به گزارش خبرنگار ایراسین، امین افصحی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان آرسس در نشست خبری دستاورد ملی تجلی در دانش فرآوری و تولید عناصر نادرخاکی برای به تشریح روند این موفقیت علمی و صنعتی پرداخت و با اشاره به اهمیت عناصر نادر خاکی، گفت: در بین دانشمندان متالورژی جهان، جمله‌ای معروف وجود دارد که می‌گوید: کشوری که عناصر نادر خاکی ندارد، هنوز وارد نیمه دوم قرن بیستم نشده است. این جمله نشان‌دهنده جایگاه استراتژیک این عناصر در صنایع مدرن است.

دلایل اهمیت دستاورد شرکت تجلی

وی در ادامه با بیان اینکه شرکت تجلی توسعه معادن و فلزات نخستین مجموعه‌ای است که مطالعات دقیق کانی‌شناسی را در ایران انجام داده است، توضیح داد: این مطالعات که تا سطح کریستالوگرافی عناصر نادر خاکی مونازیت پیش رفت، نشان داد که نوع مونازیت ما از تیپ چرالیک فرابانتیت است. این نوع، تنها در معدن مامتین پس، کالیفرنیای شمالی به بهره‌برداری رسیده و شناخت دقیق آن به ما کمک کرد تا بهترین روش فرآوری را انتخاب کنیم.

طراحی بومی تجهیزات و فرآیندهای پیشرفته

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان آرسس گفت: یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های شرکت تجلی، طراحی و ساخت تجهیزات صفر تا صد این فرآیند بدون وابستگی به کشورهای دیگر بوده است.

وی در این باره افزود: از فرآیندهای اولیه مانند سرریز استراگ که بر اساس مطالعات ترمودینامیک و ویژگی‌های فیزیکی کانی طراحی شد، تا دستگاه‌های پیشرفته‌ای مانند میز لرزان با ۹ خروجی تفکیک و سپراتورهای های‌کست پورت مثبت دو دستگاه که برای اولین بار در ایران ساخته شده، همگی محصول دانش و تخصص داخلی هستند.

افصحی با اشاره به دستاورد کارخانه کوچک‌مقیاس این پروژه اظهار کرد: در یک مسیر فرآوری ۳۰۰ متری و طی ۱۳ دقیقه و ۴۸ ثانیه، موفق به ۱۶۵۰ برابر عیارسازی شدیم، به طوری که عیار اولیه به ۳۰ تا ۳۳ درصد افزایش یافت. این یک جهش بزرگ در حوزه فرآوری عناصر نادر خاکی محسوب می‌شود.

فرآیندهای نانومتری و دستیابی به اکسیدهای با خلوص بالا

وی افزود: پس از تولید کنسانتره فیزیکی، محققان شرکت تجلی توانستند با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته، ترک‌های نانومتری سطح مونازیت را شناسایی کرده و فرآیند نانوسایز کردن مواد را آغاز کنند.

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان آرسس توضیح داد: ما با بهره‌گیری از روش‌های سایشی و حرارتی، توانستیم نانوسایزها را تثبیت کرده و از همان مرحله آسیابانی، فرآیند تجزیه عناصر نادر خاکی برای تولید اکسیدها را آغاز کنیم. در این مرحله، مواد تا اندازه ۲۰۰ نانومتر کاهش یافت و ناخالصی‌ها حذف شدند که منجر به افزایش غلظت عناصر نادر خاکی شد.

بدون پساب اسیدی؛ نقطه عطف فناوری تجلی

وی با بیان اینکه یکی از نکات برجسته این پروژه، حذف کامل پساب اسیدی در فرآیند تولید است، تأکید کرد: در مرحله حذف ناخالصی، ما نه‌تنها غلظت عناصر نادر خاکی را افزایش دادیم، بلکه مواد معدنی ارزشمند دیگری نیز استخراج شد و هیچ پساب اسیدی از فرآیند باقی نماند. این یک نقطه عطف در صنعت فرآوری عناصر نادر خاکی است.

تبدیل پیوندهای سخت به ترکیبات محلول؛ جهشی در استحصال عناصر نادر خاکی

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان آرسس با بیان اینکه به دلیل استحکام بالای پیوندهای عناصر نادر خاکی با فسفات، فرآیند استخراج آن‌ها بسیار پیچیده است، در خصوص روش مورد استفاده در شرکت تجلی توضیح داد: ما با استفاده از یک روش ترکیبی هیدروژلی، پیوندهای سخت فسفاتی را به ترکیبات محلول در آب تبدیل کردیم. پس از دستیابی به محلول عناصر نادر خاکی، با کمک نانوذرات جاذب، یون‌های عناصر نادر را از محلول جدا کرده و سپس آن‌ها را به نمک‌های فلوریدی، اگزالاتی، کلریدی، سولفاتی و فسفاتی تبدیل کردیم.

آینده روشن صنعت عناصر نادر خاکی در ایران

افصحی با اشاره به اهمیت این دستاورد برای کشور گفت: با این دانش، ایران نه‌تنها قادر به تأمین نیاز داخلی خواهد بود، بلکه می‌تواند به یکی از صادرکنندگان اصلی عناصر نادر خاکی در منطقه تبدیل شود. این دستاورد گامی مهم در جهت خودکفایی صنعتی، توسعه فناوری‌های نوین و رشد اقتصادی کشور است.