به گزارش ایراسین سرمایه گذاری در بخش معدن در حوزه های اکتشاف، ماشین آلات و فرآوری صورت می پذیرد. در حالی که اکتشاف، قلب تپنده معادن به شمار می آید و از اهمیت فراوانی برخوردار است، متاسفانه تمهیدات لازم جهت توسعه سرمایه گذاری در این حوزه طی سالیان اخیر اندیشیده نشده است.

از طرفی، فرایند اکتشاف مواد معدنی مختلف با یکدیگر متفاوت است و برای مثال، ژئوشیمی، ژئوفیزیک و انتخاب نقطه های حفاری سنگ آهن با کنسانتره سرب و روی تفاوت دارد. در حال حاضر اکثر اکتشافات معدنی کشور توسط برخی شرکت های بزرگ فولادی انجام می شود و نگرش ویژه ای به اکتشاف ذخایر سنگ آهن شکل گرفته است. عمده شرکت های فعال در صنعت سرب و روی کشور کوچک مقیاس هستند و دولت نیز توجه کمتری به این مجموعه ها داشته است. بنابراین می توان گفت علی رغم اینکه حدود ۹ درصد ذخایر سرب و روی جهان در ایران قرار دارد اما سرمایه گذاری های کافی جهت اکتشاف این ذخایر صورت نپذیرفته و مهجور باقی مانده است.

یکی از مهم ترین چالش هایی که فعالان معدنی کشور به ویژه سرب و روی طی ماه های اخیر با آن دست و پنجه نرم کرده اند، تامین ماشین آلات نو و به روز بوده است. متاسفانه در زمینه واردات ماشین آلات معدنی جدید، با عقب ماندگی های فراوانی نسبت به سایر کشورهای معدنی جهان مواجه هستیم و با توجه به دشواری های موجود در واردات تجهیزات و دستگاه های به روز، سرمایه گذاری در این بخش نیز به شدت کاهش یافته است.

فرسودگی ماشین آلات موجود در معادن کشور، راندمان استخراج را کاهش داده است و هرگونه اقدام برای افزایش ظرفیت تولید با گپ تامین ماشین آلات همراه خواهد بود. به عنوان مثال، در حالی تولید یک میلیون تن کاتد مس در افق ۱۴۰۴ هدف گذاری شده است که با کمبود تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز جهت باطله برداری و استخراج در معادن مس کشور مواجه هستیم. ضمن اینکه ماشین آلات موجود نیز از کیفیت و ظرفیت لازم برخوردار نیستند و افزایش تولید نه تنها کاتد مس بلکه شمش سرب و روی نیز در گروه سرمایه گذاری جهت تامین ماشین آلات جدید و به روز است.

مجتمع معدنی سرب و روی مهدی آباد به عنوان یکی از بزرگ ترین منابع سرب و روی جهان، بیش از ۸۰ درصد ذخایر قابل استخراج کشور و حدود ۳ درصد از ذخایر سرب و روی جهان را در خود جای داده است. طرح سرمایه گذاری احداث کارخانجات عظیم مهدی آباد در سه فاز برنامه ریزی شده است که فاز نخست آن، به تنهایی بزرگ ترین کارخانه صنعت سرب و روی کشور خواهد بود و در حال حاضر با پیشرفت ۸۵ درصدی همراه است. میزان سرمایه گذاری در این مجتمع معدنی در حدود ۳۵۰ میلیون دلار طی سه تا چهار سال اخیر بوده است که رقم قابل توجهی برای یک مجتمع معدنی سرب و روی در کلاس جهانی به شمار می آید.

میزان تولید کنسانتره روی کشور پس از بهره برداری از فاز اول این مجتمع، ۲۰۰ هزار تن در سال افزایش خواهد یافت که منجر به بهبود جایگاه ایران در تولید روی جهان و رفع چالش کمبود خوراک بسیاری از تولیدکنندگان روی کشور خواهد شد. در ادامه با بهره برداری از کل فازهای طرح احداث کارخانجات سرب و روی مهدی آباد، حدود ۲.۵ درصد فلز محتوای روی جهان در این مجتمع تولید خواهد شد و بدون شک برگ زرینی در تاریخ صنعت سرب و روی کشور رقم خواهد خورد.

در پایان می توان گفت بر اساس طرح جامع سرب و روی، چشم انداز روشنی برای صنعت سرب و روی کشور تببین شده است. دستیابی به اهداف و برنامه های صنعت سرب و روی و تحقق چشم انداز ٢٠ ساله، مستلزم گسترش فعالیت های اکتشافی، ارتقای کیفیت و توسعه صنایع پایین دست و انتخاب تکنولوژی مناسب در این حوزه و در نهایت توسعه سرمایه گذاری است. همچنین خواست و اراده حاکمیت و همکاری مشترک با بخش خصوصی و همچنین انجمن های مرتبط نیز در این مسیر تاثیرگذار است.

البته علی رغم تدوین طرح جامع، متاسفانه هنوز اراده لازم جهت رونق و توسعه سرمایه گذاری در صنعت سرب و روی کشور شکل نگرفته است و بخش های مختلف به صورت جزیره ای به دنبال تحقق اهداف خود هستند؛ در حالی که باید یک وحدت رویه در این زمینه شکل بگیرد تا شاهد تحقق اهداف و برنامه های صنعت سرب و روی کشور باشیم.