به گزارش ایراسین، امسال از اوایل تیرماه موضوع واردات یا عدم صدور مجوز واردات قانونی برنج در صدر اخبار قرار داشت و مسئولان در بخش‌های مختلف اظهار نظرهای متفاوتی در این زمینه داشتند به صورتی که گروهی براین باور بودند که واردات در فصل برداشت به زیان تولیدکنندگان داخلی است و گروه دیگر کمبود برنج را نیاز واقعی واردات می‌دانستند.
این روند ادامه داشت تاجایی که بانک مرکزی رسما اعلام کرد برای واردات برنج خارجی امسال خبری از ارز 4200 تومانی نیست و باید واردکنندگان با رعایت مسایل قانونی از ارز نیمایی استفاده کنند. انتشار این خبر اگرچه در نگاه اول گریبان واردکنندگان را گرفت اما در نهایت منجر به افزایش دوبرابری قیمت این کالا در بازار شد و سطوح قیمتی باورنکردنی برای برنج خارجی آغازگر صعود قیمت محصولات وطنی بود اکنون قیمت برنج ایرانی در محدوده کیلویی 30 هزار تومان قرار گرفته است.
در این زمینه برخی فعالان بازار تاکید دارند سیاست‌های اشتباه در زمینه واردات برنج به دلیل کمبود آمارهای دقیق است که اجازه سیاست‌گذاری دقیق را نمی‌دهد و نهایتا این مصرف‌کنندگان هستند که باید بهای این سوء مدیریت را از جیب بپردازند چون به‌هرحال نیاز واقعی بازار باید بگونه‌ای تامین شود و راهی جز خرید برنج خارجی نیست.
البته نباید فراموش کنیم که گروه دیگری از فعالان بازار تاکید دارند جهش قیمتی امسال مرتبط با حجم صادرات این کالا به کشورهای همسایه است که با درنظر گرفتن نرخ جدید دلار دارای ارزش افزوده بالایی است و همین امر باعث برخی کمبودها در بازار داخلی شده و صعود قیمتی را دامن زده است. در این زمینه گفت‌وگویی با مسیح کشاورز دبیر انجمن واردکنندگان برنج داشتیم که در ادامه می‌خوانیم.
- برخی از فعالان بازار براین باورند که مهمترین مشکل در زمینه تامین برنج بازار موضوع عدم شفافیت در آمار و دقیق نبودن آن است نظر شما در این زمینه چیست؟
اجازه دهید اینگونه به سئوال شما پاسخ دهم که اصولا پایه و اساس هر فعالیت تجاری یا حتی برنامه‌ریزی و مدیریت آمار است. بنابراین وقتی دقت در آمار نداشته باشیم نباید انتظار مدیریت دقیق و برنامه‌ریزی درست داشته باشیم. این اتفاقی است که اکنون در بسیاری از بازارهای ایران افتاده و تقریبا فعالا بازار و البته در برخی موارد مسئولان نمی‌توانند برنامه‌ریزی درست داشته باشند چون آمارها اشتباه یا غیر واقعی است، بطور کلی وقتی امار درستی از موضوع مورد نظرمان نداشته باشیم قطعا به آدرسی اشتباه می‌رسیم.
- در زمینه واردات برنج و تامین نیاز مشخصا مشکل کجاست؟
ببینید آمار میزان مصرف در کشور و میزان تولید برنج می‌تواند تعیین کننده باشد و از هدر رفت منابع جلوگیری کند. به صورتی که هم مسئولان می‌دانند کی مجوز واردات بدهند و در چه زمانی ممنوعیت وضع کنند در مقابل هم تجار می‌توانند برنامه‌ریزی کنند چقدر برای انجام فرایند تجاری خود برنامه ریزی داشته باشند و اقدام به ثبت سفارش کنند.
- میزان نیاز واقعی بازار یا همان سرانه مصرف برنج ایران چقدر است؟
در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد، اما اجازه دهید من با استفاده از آمار رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار پاسخ این سئوال را بدهم که سوء تعبیر نباشد. براساس اعلام آمار این دو نهاد رسمی از سال 1387 تا سال 1396 روند کاهش 13 درصدی مصرف سرانه برنج را تجربه کرده‌ایم که دلایل مختلف داشته است به صورتی که سرانه مصرف برنج در جامعه سال 1387 رقمی معادل 38.8 کیلوگرم بوده و در سال 1396 این رقم به 32.3 کیلوگرم کاهش یافته است. این درحالی است که اخیرا اعلام شده سرانه مصرف برنج هر ایرانی در کشور چیزی معادل 36 کیلوگرم است. اما شرایط اقتصادی قطعا در این زمینه اثرگذاری بالایی دارد و تغییرات معناداری در میزان مصرف برنج خانوار ایرانی داده است. البته برآوردهای مسئولان برای میزان نیاز بازار براساس سرانه مصرف 35 کیلوگرم است که براساس جمعیت کشور معادل 2 میلیون و 900 هزار تن نیاز بازار از این کالای اساسی خبر می‌دهد. البته برخی اطلاعات نشان دهنده این است که وزارت صمت میزان سرانه مصرف را بین 40 تا 45 کیلوگرم تعیین کرده است. این اختلاف آماری همان نکته و پاشنه آشیل برنامه ریزی برای تامین نیاز بازار است.
