صنایع به‌دلیل شرایط ملتهب کشور، زیان‌های بسیار دیده‌اند در کنار آن افزایش نرخ ارز موجب می‌شود که فضای روشنی را نتوانیم برای تولید فولاد متصور شویم. در این شرایط نوسان نرخ ارز در نیمه نخست امسال از اتفاقات بدی بود که در اقتصاد کشور رخ داد، ازاین رو فولادسازان نیز به ویژه بخش خصوصی به علت عدم دریافت تسهیلات متناسب با نیازشان از سوی دولت با مشکلات زیادی مواجه شدند، زیرا تامین مواد اولیه وارداتی با دلار گران و تبدیل آن به محصول نهایی و در نهایت عرضه به زیر نرخ منطقی برای هیچ شرکت فولادی از توجیه اقتصادی برخوردار نیست. این نوسان موجب رکود بر بازار فولاد می شود.

افزایش نرخ دلار تولیدکنندگان را محتاط کرد

نوسان نرخ ارز و نبود یک نرخ واحد برای دلار سبب مشکلاتی برای تولیدکنندگان شده است. البته از چند ماه گذشته نیز با روند افزایشی نرخ دلار روبه‌رو بودیم که سبب محتاط شدن تولیدکنندگان این حوزه شده است؛ تولیدکنندگانی که با احتیاط مواد اولیه را خریداری می‌کنند و جرأت گرفتن تسهیلات بلندمدت ارز را به خود نمی‌دهند. بازار فولاد و همچنین تولیدکنندگانی که در این صنعت مشغول به کار هستند متاثر از این بازار واکنش‌های مختلف از خود نشان می‌دهند.
چشم‌پوشی از تسهیلات ارزی

با توجه به افزایش نرخ ارز در چند ماه گذشته و چشم‌انداز افزایشی آن، تولیدکنندگان صنایع فولادی به‌ویژه در صنایع پایین‌دست ترجیح می‌دهند از دریافت تسهیلات ارزی چشم‌پوشی کنند. موضوع نوسان بهای ارز سبب شده که گرفتن تسهیلات ارزی با خطرپذیری بالایی همراه باشد. با توجه به نوسان نرخ ارز هیچ تولیدکننده‌ای جرات گرفتن تسهیلات ارزی بلندمدت را ندارد چراکه ممکن است در چند ماه آینده با افزایش زیاد رشد بهای ارز روبه‌رو شود که قادر به بازپرداخت این تسهیلات نباشد. با توجه به این موضوع واحدهای تولیدی در صورتی خواهان تسهیلات ریالی هستند که خیلی سریع قادر باشند این تسهیلات را وارد عرصه تولید کنند، بنابراین برای خرید موادی که قرار است در انبار نگهداری شوند، این تسهیلات مقرون به‌صرفه نیست، برای نمونه اگر قرار باشد ماده‌ای را خریداری کرده و تا ۶ ماه در انبار نگه دارید تسهیلاتی مقرون به‌صرفه خواهد بود که خیلی سریع بتوان آن را به کالا تبدیل و وارد بازار کرد.

ثبات مهم‌تر از چند نرخی بودن است

چند نرخی بودن ارز سبب بی‌ثباتی در این بازار شده است، در زمینه چند نرخی بودن ارز نیز باید عنوان کرد که ثبات مهم‌تر از چند نرخی بودن است. اگر اطلاع داشته باشیم که هم‌اکنون نرخ ارز با ۶ ماه دیگر تفاوت چندانی ندارد بهتر قادر به برنامه‌ریزی برای تولید خواهیم بود، حتی اگر در ۲ نرخی بودن، یک نرخ ارزان‌تر باشد و تولیدکننده‌ای از آن بهره‌مند باشد اما در کل با تک نرخی بودن ارز بهتر می‌توان برنامه‌ریزی کرد. البته ثبات نرخ ارز این روزها مسئله مهمی به‌شمار می‌رود. بهای نرخ ارز را دستوری پایین نگه داشته‌اند، اما تا پایان سال این نرخ تمایل به افزایش دارد که سبب نامشخص بودن بهای ارز برای تولیدکنندگان شده و آنها را با مشکل و ابهام روبه‌رو کرده چراکه تولیدکنندگان با توجه به مشخص نبودن نرخ ارز با احتیاط مواد اولیه را خریده و بااحتیاط وام می‌گیرند. البته از آنجایی که ارز در حال گران شدن است، سعی می‌کنند مواد اولیه را دپو کنند که البته این دپو کردن با هزینه ۱۵ تا ۱۸درصد بهره بانکی تمام می‌شود چون زمانی که مواد یا محصولاتی را دپو می‌کنید یعنی مازاد بر مصرف‌تان خرید می‌کنید و ۲۰درصد روی نرخ مواد اولیه تاثیرگذار و در نهایت روی نرخ تمام شده موثر خواهد بود.

احتمال افزایش نرخ ارز

احتمال افزایش نرخ ارز، ترسی بین تولیدکنندگان ایجاد کرده است. البته گردش مواد در فرآیند تولید شرکت‌های فولادی کوتاه‌مدت است. به عبارت دیگر از زمانی که مواد می‌خرند و تا زمانی که تولید می‌کنند چندان طول نخواهد کشید بنابراین همواره با دپوی ثابتی روبه‌رو هستند اما شرکت‌هایی که قطعه تولید می‌کنند مجبور هستند مواد اولیه‌شان را در انبار بین ۵ تا ۶ ماه نگهداری کنند بنابراین زمانی که با دورنمای گران شدن نرخ ارز روبه‌رو هستند سعی می‌کنند مواد اولیه را به مدت یک تا ۲ سال دپو کنند. البته باید در نظر گرفت که این دپو کردن با بهره‌های بانکی انجام می‌شود که در نهایت سبب افزایش نرخ تمام‌شده خواهد شد.

جنبه روانی افزایش نرخ ارز

نوسان نرخ بازار فولاد در چند ماه گذشته نشان داد نرخ‌های داخلی بازار فولاد برپایه نرخ‌های جهانی است. به عبارت دیگر نرخ‌های محصولات فولادی با محوریت صادرات و بر پایه نرخ ارز تعیین می‌شود. البته نرخ تعرفه را نیز باید در نظر گرفت اما در کل در تعیین نرخ محصولات فولادی، نرخ ارز یک عامل مهم به‌شمار می‌رود. البته نرخ ارز به تمامی تعیین‌کننده نیست و درحقیقت در تقابل با عرضه و تقاضا خودش را نشان می‌دهد و علاوه بر اینها باید نرخ تمام‌شده محصول را نیز در نظر گرفت.

با توجه به این شرایط که بهای ارز در حال گران‌شدن است، طبیعی است که انتظار داشته باشیم نرخ فولاد نیز افزایش پیدا کند. البته باید جنبه روانی افزایش ارز را نیز در نظر گرفت زیرا زمانی که دلار گران می‌شود تقاضای بازار بر پایه سفته‌بازی نیز تقویت می‌شود که بیشتر ناشی از جنبه روانی این موضوع است.