به گزارش خبرنگار ایراسین، امروزه «توسعه اقتصادی» یکی از موضوعات مهم جوامع به شمار می‌رود. اهمیت توعه تا بدان جا است که تقریبا جای خود را در ادبیات و شعارهای مقام‌های سیاسی نیز باز کرده است. فارغ از موضوع تحقق این شعارها، مفهوم توسعه اقتصادی، رشد همراه با افزایش ظرفیت‌های تولیدی اعم از ظرفیت‌های فیزیکی، انسانی و اجتماعی است. البته توسعه تنها محدود به توسعه اقتصادی نیست اما یکی از پارامترهای مهم توسعه، توسعه اقتصادی است.

در توسعه اقتصاد نیز پارمترهای متعددی نظیر شاخص درآمد سرانه، شاخص برابری قدرت خرید یا PPP، شاخص درآمد پایدار، شاخص‌های ترکیبی توسعه، شاخص توسعه انسانی و... را در بر می‌گیرد به همین منظور در این گزارش تنها به شاخص درآمد سرانه ایران و تغییر آن در کشور می‌پردازیم.

شاخص درآمد سرانه از تقسیم درآمد ملی یک کشور یا تولید ناخالص داخلی به جمعیت آن، درآمد سرانه به دست می‌آید. این شاخص ساده در کشورهای مختلف، معمولا با سطح درآمد سرانه کشورهای پیشرفته مقایسه می‌شود.

در گزارشی که فارس بر اساس آمار سازمان ملل متحد منتشر کرده درآمد سرانه ایران با افزایش شدید قیمت نفت در سال ۱۳۵۳ با افزایش ۷۵ درصد نسبت به سال ۵۲، ۱۲۶۶ دلار شد. این در حالی است که در سال ۱۳۵۴ با ۳۲ میلیون و هشتصد و هجده هزار نفر جمعیت، درآمد سرانه ۱۳۴۳ دلار بوده است.

در سال ۱۳۵۵ با ۳۳ میلیون و هفتصد و نه هزار نفر جمعیت، درآمد سرانه به قیمت جاری ۱۷۶۶ دلار و در سال ۱۳۵۶ که جمعیت ما به ۳۴ میلیون و هفتصد و بیست هزار نفر رسیده، درآمد ۱۵۱۶ دلار و در سال ۱۳۵۷ که جمعیت کشور به ۳۶ میلیون و هفتاد و هفت هزار نفر رسیده، میزان درآمد سرانه ۱۷۱۸ دلار به نرخ روز یعنی هفت تومان بوده است.

در طول سالیان پس از انقلاب اسلامی با وجود اینکه جمعیت ما ۲.۵ برابر شده و اکنون از ۸۵ میلیون نفر تجاوز کرده است، درآمد سرانه ایران برحسب قدرت برابری خرید سال ۲۰۱۱ در سال ۱۹۹۰ معادل ۱۱ هزار و ۴۲۰ دلار بود که در ۱۰ سال به رقم ۱۳ هزار و ۱۲۶ دلار رسید و ۱۰ سال بعد با رشد چهار هزار و ۸۲۰ دلار به ۱۷ هزار و ۹۴۶ دلار رسید.

براساس گزارش سال ۲۰۱۶ سازمان ملل، درآمد سرانه کشور به ۶۵۵۰ دلار رسیده است و اگر براساس برابری قدرت خرید محاسبه کنیم که خود آنها هم محاسبه کرده‌اند، میزان این درآمد سرانه به ۱۷۴۰۰ دلار می‌رسد.

بررسی آمار سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که در بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ میلادی درآمد سرانه در ایران یک هزار و ۴۰۹ دلار کاهش یافته اما دوباره در سال‌های بعد صعودی شد و در سال ۲۰۱۷ میلادی به ۱۹ هزار و ۱۳۰ دلار رسید. البته در چند سال گذشته و با افزایش بی سابقه تحریم‌ها و افزایش قیمت ارز در کشور، درآمد سرانه تا حدودی افت کرده است.

وضعیت توزیع ثروت در ایران

نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، مسئله توزیع درآمد در سال های پیش و پس از انقلاب است. این مسئله نیز نسبت به سال‌ های ۵۶ و ۵۷ بهتر شده است. ضریب جینی که یکی از شاخص‌های نابرابری است پیش از انقلاب ۰.۵۱ بوده است و در سال‌های گذشته به حتی ۳۶ ‌صدم نیز رسیده است؛ بنابراین وضعیت توزیع درآمد هم در سال های بعد از انقلاب بهتر شده است‌ اما هنوز هم ایده ‌آل نیست. آخرین گزارش مرکز مالی آمار نشان می‌دهد ضریب جینی در سال ۹۹ با افزایش اندک به ۰.۴۰۰۶ رسیده در حالی که همین آمار در سال ۹۸ توسط مرکز آمار ۰.۳۹۹۲ ثبت شده است. برای سال ۱۴۰۰ نیز هنوز آماری در دسترس نیست.