به گزارش ایراسین، حسین سیمایی صراف گزینه پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با حضور در مجلس شورای اسلامی و ارائه‌ای از برنامه‌های خود اظهار کرد: نمایندگان با جدیت پیگیر مسائل و حوزه انتخابیه هستند و چالش‌های آموزش عالی را شناسایی کردند و بسترهای قانونی و حقوقی مناسبی برای برخی از چالش‌ها داشتند نمونه آن قانون برنامه هفتم که منابع و راهکارهای مناسبی برای رشد دانشگاه‌ها فراهم کرده است. قانون جهش تولید دانش بنیان هم منابع مالی خوبی در اختیار می‌گذارد.

وی ادامه داد: قانون جهش تولید مسکن که راهکار مناسبی برای تعیین مسکن دانشگاهیان فراهم کرده است. البته در اجرا با برخی موانع مواجه است و اگر نتوانیم موفق شویم با مجلس همفکری می‌کنیم. مجلس شورای اسلامی برای بخش فرهنگی برای اولین بار بودجه خوبی در نظر گرفته است و آن را به ذی‌نفعان اختصاص داده و این گام مهمی است.

سیمایی صراف در دفاع از برنامه‌های خود گفت: گفتمان این دوره آموزش عالی، گفتمان مسئولیت اجتماعی است. دانشگاه‌ها معطوف به مسائل خواهند بود. نسبت به نیازها و مسائل کشور و نسبت به مسائل فرهنگی و اجتماعی بی طرف نخواهم بود. این وظیفه مسئولیت اجتماعی و مؤلفه‌های مسئولیت‌های اجتماعی است. البته یک پیش‌نیاز مهم برای تحقق مسئولیت اجتماعی این است که کرامت انسانی و دانشوران و دانشجویان را به رسمیت بشناسیم.

وی افزود: احترام به علم جز با احترام به عالم مسیر نیست. نگرانی از معاش و معیشت با کرامت انسانی و با کرامت دانشگاهیان سازگار نیست. کرامت استاد و دانشجو اقتضا می‌کند استقلال نهاد علم و آزادی، پرسش گری و پاسخگویی را به رسمیت بشناسیم. اما بعضی از نمایندگان محترم و مخالفان در کمیسیون‌ها برخی از چالش‌ها و راهبردها را گوشزد کردند که به این موضوعات می‌پردازم.

گزینه پیشنهادی وزارت علوم افزود: پیوند مناسبی میان تقاضا و عرضه آموزش عالی وجود ندارد. انسجام ساختاری بین مراکز آموزش عالی با دستگاه‌های بهره بردار مشاهده نمی‌شود. در حوزه مهارتی ضعیف هستیم، با مدرک‌های بی مهارت به جامعه تحویل می‌دهیم و بر این اساس بازار خریدار فارغ التحصیلان ما نیست.

سیمایی صراف کثرت مهاجرت دانشجویان را از دیگر چالش‌های حوزه آموزش عالی برشمرد و گفت: این قصه پرغصه‌ای است که هزینه می‌کنیم اما برای دیگران. وای بر روزی که فقر منابع انسانی از فقر منابع اقتصادی سبقت بگیرد. منابع انسانی که منشأ قدرت تولید نرم و قدرت سخت هم در مقدماتش متکی به منابع انسانی است.

کاهش اقبال به علوم پایه

وی چالش دیگر را کاهش اقبال به علوم پایه دانست و ادامه داد: در آزمون سراسری در رشته علوم تجربی ۶۵۰ هزار نفر داوطلب و در علوم انسانی و علوم پایه در مجموع حدود ۴۰۰ هزار نفر داوطلب داریم. در حالی که این دو حوزه علوم انسانی و پایه زیربنای توسعه است و چالش دیگر اینکه پژوهش‌ها مساله محور نیستند. کتابخانه‌ها و آرشیوها و پایگاه‌های اطلاعاتی ما پر از پژوهشگاه‌های دولتی که از بودجه عمومی تأمین مالی شدند. اما به جای راه حل برای مسائل بر زمین مانده کشور، موجب ارتقای رتبه استادان دانشگاه می‌شوند.

سیمایی‌صراف به موضوع آینده‌پژوهی اشاره کرد و گفت: ما در آینده پژوهی و آینده‌نگری ضعف جدی داریم. دیر متوجه می‌شویم باید سراغ چه موضوعی در چه موقع برویم. سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی اندک است.

فشار تحریم‌ها بر دوش آموزش عالی

وی به زیرساخت‌های علمی در مراکز آموزش عالی اشاره کرد و افزود: زیرساخت‌ها اعم از ساختمان، آزمایشگاه، کتابخانه و کارگاه و ابزار تحقیق فرسوده و مستهلک است. تحریم‌های نظام سلطه و محاصره و انزوای علمی، فشار سنگینی را بر آموزش عالی تحمیل کرده است. در این بین سهم نشاط در دانشگاه‌ها رضایت بخش نیست. البته که سرزندگی دانشگاه‌ها بدون آرامش و امید در تصمیم سازی ها ممکن نیست. بنا بر یک پیمایش و خود اظهاری، دانشجویان نیازمند خدمات مربوط به سلامت روان و اجتماعی هستند که البته امری پر هزینه است.

وزیر پیشنهادی علوم گفت: گسست بین نسلی و فرهنگی رو به گسترش است؛ مهم است حرف یکدیگر و حرف نسل زد را بفهمیم که این یک واقعیت است.

وی ادامه داد: دانشگاه پسا ارتباطات را نمی‌توان با شکل قبلی اداره کرد. باید زمان خود را بشناسیم باشیم تا در گرداب اشتباهات فرو نیفتیم. اما برای رفع این چالش‌ها چه راهبردها و چه راهکارهایی وجود دارد؟ برای فائق آمدن بر این چالش‌ها اولویت‌های راهبردی وجود دارد که به بعضی از آنها اشاره می‌کنم.

وزیر پیشنهادی علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: محور اول، ارتقا کیفیت نظام آموزش عالی است. ما به اندازه بسیاری از کشورهای بزرگ، واحد آموزش عالی داریم. به برکت انقلاب اسلامی آموزش عالی رفت تا سرحدات کشور و این مایه افتخار بزرگی است. دیگر، کسی به دلیل دوری از مرکز به دلیل فقر معیشت به دلیل ناتوانی مالی و اقتصادی محروم از آموزش عالی نیست.