پایگاه خبری تحلیلی ایراسین: درحالی‌که برخی تحلیلگران انتظار دارند که فلز مس به رکورد ۱۱هزار دلار در سال۲۰۲۳ دست یابد، تضعیف رشد اقتصادی، مهم‌ترین عامل بازدارنده این رشد قیمتی می‌تواند باشد. مس می‌تواند در اوایل سال۲۰۲۳ افزایش یابد؛ اما این به محرک‌های اقتصادی بیشتری در چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف کننده و بهبوددهنده احساسات در بازارهای مختلف نیاز دارد. بهبود شرایط بخش مسکن چین به‌عنوان بزرگ‌ترین بخش مصرف‌کننده مس در این کشور می‌تواند جهش قیمتی فلز مس را ایجاد کند. با توجه به بحران انرژی به‌وجودآمده در سال۲۰۲۲، عطش جهان برای دستیابی به انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک بیشتر نیز شده است که می‌تواند این افزایش قیمت را تسریع بخشد.

مروری بر عملکرد ۲۰۲۲

فاصله زمانی بین سقف و کف قیمت مس در سال۲۰۲۲ کمتر از ۴ماه بود. کوتاه بودن این زمان به خوبی نشان می‌دهد که در سال۲۰۲۲ بر فلزات اساسی چه گذشت. قیمت مس در ماه مارس۲۰۲۲ به دنبال افزایش نگرانی معامله‌گران از اختلالات زنجیره تامین به بالاترین حد خود یعنی ۱۰۷۱۹دلار در هر تن رسید. نگرانی‌ها در مورد اختلال در عرضه به دنبال کاهش تولید شیلی، بزرگ‌ترین تولیدکننده این فلز، موجودی کم انبارهای بورس‌های جهانی و هزینه‌های سرسام‌آور انرژی، آتش قیمت فلزات اساسی را شعله‌ور ساخت و نگرانی‌ها در مورد تاثیر طولانی‌مدت تهاجم اوکراین بر رشد جهانی، افزایش نرخ‌های بهره و کندی رشد اقتصاد چین را محو کرد. این محو شدن شرایط نابسامان اقتصاد کلان دوام نیاورد و به‌دلیل پر رنگ شدن همین عوامل بنیادی از جمله افزایش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو به‌دلیل مقابله با تورم افسارگسیخته ناشی از افزایش شدید قیمت انرژی، شاخص دلار تقویت شد و وحشت بازارهای جهانی را فرا گرفت. در نتیجه در ماه جولای، مس به پایین‌ترین سطح قیمتی خود در سال۲۰۲۲ یعنی ۶۹۵۶دلار در هر تن سقوط کرد.

بررسی عملکرد و چشم‌انداز ۲۰۲۳

در اوایل سال۲۰۲۳ با روشن شدن چشم‌انداز تقاضا پس از بازگشایی مرزهای چین، قیمت مس به بالاترین حد خود در بیش از ۶ماه گذشته رسید. موجودی پایین ذخایر و جو مثبت ایجادشده از شرایط اقتصادی عملکرد فلزات را مثبت کرد. با وجود اینکه چشم‌انداز بلندمدت مس به‌دلیل نقش پررنگ آن در انرژی‌های پاک همچنان درخشان است، اما سال۲۰۲۳ در صورت پابرجابودن ترس فعالان بازار از رکود اقتصادی می‌تواند برای این فلز چالش‌برانگیز باشد.

مس از منظر عرضه

اختلالات تولید در مناطق اصلی تولید مس یعنی آمریکای جنوبی و آفریقا ریسک بازار را در سال جاری افزایش داده است؛ اما تحلیلگران می‌گویند برای کاهش پیش‌بینی‌ها به‌منظور عرضه جهانی خیلی زود است. باوجوداین شرکت معدنی Anglo American Plc برآورد تولید مس خود را برای سال۲۰۲۳ به‌دلیل بدتر شدن عیار سنگ معدن در معادن شیلی و کمبود آب کاهش داده است. این شرکت معدنی انتظار دارد که معادن مس خود بین ۸۴۰ هزار تا ۹۳۰هزار تن در سال۲۰۲۳ مس تولید کنند. گلنکور دیگر تولیدکننده بزرگ، چشم‌انداز تولید سال۲۰۲۳ خود را بدون تغییر در حدود یک‌میلیون و ۴۴هزار تن اعلام کرده است. بانک آمریکا برآورد می‌کند که ذخایر مس استخراج‌شده در سال جاری بیش از ۵درصد افزایش یابد و به بین ۲۳ تا ۲۶میلیون تن در سال جاری برسد که دلیل آن پروژه‌های جدیدی مانند Quellaveco شرکت Anglo American's در پرو است که بازار را با مازاد کمی باقی می‌گذارد.

