پایگاه خبری ایراسین، حفظ محیط زیست این روزها دغدغه‌ای اصلی صنایع با توجه به شرایط زیست محیطی و آلوده شدن آب، خاک و هوا است، از این رو استقبال از هر نوع محصولی که در راستای کاهش این آلاینده‌ها کمک کننده باشد بسیار مناسب است.

همچنین از سوی دیگر باید توجه داشت که بر اساس پژوهش‌ها خواص روانکاری خوب و قیمت مناسب استفاده از روغن پایه‌های نفتی نیز رد شده و سیاست‌گذاران نیز به این نتیجه رسیده‌اند که نفت منبع پایدار روانکاری نیست. همچنین، به علت ضررهای جبران ناپذیر مواد نفتی بر محیط زیست و ظرفیت محدود کره زمین در تحمل این مواد، روانکارهای معدنی با چالش عمده‌تری مواجه شده‌اند و باید توجه داشت که روانکارهای بر پایه نفت این است که به راحتی تجزیه نمی شوند و سبب آلودگی دراز مدت محیط زیست می شوند.

در این راستا شرکت‌های دانش بنیان برای تولید روانکارهای محیط زیستی دست بکار شده و حدود ۵ سال است که موفق به تولید این نوع روانکارها شده‌اند.

شرکت زیست روانکار یکی از شرکت‌های موفق در زمینه تولید روانکارهای زیست محیطی است، شرکتی که به عنوان یکی از شرکت‌های مورد اعتماد صنایع بزرگی همچون فولاد مبارکه از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری نیز مورد حمایت قرار گرفته است.

برای بررسی بیشتر روند تولید و کاربرد روانکارهای زییست محیطی در کشور گفت‌وگویی را با سید عرفان سجادیه، مدیرعامل زیست روانکار پویا و عضو شبکه پژوهش و فناوری اصفهان داشته‌ایم که متن آن را در ادامه می‌خوانید...

چطور به فناوری تولید روانکار زیست محیطی دست یافتید؟

ما تولید روانکارهای زیستی فلزکاری با ماندگاری بالا با کد ZR-۱۰۰۱ را برای اولین بار در کشور و با انجام ۲ سال کار تحقیقاتی در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان طراحی و تولید کردیم.

روانکارهای فلزکاری زیست سازگار با قابلیت امولسیون شوندگی و برپایه روغن‌های زیستی همچون روغن سویا، اسیدهای چرب تولید شده است.

کاربرد این روانکارها چیست؟

این روانکارها برای استفاده در فرآیندهای مختلف فلزکاری سبک و سنگین همچون ماشین کاری، مته زنی، سنگ زنی، اره کاری، بورینگ و… طراحی و تولید شده است. صنایع فولادی، مس و آلومینیوم مصرف کنندگان اصلی این محصولات هستند.

ویژگی بارز روانکارهای زیستی تولید شده در شرکت شما چیست؟

از جمله ویژگی‌های متمایز کننده ZR-۱۰۰۱ می‌توان به درصد استفاده این روانکار اشاره کرد، میزان استفاده از آن در ترکیب با آب در حدود ۱ تا ۲ درصد است که این نسبت به روانکارهای مرسوم کاهشی ۳ تا ۵ برابری دارد.

همچنین در کنار مصرف کمتر، میزان تبخیر این روانکار نیز نسبت به روانکارهای مشابه کمتر است که این سبب می‌شود مقدار سرریز کردن روغن در دستگاه نیز کمتر شود.

از سویی نیز باید توجه داشت که امواسیون حاصل از ترکیب روغن و آب موجود در مخازن دستگاهها بتدریج تبخیر می‌شود که این فرآیند تبخیر شدن امولسیون در دستگاه‌های تراشکاری می تواند باعث خوردگی سطحی و عمقی دیواره‌های دستگاه و قطعات شود، روانکار ZR-۱۰۰۱ طوری طراحی شده که این نوع خوردگی کاهش چشمگیری نسبت به روانکارهای موجود داشته باشد.

از دیگر ویژگی‌های اصلی روغن‌های مورد استفاده در صنایع فلزکاری، روانکاری، مقاومت به خوردگی و خنک‌کاری است، میزان ضریب اصطکاک برای امولسیون ۱ درصد ZR-۱۰۰۱ که آن معیاری از روانکاری است با استفاده از آزمون‌ ASTM G۹۹ در شرایط استاندارد در حدود ۰۷/۰ به دست آمد که نسبت به روانکارهای مرسوم که با نسبت ۵ درصد در آب امولسیون می‌شوند دارای مقدار کمتری است.

