبران دیجیتال کسانی هستند که با تفکر دیجیتالی که دارند می تواند منشاء اثرگذاری روی سازمان شوند و سازمان را به سمت دیجیتالی شدن راهبری و هدایت کنند. رهبران دیجیتال به بسته تفکر دیجیتال نیاز دارند که در آن انواع و اقسام تفکر وجود دارد؛ تفکر راهبردی، سیستمی، نقادانه، چابک، خلاق و... باید آنها این لنزها را روی چشمان خودشان قرار دهند و همانطور انتظار داریم رهبران دیجیتال ویژگی هایی مثل رویا پردازی، ریسک پذیری، شور و اشتیاق نسبت به نوآوری را در وجودشان نهادینه کرده باشند و قدرت مدیریت پروژه و طرح را به عنوان مهارت به خودشان افزوده باشند. لذا در مجموع رهبر دیجیتال کسی است که می تواند با بسته ای از مهارت ها، مسیر دیجیتالی شدن سازمان خودش را تسهیل کند.