به گزارش ایراسین، در شرایطی که وضعیت اقتصادی یک جامعه روال عادی دارد مسئولیت اجتماعی در دستور کار شرکت‌هاو بنگاه‌های اقتصادی قرار دارد. با این وجود این سوال مطرح است که وضعیت مسئولیت اجتماعی در دوران بحران‌ها و بی ثباتی‌های اقتصادی به چه صورت است و آیا ضرورتی وجود دارد که شرکت‌هادر این زمان نیز مسئولیت اجتماعی خود را انجام بدهند؟

اغلب شرکت‌هادر مورد انجام مسئولیتهای اجتماعی صحبت می‌کنند و در سال‌هایی که با رونق و رشد درآمد و سودآوری روبرو هستند هم تلاش می‌کنند تا تاثیر معنا داری در جامعه بر جای بگذارند ولی در روزهای رکود چه اتفاقی می‌افتد؟

آیا در دوره‌های رکود اقتصادی، بحران‌های مالی جهانی یا شرایطی مانند کرونا که تمامی مردم را درگیر کرده است هم انجام مسئولیتهای اجتماعی در اولویت شرکت‌هاقرار می‌گیرد؟

آیا شرکت‌هایی که در این روزها با چالش کاهش درآمد روبرو هستند، به انجام مسئولیت‌های اجتماعی فکر می‌کنند و تلاش می‌کنند تا بخشی از بار مشکلات اقتصادی جامعه‌ای که سال‌ها زمینه ساز سودآوری برای آنها شده است را بر دوش بکشند، یا تنها و تنها به کاهش هزینه‌های خود فکر می‌کنند؟

نشریه هاروارد بیزینس ریویو در گزارش اخیر خود به ضرورت انجام مسئولیت‌های اجتماعی توسط شرکت‌هادر سالهای سخت اقتصادی مانند وضعیتی که هم اکنون اقتصاد دنیا درگیر آن است اشاره کرده و می‌نویسد: «در این سال‌ها نیاز جامعه بیش از سال‌های دیگر است. شرکت‌هاباید در نظر داشته باشند اگر در سالهای رونق، بخشی از سود خود را برای انجام مسئولیتهای اجتماعی اختصاص می‌دهند در سال‌های بحرانی که تمامی مردم زیان متحمل شده اند هم باید در کنار آنها باشند و با انجام مسئولیت‌های اجتماعی و تخصیص بودجه به حوزه‌های ضروری برای جامعه از سطح زیان آنها بکاهند و یا به تعبیر بهتر بخشی از زیان اقتصادی جامعه را بر دوش خود قرار دهند.»

شرکت‌هایی که در مواجهه با اولین مشکلات اقتصادی اقدام به تعدیل نیرو می‌کنند را می‌توان در زمره شرکت‌هایی دانست که در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی تاثیر گذار نیستند و جامعه به آنها به چشم شرکتهای غیر مسول نگاه می کند.»

مسئولیت اجتماعی شرکت‌های بزرگ در زمان بحران

این نشریه با اشاره به نقش شرکت‌های بزرگ که دارای منابع مالی کلان هستند در سال‌های بحرانی می‌نویسد: «در این سال‌ها اغلب دولت‌ها با مشکلات مالی روبرو هستند و بودجه تخصیص یافته شرکت‌هابرای مسئولیت‌های اجتماعی می‌تواند بار بزرگی از دوش دولت‌ها بردارد و از جامعه هم حمایت کند.»

این حمایت‌ها می‌تواند شامل ارایه وام‌های کم بهره به کارمندان، معافیت بخشی از بدهی‌های کارمندان، فراهم کردن امکانات برای آنها برای دورکاری در وضعیتی مشابه وضعیت کرونایی این روزهای دنیا، ارایه خدمات درمانی به خصوص برای افرادی که به دلیل بیکاری، بیمه‌های خود را از دست داده اند و در نهایت پرداخت بخشی یا تمام هزینه‌های درمانی کارمندان می‌شود.

از طرف دیگر فراهم کردن امکانات آموزشی برای نیروهای کاری و عدم اجرای طرح تعدیل نیرو نیز می‌تواند در زمره مهمترین مسئولیت‌های اجتماعی انجام شده توسط شرکت‌هادر سالهای بحرانی اقتصادی باشد.

تأثیر شاخص‌های کلان اقتصادی بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی

درسال‌های اخیر همواره مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شرکت‌هاو ابعاد تأثیرگذار بر آن، از دیدگاه حافظان محیط زیست و اقشار مختلف استفاده‌کننده از گزارش‌ها و صورت‌های مالی شرکت‌هامورد توجه بوده است. مسئولیت اجتماعی شرکتی، مجموعه وظایف و تعهداتی است که شرکت باید در راستای حفظ، مراقبت و کمک به جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کند، انجام دهد.

همچنین همواره تأثیر ابعاد مختلف اقتصاد کلان، همچون تولید ناخالص داخلی، نرخ تورم و نرخ بازده بدون‌ریسک بر مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شرکت‌ها، برای طرفداران محیط زیست موضوعی مهم تلقی شده است.

بین شاخص‌های کلان اقتصادی همانند نرخ تورم و تولید ناخالص داخلی و نمره تغییرات افشای مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شرکت‌ها، رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین نرخ بازده بدون‌ریسک و مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی شرکت‌ها، رابطه معناداری وجود ندارد.

مسئولیت اجتماعی رابط بین اقتصاد و اجتماع

امروزه ارزش انجام مسئولیت اجتماعی توسط شرکت‌ها تنها به حس خوبی که شرکت‌هااز انجام این کار دارند خلاصه نمی‌شود، بلکه انجام این مهم، سنگ بنای هویت برند است و می‌تواند نشان دهنده میزان استقبال مصرف کنندگان از محصولات و خدمات آنها باشد.بررسی‌ها نشان داده است در سالهای اخیر شمار زیادی از مصرف کنندگان تمایل دارند از شرکتهایی خرید کنند، که دیدگاه‌های مشابه خودشان دارند.

یعنی شرکتهایی که حوزه‌های مسئولیت اجتماعی را بسیار مهم قلمداد می‌کنند و در حوزه‌هایی وارد می‌شوند که به نفع اجتماع است. به تعبیر بهتر افرادی که به مسایل زیست محیطی توجه دارند و تمایل دارند در این زمینه تاثیر گذار باشند، از محصولات شرکتهایی استفاده می‌کنند که دیدگاه‌هایی همسو با خودشان دارند و آنها هم برای کاهش انتشار کربن در دنیا فعال هستند.

در دنیای مدرن انجام مسئولیتهای اجتماعی توسط شرکت‌هابه معنای تعامل بیشتر و عمیق‌تر با مصرف کنندگان است. ر دوران همه گیری کرونا، انجام مسئولیتهای اجتماعی توسط شرکت‌هابیش از پیش اهمیت پیدا کرده است و دلیل آن تغییر نیازهای مصرف کنندگان با گذر زمان است.

نحوه برقراری ارتباط شرکت‌هابا مصرف کنندگان، کارکنان و حتی نحوه تعامل آنها با جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند از اهمیت بالایی برخوردار است. نکته دیگر این است که الگوی مصرف و تقاضای جامعه در گذر زمان تغییر می‌کند و اگر تعامل نزدیکی بین شرکت و جامعه وجود نداشته باشد، کسب و کارها نمی‌توانند به تقاضای جامعه پاسخ دهند و در نتیجه میزان درآمد و فروش آنها تنزل خواهد یافت.