همچنین میزان خوردگی ZR-۱۰۰۱ با استفاده از آزمون DIN ۵۱۳۶۰ حاکی از این است که هیج نوع خوردگی در شرایط استاندارد بر روی سوفاله‌های چدن وجود ندارد. علاوه بر این میزان خنک کنندگی این روانکار نیز نسبت به سایر روانکارها نیز بیشتر می‌باشد این سبب می‌شود سطح قطعات و سوفاله ها بعد از عملیات‌های تراشکاری بدون لک و یا سوختگی باشد.

ضریب اصطکاک کمتر ZR-۱۰۰۱ نسبت به روانکارهای رایج سبب شده است که عمر ابزارهای کار مورد استفاده در تراشکاری فلزات مانند: الماس‌ها که واراداتی هستند و ارزبری زیادی را نیز به همراه دارند، افزایش یابد و باعث کاهش هزینه‌های دستگاهی برای صنعت گران در شرایط عملیاتی شود.

تقاوت قیمت زیست روانکار داخلی و خارجی چقدر است؟

قیمت این دسته از محصولات در ZR-۱۰۰۱ تقریباً به نصف تقلیل پیدا کرده است. همچنین باید توجه داشت در حدود ۱۶ درصد هزینه‌های دستگاهی در فرآیندهای فلزکاری مربوط به روانکارها است که با مصرف کمتر می‌توان بهره‌وری را بالا برد.

‌نیاز کشور به این محصول چقدر است؟ برحسب استفاده آن در صنایع مختلف توضیح دهید

به دلیل نبود آمار دقیق از میزان تولید روغن‌های فلزکاری نمی‌توان برآورد تقریبی از آن داشت اما طی ۴ سال اخیر طبق اطلاعات حاصل از سامانه بورس میزان تولید ۴ شرکت بزرگ تولیدکننده روغن‌ و روانکارهای صنعتی در کشور به طور میانگین حدود ۲ میلیون تن بوده است که طبق آمار جهانی حدود ۱۰ درصد آن می‌تواند مربوط به روانکارهای فلزکاری باشد. طبق داده‌های موجودی به طور تقریبی حدود ۲۰۰ هزار تن می‌توان سهم تولید روانکارهای فلزکاری را از میان روانکارهای تولیدی در کشور در نظر گرفت.

نمونه آن قبلا در چه کشورهایی وجود داشته؟ و اگر وارد می شد ارزبری آن چقدر بوده است؟

نمونه مشابه ZR-۱۰۰۱ شرکت زیست روانکار پویا در کشورهایی نظیر آلمان و آمریکا توسط شرکت‌های مطرحی همچون Fuchs که بزرگترین شرکت خصوصی تولیدکننده روغن و روانکار است، تولید می‌شود. با توجه به اینکه روغن و روانکارها جز محصولات استراتژیک محسوب ‌شوند اکنون به دلیل شرایط تحریم واردات آن‌ها با مشکلات متعددی مواجه شده است.

آیا برای تولید آن همه موارد اولیه در داخل قابل تهیه است؟

با تحقیقات و بررسی‌های انجام شده و لطف و یاری خدا به این دستاورد رسیده ایم که بیش از ۹۵ درصد مواد اولیه مصرفی برای این محصول، از مواد اولیه داخلی است و با تحقیقات پیش رو سعی بر ایرانی شدن کامل این محصول می‌باشد.

آیا وارد تولید انبوه شده است یا برنامه ای برای تولید انبوه آن دارید؟

این دستاورد وارد مرحله تولیدات صنعتی شده است و برای تولید انبوه آن هم برنامه‌ریزیهای لازم انجام گرفته است.

آیا امکان صادرات هم دارد؟ بازارهای هدف کدام کشورند؟

با توجه به اینکه حدود ۵ درصد از میزان کل روانکارها در دنیا در خاورمیانه استفاده می‌شود این محصول امکان صادرات بالقوه‌ای به بازارهای منطقه همچون کشورهای ترکیه و حوزه خلیج فارس همچون قطر، عمان و امارات را دارد. همچنین بازار اروپا و جنوب شرقی آسیا به ترتیب با ۲۰ و ۴۲ درصد از مصرف کل روانکارها بازار بسیار مستعدی برای صادرات می‌باشد. به علاوه در اروپا نیز از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۲ افزایش سالیانه ۳.۸درصدی برای مصرف روانکارهای زیستی دیده شده است. اطلاعات ذکر شده بازار مناسب و پر رونقی را برای صادرات روانکارهای زیستی این شرکت فناور نشان می‌دهد.

حمایت‌های شرکت فولاد مبارکه از شرکت زیست روانکار را چطور ارزیابی می‌کنید؟

حمایت فولاد مبارکه در این زمینه با توجه به همکاری با مجموعهMSTID بسیار خوب بوده و منجر به اضافه شدن ساختارهایی به مجموعه‌ها شده که اولویت‌های مقیاس افزایی برای شرکت‌های دانش بنیان هستند.