پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، عصمت صادقیان- خبرنگار: سال‌های نه چندان دور بازگشایی مدارس با ذوق و شوقی وصف‌نشدنی همراه بود، بچه‌ها به شوق دیدن دوستان و همکلاسی‌هایشان و رقم زدن خاطراتی نو در سال تحصیلی جدید راهی مدرسه می‌شدند، لقمه‌های نان و پنیر و خیار آن‌هم در پلاستیک فریزر وجه مشترک اکثر دانش آموزان بود و تقریباً هیچ دانش آموزی همچون امروز به دلیل داشتن فلاسک‌های تغذیه با خوراکی‌های رنگارنگ بر دیگری فخر نمی‌فروخت.

آن روزها حتی بسیاری از دانش آموزان و به ویژه پسرها کیف مدرسه هم نداشتند و کتاب‌هایشان را زیر بغل و مدادهایشان را در جیب شلوار تا مدرسه حمل می‌کردند و معلوم نبود دوباره با کتاب سالم به خانه بر می‌گردند یا نه؟ اما دلخوشی‌هایشان و لبخندهای از ته دلشان دو چندان بود، اما هر چه به روزهای فعلی بر می‌گردیم تنها شاهد پر زرق و برق تر شدن مقدمات رفتن به مدرسه هستیم، حضوری که تا قبل از آغاز رسمی مدارس، میلیون‌ها تومان برای والدین خرج بر می‌دارد و در ادامه راه نیز هر روز سفارش جدید از سوی معلمان، مربیان پرورشی و یا مدیران مدرسه ارائه می‌شود و والدین برای اینکه فرزندشان به اصطلاح جلوی هم کلاسی‌هایش کم نیاورد، مجبور به تهیه آن هستند.

در کنار سفارش خرید برای دانش آموزان باید توجه داشت که برخی از آنچه والدین مجبور به تهیه آن برای فرزندانشان هستند در طول دوران تحصیل هیچ کاربردی نداشته و صرفاً برای اینکه معلم پیش بینی کرده که مورد نیاز است، باید خریداری شود.

با توجه به شرایط اقتصادی که بر کشور حکمفرما هست آیا سفارشات چنین ادوات لاکچری ضروری و به جا هست و معلمان و فرهنگیان آیا خودشان این وسایل لاکچری را برای بچه‌هایشان تهیه می‌کنند یا آنها هم به عنوان والدین اعتراض دارند؟

معلمان کشورمان هم از مدارس کشورها الگو بگیرند و مانند آنها با استفاده از وسایل دور ریختنی و باز یافتی برخی از لوازم کمک آموزشی خود را تهیه کنند. با در پیش گرفتن این رویه مهارت ساخت و تولید لوازم از دور ریختنی‌ها را آموزش داده‌ایم و هم در بسیاری از هزینه‌ها صرفه‌جویی صورت گرفته و به اقتصاد کشور هم کمک کرده باشیم.

در کنار این موارد سفارشی معلمان مواردی دیگر نیز هست، علاوه بر شهریه‌های پایه، هزینه‌های دیگری از والدین درخواست می‌کنند که می‌تواند فشار مالی زیادی را بر خانواده‌ها وارد کند.

بیشتر از این هزینه‌ها ممکن است منطقی و لازم باشد، اما برخی دیگر غیرضروری به نظر می‌رسند. در ادامه، به مواردی از این هزینه‌ها اشاره می‌شود:

- هزینه‌های کلاس‌های فوق‌برنامه؛ بسیاری از مدارس، به خصوص مدارس غیردولتی، کلاس‌های فوق‌برنامه مانند زبان‌های خارجی، هنر، موسیقی و ورزش را به شهریه اصلی اضافه می‌کنند. اگرچه این کلاس‌ها می‌توانند مفید باشند، اما هزینه‌های اضافی آن‌ها ممکن است برای همه والدین قابل تحمل نباشد.

- هزینه‌های کتاب کمک آموزشی و لوازم‌التحریر؛ مدارس ممکن است والدین را مجبور به خرید کتاب‌های کمک آموزشی و لوازم‌التحریر خاصی کنند که ممکن است گران‌قیمت یا کم‌کاربرد باشند. این موضوع به خصوص در مورد مدارس خصوصی و غیردولتی که از سیستم‌های آموزشی خاص استفاده می‌کنند، رایج است.

