پایگاه تحلیلی خبری ایراسین، یزدان روحانی: محمود حریری نامی آشنا برای فوتبال ایران است، بازیکن ملی‌پوشی که در دهه ۱۳۲۰ با قدی بلند و سر و شکلی اتو کشیده در فوتبال ایران مطرح شد. حریری در آن سال‌ها فوتبال بازی می‌کرد، اما رفته رفته حوزه فعالیت خود را گسترش داد و گل سرسبد کار خود را در دهه ۱۳۳۰ انجام داد. او رفته رفته به حوزه مدیریت فوتبال وارد شد و در «شاهین تهران» فعالیت می‌کرد؛ تا اینکه در سال ۱۳۳۲ به اصفهان آمد و نهالی نو را بر زمین حاصل‌خیز نصف جهان کاشت.

حریری در آن سال با الگوبرداری از شاهین تهران، باشگاه «شاهین اصفهان» را تاسیس کرد، باشگاهی که او همچین طفل نوزادی از آن مراقبت کرد و با مدیریت خود توانست شاهین را به باشگاه اول اصفهان تبدیل کند. باشگاهی که در شهر بی رقیب شد و رفته رفته چشم‌اندازهای بلندتری را پیش روی خود می‌دید. شاهین اصفهان با پایان دهه ۱۳۳۰ قدرت اول شهر بود و جاه‌طلبی خود را روز به روز گسترش می‌داد و افتخارات بیشتری را طلب می‌کرد؛ با این حال لیگ ملی مدونی وجود نداشت.

در دهه بعد شمسی حریری برنامه‌ریزی جدیدی برای شاهین اصفهان کرد و به سراغ پایتخت نشینان رفت تا به انحصار چند ده ساله تهران در فوتبال ایران پایان دهد. اوج کار شاهین اصفهان در سال ۱۳۴۲ رخ داد، سالی که آن‌ها به عنوان نماینده اصفهان به مصاف نماینده تهران رفتند و با تساوی یک بر یک توانستند اولین عنوان قهرمانی ایران را به دست آورند.

در سال ۱۳۴۶ یک تراژدی برای فوتبال ایران به وجود آمد و باشگاه «شاهین» منحل شد و شاهین اصفهان نیز به عنوان یک شعبه از این باشگاه در خطر نابودی قرار گرفت. اما در آن سال شاهین تغییر نام داد و با برگزیدن نام «سپاهان» ریشه‌های اصفهانی این تیم تجدید شد تا فوتبال ایران یک نام خاص پدیدار شود. تا پایان این دهه سپاهان ۱۴ عنوان قهرمانی در اصفهان را به دست آورده بود و خیلی زود تبدیل به تیم محبوب مردمان دیار نصف جهان شد.

دهه ۱۳۵۰ آغاز اتفاقات تازه در فوتبال ایران از جمله شکل گیری جام «تخت جمشید» به عنوان مسابقات ملی فوتبال بود. مسابقاتی که سپاهان در سال ۱۳۵۳ به مدت سه سال پیاپی در آن حاضر بود و با نتایج درخشان همچون پیروزی برابر «تاج» در تهران به عنوان یک باشگاه پرآوازه جای خود را در میان قطب‌های فوتبال ایران به ویژه در شهرستان‌ها باز کرد. در نهایت همزمان با وقوع انقلاب اسلامی مسابقات جام تخت‌جمشید دیگر برگزار نشد و فوتبال در شرایط اغما فرو رفت.

با توجه به وقوع جنگ در بحبحه انقلاب اسلامی، شرایط باشگاه‌های ورزشی و فوتبال ایران روز به روز سخت‌تر میشد و برخی بازیکنان نیز به جبهه‌های جنگ رفتند که از مکتب سپاهان حسن غازی، حسین ملاافضل، محمدسعید هاشمی و سعید معینی نیز به درجه شهادت نائل شدند.

در ابتدای دهه ۱۳۶۱ حریری امتیاز باشگاه سپاهان را منتقل کرد و آن را به مسعود تابش، بازیکن سابق سپاهان واگذار کرد تا این تیم همچنان ادامه حیات دهد. تابش نیز پس از حریری مسئولیت سخت و سنگین حفاظت و حراست از «سپاهان» را عهده دارد شد و تا ۱۰ سال بعد نیز به خوبی از عهده این ماموریت بر آمد و افتخارات متعددی برای این تیم رقم زد.

