پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، فرضعلی سالاری: کشاورزی رکن اصلی اقتصاد و معیشت شهرستان‌های میانی جنوب استان فارس است. شهرهای این‌حوزه گسترده کشاورزی محور، تسهیل‌کننده توسعه کشاورزی منطقه‌ای متکی بر حوزه‌ پسکرانه پیرامونی خود است.

کانون‌های سکونتگاه‌های زیستی این منطقه مبتنی بر نظام بهره‌گیری از آب و تولیدات باغی و به صورت ویژه مرکبات و نخیلات از گذشته در این حوزه وجود داشته است.

تولید و تنوع اقتصادی در شهرهای کشاورزی محور، فرصتی مناسب برای سرمایه گذاری تجاری، صنایع تبدیلی و خدمات کشاورزی محور در منطقه میانی استان فارس، نقطه مرکزی شهرهای جهرم، فیروزآباد و خنج میسر کرده است.

ظرفیت‌های توسعه‌ای طبیعی، تنوع بخشی اقتصادی در حوزه جذب جمعیت و گردشگری و همچنین دارا بودن نیروی انسانی کارآمد، رابطه قوی و عمیق بین حمایت از کشاورزان و توسعه صنایع تبدیلی و ارزش افزوده قدرت اقتصادی و توانمندی شهروندان با توسعه پایدار زیستی شهرها ارتباط مستقیم دارد.

سرانه پایین اقتصاد شهرهای کشاورزی محور موجب کاهش قدرت سرمایه‌گذاری و بهره وری در حوزه کشاورزی و کیفیت زندگی و ساخت‌وساز و عمران شهری در این شهرها شده است.

ظرفیت پذیرش جمعیت مهاجر روستایی در شهرهای کوچک منطقه وجود دارد که خود موجب تقویت درآمد و ثروت‌آوری بخش کشاورزی در توسعه شهرها می‌شود. اما به دلیل عدم تجانس توسعه متوازن منطقه‌ای در ساختار و سلسله ‌مراتب سکونتگاهی، عدم سرمایه گذاری بهینه خود عاملی بازدارنده در ماندگاری و جذب جمعیت شهر و تعادل بخشی در توسعه مراکز سکونتگاهی است. کاهش ظرفیت پذیری، اشتغال و کارآفرینی شهری با توجه به عدم بهبود زیرساخت‌های عمومی شهرها است.

اقتصاد بسته شهرهای کشاورزی محور به دلیل فصلی بودن فعالیت تولیدی کشاورزی سنتی و تک محصولی محدود، امکان رشد و سرمایه گذاری با مشکل روبه‌رو کرده است.

راهبردهای اشتغال‌آفرینی در بخش کشاورزی و تنوع‌سازی محصولات و تولیدات با ارزش افزوده سرمایه‌گذاری دولتی عمومی و خدماتی به صورت ایستایی در شهرها است که خود عاملی توقف پویایی، خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی و توسعه شهری به شمار می‌رود.

برقراری و تجهیز شبکه ارتباطی - خدماتی و رشد دادن نهادها و ساختارهای اساسی در شهرهای کوچک به ویژه در رابطه با نواحی روستایی پیرامون موثر است.

سهم و رتبه جمعیتی شهرهای کوچک و میانی در هرم جمعیتی و اعتباری شهرستان و استان لحاظ شود و ایجاد و تجهیز علمی و تکنیکی مراکز و تأسیسات تبدیل محصولات، انبارداری و توزیع فرآورده‌های کشاورزی به سایر نقاط، صنعتی و مکانیزه کردن کشاورزی در منطقه لحاظ و برنامه ریزی شود.

ضریب مکانی، قدرت ثقل و جذب و همچنین اقتصاد پایه کشاورزی محور منطقه، تنوع در تولید انواع محصولات زراعی و باغی کشاورزی و تنوع بخشی محرک‌های اقتصادی و ارزش‌آفرینی در سه بُعد سودمند (خود تامینی، اجتماعی-فرهنگی، تجاری) موجب افزایش میزان تولید در سطح درون منطقه ای از طریق مدرن سازی و افزایش مقیاس توزیع محصول و بازار از طریق بازیگران شبکه توزیع، تبلیغات موجب ارزش افزوده محصولات تولیدی کشاورزی منطقه می‌شود.

مدل کسب و کار اجتماعی در مناطق کشاورزی از گذشته در فرهنگ زیستی جوامع نهادینه شده است و گونه‌شناسی کاربری اراضی کشاورزی، صنعتی کردن و مکانیزه کردن کشاورزی در منطقه و دیدگاه پویایی در اقتصاد کشاورزی محرک اقتصاد سرزمینی و مناطق شهرهای کشاورزی محور است. کشاورزی به‌عنوان موتور محرک رشد و توسعه اقتصادی در ساختار شهرهای کوچک و میانی جنوب استان فارس است و توسعه شهری زمانی رخ می دهد که ترکیب بخشی تولید از کشاورزی به صنعتی تغییر یابد و پیشرفت‌های فن شناختی در بخش کشاورزی باعث رهایی نیروی کار از این بخش و مهاجرت آنها به حوزه‌ صنایع تبدیلی شود.

*کُنشگر برنامه ریزی و توسعه منطقه ای*