- شما براوردی در این زمینه دارید؟
قطعا انجمن برای برآورد میزان نیاز بازار و ثبت سفارش برآوردهایی دارد اما اجازه دهید براساس همین آمارهای رسمی کشور با هم صحبت کنیم. فقط به این نکته بسنده کنیم که اکنون آمارها نشان می‌دهد 5 یا 6 دهک پایین جامعه تنها از برنج خارجی مصرف می‌کنند این یعنی تغییر در سرانه مصرف برنج و البته توان خرید.
- استان های تولید کننده برنج کدامند؟
براساس سیاست های وزارت جهاد کشاورزی بجز دو استان اصلی تولید کننده در شمال کشور اصولا کشت برنج در سایر استان‌ها ظاهرا ممنوع اعلام شده اما آمارهای رسمی که از سوی همین نهاد اعلام شده است نشان می‌دهد به ترتیب استان مازندران با 38 درصد، گیلان 33 درصد، خوزستان 11 درصد، فارس 4 درصد، گلستان 4 درصد، سایر نقاط 10 درصد میزان تولید برنج را در اختیار دارند.
- آماری به تفکیک میزان مصرف برنج داخلی و خارجی در ایران دارید؟
بازهم برای پاسخ به این سئوال از آمارهای رسمی استفاده می‌کنم که براساس آن میزان خرید و مصرف برنج داخلی یا خارجی جامعه اینگونه تقسیم بندی شده است. 1.33 میلیون تن برنج ایرانی، 1.30 میلیون تن برنج خارجی و 0.5 میلیون تن سایر موارد تقاضای بازار ایران است. این برآورد کلی از مصرف سالانه جامعه به تفکیک محل تولید برنج است.
- به نظر شما دلیل اصلی افزایش قیمت برنج در بازار چیست؟
این سئوالی کلی است که باید برای پاسخ دادن به آن به شرایط متفاوتی اشاره کنیم در این زمینه البته افزایش هزینه‌های تولید اثرگذاری بالایی دارد که باید درنظر داشته باشیم اما در نهایت باز می‌گردم به این موضوع که اصولا آمار تعیین کننده است و از انجا که اکنون آمار دقیقی از تولید و مصرف بازار نداریم بازار دستخوش عدم تعادل دشده و افزایش قیمتی هم دستاوردش است. به عنوان مثال صدور بخشنامه ممنوعیت واردات یا عدم تخصیص ارز 4200 تومانی برای واردات باعث شده که قیمت‌ها رشد چشمگیری داشته باشد به صورتی که برنج وارداتی اکنون در مرز 20 هزار تومان به‌ازای هر کیلوگرم رسیده است. درباره برنج ایرانی هم که مرز قیمتی 30 هزار تومان در بازار تهران تجربه شده .
- کمبود بازار داخلی به دلیل صادرات برنج است؟
مشخصا نمی‌توان این روند را عامل اصلی افزایش قیمت اعلام کرد اما به هرحال تعیین قیمت یک کالا در بازار منوط به تعادل در عرضه و تقاضا است وقتی این تعادل وجود نداشته باشد قطعا مشکلاتی را داریم و افزایش قیمت یا کاهش قیمت دستاوردش است.
- آماری از صادرات برنج به خارج از ایران دارید؟
براساس امارهای رسمی منتشر شده میزان صادرات در 4 ماه نخست سال جاری تقریبا 670 هزار تن برنج با ارزش 1.1 میلیون دلار به سایر کشورها صادر شده است که نسبت به سال گذشته در همین دوره 141 درصد افزایش وزنی و 46 درصد صعود ارزشی داشته است.
- قیمت محصول در مزرعه چقدر است؟
آماری که برای قیمت محصول در سال گذشته منتشر شده نشان دهنده کیلویی 10 هزار تومان به ازای ضریب تبدیل 64 درصد شلتوک به برنج سفید است. این قیمت امسال کاملا متناسب با افزایش هزینه نهاده‌های تولید بدون تردید صعود بیشتری داشته است اما کشاورزان و تولید کنندگان بهره زیادی از قیمت‌های بازار ندارند.
ارسال نظر