در سال گذشته قیمت‌های بالای انرژی و سایر هزینه‌های تولید، حاشیه سود کارخانه ذوب را فشرده کرد وکاهش تولید رخ داد. در سال۲۰۲۳ به‌دلیل اینکه قیمت انرژی بیش از حد انتظار کاهش یافته است، ریسک تولید مس تصفیه‌شده به سمت پایین حرکت می‌کند. تخمین زده می‌شود که تولید مس تصفیه‌شده با ۱/۲درصد رشد در سال۲۰۲۲ به بیش از ۲۵میلیون تن برسد. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال۲۰۲۴ به تقریبا ۲۷میلیون تن برسد.

مس از منظر تقاضا

رشد فعالیت‌های اقتصادی به‌خصوص در چین می‌تواند عامل افزایش تقاضا برای مس در سال۲۰۲۳ شود. بازگشایی چین به راحتی می‌تواند تقاضا را بین ۱۰۰ تا ۲۰۰هزار تن افزایش دهد که برای هدایت پیش‌بینی‌های تعادل بازار به سمت کسری کافی است. اکثر شرکت‌ها انتظار دارند که بهبود اقتصادی چین از حدود مارس آغاز شود. اما برخی از شرکت‌های بزرگ، اواخر فوریه انتظار بازگشت مجدد را دارند. موسسه Fitch Solutions پیش‌بینی می‌کند که مصرف مس چین پس از رشد تنها ۵/۱درصد در سال۲۰۲۲، در سال جاری ۴/۴ درصد افزایش یابد. سایر موسسات به‌طور میانگین پیش‌بینی می‌کنند مصرف مس در سال۲۰۲۳ به میزان ۹/۲درصد و در سال۲۰۲۴ به میزان ۰/۳درصد افزایش یابد.

وضعیت مس در ایران

کشور ایران به‌واسطه قرار گرفتن در کمربند مس‌زایی جهان، ازجمله هدف‌های اصلی در تولید مس جهان است و باید برنامه ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاری در این حوزه به‌منظور نقش‌آفرینی بیشتر در آینده صورت پذیرد. خوشبختانه در حوزه مس کشور و سایر شرکت‌های بالادستی و پایین‌دستی یک هم‌افزایی بی‌نظیر در ارتقای سطح تولید، کیفیت و نیز تولید دانش صورت پذیرفته است. با رهنمودهای مقام معظم رهبری و سعی مسئولان برای نیل به ایجاد اقتصاد معدن به‌جای نفت، امروز اهداف بزرگ و منحصربه‌فردی در توسعه و سرمایه‌گذاری مس کشور تعریف‌ شده است که می‌توان به برنامه تولید بیش از ۴میلیون تن کنسانتره مس برای تولید یک‌میلیون تن کاتد در تنها شرکت ملی مس اشاره کرد. این تلاش وجود دارد تا سایر معادن و فعالان بخش خصوصی کشور نیز بتوانند به همین میزان در آینده نزدیک تولید کاتد داشته باشند. کارشناسان هدف بلندمدت کشور را توسعه تولید کاتد مس تا مرز ۲میلیون در سال ترسیم می‌کنند.

جمع‌بندی

گرچه برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که بهای فلز سرخ تا ۱۱هزار دلار در هر تن در سال گذشته میلادی هم برسد، اما تضعیف رشد اقتصاد جهان، به کاهش ۱۴درصدی قیمت مس در سال گذشته انجامید. رابرت مونتفسکو، کارشناس انگلیسی شرکت سادن‌فایننشال، در این‌باره می‌گوید: قیمت مس در ماه‌های آینده بالاتر از رقم کنونی خواهدرفت؛ اما برای وقوع این اتفاق نیاز به ایجاد محرک‌های اقتصادی قوی‌تری در چین به عنوان جایگاه بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهان است. در نهایت همه راه‌ها به چین ختم می‌شود.

منبع: ماهنامه تحلیلی کارخانه