با این حال با شروع دهه ۱۳۷۰ و اوج عصر «سازندگی» شرایط مالی سپاهان در شرایط بحرانی قرار گرفت تا مدیران وقت باشگاه مجبور به واگذاری این باشگاه به کارخانه سیمان سپاهان شوند و سپاهان با نام رسمی «سیمان سپاهان» در مسابقات حاضر شود. این شرایط تا سال ۱۳۷۹ و روزهای پایانی عصر سازندگی ادامه داشت تا اینکه عرضه عمومی سهام سیمان سپاهان و عدم تمایل سهام‌داران برای باشگاه‌داری، بار دیگر سپاهان را در خطر قرار داد.

اما این بار نیز یکی دیگر از میراث‌های دوران سازندگی به میدان آمد و امتیاز باشگاه سپاهان را گرفت. این بار نوبت «فولاد مبارکه» بود تا با خرید امتیاز «سپاهان» وارد عرصه ورزش شود و باشگاه پرافتخار «فولاد مبارکه سپاهان» پدیدار آید. با این تغییر مدیران فولادی جاه‌طلبی بیشتری نسبت به مدیران سیمانی و مالکان شخصی داشتند و سپاهان را در حد و اندازه یک قطب بزرگ فوتبال ایران می‌دیدند.

با تاسیس مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران (جام خلیج فارس)، ایران بالاخره دارای یک لیگ فوتبال ملی با ساختار و سازماندهی حرفه‌ای و مشخص شد که هر باشگاه ورزشی می‌توانست پله‌ای ترقی را طی کند و دیگر خبری از لیگ‌های استانی نبود.

با شروع این عصر جدید در فوتبال ایران، سپاهان بار دیگر مسئولیت انحصارشکنی فوتبال از سرخابی‌های پایتخت را بر دوش خود احساس می‌کرد؛ مسئولیتی که یک بار حریری به خوبی از پس آن برآمده بود. برای این امر مدیران وقت سپاهان به سراغ استانکو پوکله‌پوویچ یوگوسلاویایی رفتند و در فصل اول مسابقات لیگ برتر سپاهان با هدایت این مربی پا به مسابقات گذاشت تا راه رایکوف را در سپاهان ادامه دهد.

با آغاز فصل دوم مسابقات لیگ برتر مدیر جوان و جدید سپاهان یعنی محمدرضا ساکت به سراغ یک نام آشنا در اصفهان رفت و فرهاد کاظمی را برای انجام ماموریت غیرممکن به سپاهان آورد. ماموریتی که البته به خوبی انجام شد و سپاهان در دومین فصل مسابقات لیگ برتر به عنوان اولین تیم غیر پایتخت نشین به قهرمانی مسابقات کشوری داشت، قهرمانی که بسیار زودتر از پایان لیگ و کاملا مقتدرانه به دست آمد تا سپاهان منبع یک الهام بزرگ در فوتبال ایران شود.

علی‌رغم اینکه بسیاری تصور می‌کردند اولین قهرمانی سپاهان یک اتفاق بوده، اما این تیم چهار بار دیگر (از جمله سه سال متوالی) قهرمانی خود را تکرار کرد تا برای سال‌های طولانی پرافتخارترین باشگاه ایرانی لقب گیرد. شاید همه فکر می‌کردند که آنچه حریری کاشت را فوتبال اصفهان در این سال‌ها با قهرمانی در لیگ برداشت؛ اما سپاهان باز هم غافلگیری داشت، غافلگیری که این بار تبدیل به منبع الهامی برای تمام ایران و نه تنها سپاهان بود.

در سال ۲۰۰۷ سپاهان به یکی از مهم‌ترین دستاوردهای یک باشگاه ایرانی رسید، طلایی‌پوشان دیار نصف جهان با حضور در فینال لیگ قهرمانان آسیا اولین تیم ایرانی بود که در فرمت جدید مسابقات تا این مرحله صعود کرد. اما این تمام ماجرا نبود و سپاهان به جام باشگاه‌های جهان نیز راه یافت؛ افتخاری که هیچ باشگاه ایرانی تاکنون به آن دست نیافته است.

«سپاهان» در حالی هفتادمین سالروز تاسیس خود را جشن می‌گیرد که در ۶۹ سال گذشته چیزی جز افتخار برای اصفهان و ایران نداشته، باشگاهی که محمود حریری بزرگ بذر آن را کاشت و سال‌های سال است فوتبال اصفهان و ایران از این درخت پربار تغذیه می‌کند.