- هزینه‌های سفرهای تفریحی و آموزشی؛ بسیاری از مدارس، اردوها و سفرهای تفریحی یا آموزشی را به برنامه‌های خود اضافه می‌کنند. اگرچه این فعالیت‌ها می‌توانند تجربه‌های مفیدی برای دانش‌آموزان باشند، اما هزینه‌های آن‌ها ممکن است برای برخی خانواده‌ها سنگین باشد.

- هزینه‌های لباس فرم و تجهیزات خاص؛ برخی مدارس والدین را مجبور به خرید لباس‌های فرم خاص و تجهیزات مشخص می‌کنند که اغلب فقط از تامین‌کنندگان خاصی قابل خریداری هستند. این می‌تواند هزینه‌های بیشتری نسبت به خرید آزاد لباس‌ها و تجهیزات از بازار عمومی تحمیل کند.

- هزینه‌های کمک‌های مالی و خیریه؛ برخی مدارس، به طور غیرمستقیم، والدین را تحت فشار قرار می‌دهند تا در طرح‌های خیریه مدرسه یا کمک‌های مالی شرکت کنند. اگرچه این کمک‌ها اختیاری هستند، اما ممکن است والدین برای همراهی با سایر والدین یا برای جلوگیری از تأثیر منفی بر فرزندان خود، احساس اجبار کنند.

- هزینه‌های تکنولوژی و ابزارهای آموزشی؛ مدارس ممکن است از والدین بخواهند تا هزینه‌های مربوط به نرم‌افزارهای آموزشی، تبلت‌ها یا کامپیوترها را پرداخت کنند. با توجه به تغییرات آموزشی و حرکت به سمت آموزش‌های دیجیتال، این هزینه‌ها در برخی مدارس ضروری شده است.

- هزینه‌های تعمیر و نگهداری؛ برخی از مدارس هزینه‌هایی به نام تعمیرات و نگهداری ساختمان، تجهیزات و فضاهای آموزشی دریافت می‌کنند. این هزینه‌ها اغلب به صورت سالانه دریافت می‌شوند و ممکن است بخش بزرگی از هزینه‌های اضافی والدین را تشکیل دهند.

- هزینه‌های مراسم و جشن‌ها؛ مدارس ممکن است برای برگزاری جشن‌ها و مراسم مختلف مانند جشن‌های پایان سال، روز معلم، مراسم فارغ‌التحصیلی و… از والدین هزینه‌هایی دریافت کنند. این هزینه‌ها ممکن است شامل اجاره فضا، دکوراسیون، پذیرایی و حتی هدایا باشد.

- هزینه‌های فعالیت‌های خاص مانند پروژه‌های علمی یا مسابقات؛ برخی مدارس والدین را ملزم به پرداخت هزینه‌های مرتبط با پروژه‌های علمی، مسابقات ورزشی یا هنری و سایر فعالیت‌های مشابه می‌کنند که ممکن است هزینه‌های چشمگیری داشته باشند.

این موارد ذکر شده البته پیامدها و تأثیراتی دارد که فشار مالی از جمله آنهاست. در واقع این هزینه‌های اضافی می‌تواند فشار زیادی بر خانواده‌ها به ویژه آن‌هایی که چند فرزند دارند، وارد کند.

نابرابری اجتماعی از دیگر موارد است که برخی از والدین ممکن است به دلیل عدم توانایی مالی در تأمین این هزینه‌ها، فرزندانشان را از برخی فعالیت‌ها و برنامه‌ها محروم کنند، که می‌تواند به نابرابری در فرصت‌های آموزشی منجر شود.

حال راهکارهایی نیز برای رفع این معضلات وجود که در ادامه ذکر شده است؛

شفاف‌سازی هزینه‌ها: مدارس باید تمامی هزینه‌ها را به طور شفاف اعلام کنند تا والدین از ابتدا بدانند چه مقدار باید بپردازند.

سیاست‌های حمایتی: مدارس می‌توانند برای والدین کم‌درآمد یا کسانی که چند فرزند دارند، تخفیف‌ها یا کمک‌های مالی در نظر بگیرند.

برنامه‌ریزی اقتصادی: والدین می‌توانند با مدیریت بهتر بودجه و برنامه‌ریزی مالی، از بروز مشکلات مالی ناشی از این هزینه‌ها جلوگیری کنند.