پایگاه خبری ایراسین- ایران به دنبال دستیابی به هدف تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تا افق سال ۱۴۰۴ بوده که به این منظور سرمایه‌گذاری ویژه‌ای در زنجیره تولید و زیرساخت‌های موردنیاز این صنعت احساس می‌شود. در سرمایه‌گذاری اجرای طرح‌های پیش‌بینی‌شده برای واحدهای کنسانتره سازی معادل ۵۰ یورو، واحدهای گندله‌ سازی ۵۵ یورو، واحدهای احیای مستقیم و کوره بلند ۱۲۰ یورو و واحدهای فولادسازی (کوره قوس الکتریکی و کنورتور اکسیژنی) معادل ۲۰۰ یورو به ازای ایجاد یک‌تن ظرفیت محاسبه شده است.

همچنین در رابطه با زیرساخت‌های موردنیاز برای دستیابی به هدف در نظر گرفته‌شده در سال ۱۴۰۴ برای تولید فولاد، خلاصه‌ای از انواع انرژی موردنیاز ذکر می‌شود. به گونه‌ای که میزان مصرف برق برای تولید اسمی فولاد خام ۳۵ درصد از سهم صنعت و ۱۲ درصد از کل مصرف کشور بوده است. در سال ۹۸ مصرف صنعت معادل ۶/۶ گیگاوات بوده که انرژی الکتریکی موردنیاز برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ معادل ۹ گیگاوات پیش‌بینی می‌شود. لذا برای دستیابی به این امر، رشد سالانه ۴/۶ درصدی برای ظرفیت نیروگاهی موردنیاز است. لازم به ذکر بوده در مورد گاز موردنیاز نیز برخی خطوط گاز ظرفیت کافی ندارند؛ اما می‌توان گفت نگرانی بزرگی در این بخش وجود ندارد.

در خصوص آب مصرفی، کل مصرف آب در کشور طبق آخرین آمار موجود برابر با ۹۶ میلیارد مترمکعب بوده که از این میزان ۹/۸۸ درصد مربوط به بخش کشاورزی، ۳/۸ درصد مربوط به مصرف شرب و ۸/۲ درصد مربوط به مصارف صنعتی است. مصرف آب صنعت فولاد در حال حاضر حدود ۱۹۹ میلیون مترمکعب بوده که با اضافه شدن طرح‌های قابل تحقق و در دست اجرا مجموع این مصرف به ۲۵۵ میلیون مترمکعب در سال خواهد رسید. با توجه به تخلیه بی‌رویه‌ی آب زیرزمینی بدون توجه به میزان تغذیه‌ی آن، سطح آب زیرزمینی طی سال‌های اخیر سیر نزولی داشته؛ بنابراین عدم استفاده بیشتر از آب‌های زیرزمینی راه‌هایی از قبیل انتقال پساب شهرها و شیرین سازی و انتقال آب دریا از راهکارهای تأمین آب در طرح‌های توسعه فولاد کشور به شمار می‌رود. سه فاز از خط اول پروژه انتقال آب خلیج‌فارس افتتاح‌شده و سایر خطوط آن تا سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهند رسید.

از طرفی در رابطه با حمل‌ونقل، میزان جابجایی مواد معدنی بر روی شبکه‌ی ریلی در سال ۱۴۰۰ حدود ۸/۴۴ میلیون تن برآورد شد که به تفکیک ۴ میلیون تن سنگ‌آهن، ۳/۳ میلیون تن زغال‌سنگ، ۱۹ میلیون تن کنسانتره سنگ‌آهن، ۵/۰ میلیون تن سنگ‌آهک و ۱۸ میلیون تن گندله بوده که در سال ۱۴۰۴ این برآورد برابر با ۳/۷۹ میلیون تن صورت گرفته است. در پایان سال ۱۳۹۸ طول کل خطوط اصلی راه‌آهن کشور ۶/۱۱ هزار کیلومتر با ظرفیت حمل بار در حدود ۵۰ میلیون تن بوده و برای نائل شدن به سهم حمل‌ونقل ریلی در صنعت فولاد با ظرفیت ۱۰۵ میلیون تن مواد خام و محصول برای افق ۱۴۰۴، بایستی مجموعاً حدود ۱٫۷۹۵ کیلومتر به‌صورت خط جدید و حدود ۱٫۲۵۵ کیلومتر به‌صورت خط دوم در شبکه ریلی ایجاد شود؛ یعنی صنعت ریلی می‌بایست رشد سالانه در حدود ۲/۹ درصد داشته باشد. در این راستا بدیهی است با تحقق و راه‌اندازی صنایع فولادی بدون تأمین به‌موقع مواد اولیه موردنیاز با مشکل جدی روبرو خواهند گشت.

* علی اسکینی

مدیر تحلیل کارگزاری بانک صنعت و معدن