پایگاه خبری تحلیلی ایراسین- شیرین عظیمیان: ایران یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان ازلحاظ منابع معدنی است؛ دهمین کشور دنیا از لحاظ تنوع مواد معدنی، پانزدهمین کشور جهان ازلحاظ تولیدات مواد معدنی و دهمین کشور تولیدکننده محصولات فولادی در سطح دنیا است.

این در حالی است که چین با ۵۲۵ میلیون تن تولید محصولات فولادی علیرغم کاهش ۶.۵ درصدی تولید فولاد رتبه اول جهان را به خود اختصاص داده و ایران نیز در جایگاه خوبی است چراکه علاوه بر منابع طبیعی مانند نفت و گاز در صنایع غیرنفتی هم از جایگاه خوبی برخوردار است.

در ایران بیش از ۴ و نیم میلیارد تن ذخایر معدنی سنگ‌آهن کشف‌شده که گاهی این ذخایر با توجه به عیار حدی که برای اقتصادی بودن کانسارها در نظر گرفته می‌شود حدود نیم میلیارد تن تلورانس دارد. این اختلاف ناشی از این نیست که آمارهای موجود ایراد دارد بلکه به عیار حد موردنظر در آن سال بستگی دارد.

برای مثال اگر کانسنگ ۲۵ درصد به پایین عیار حد ما باشد یعنی استخراج ذخایری که کمتر از ۲۵ درصد هستند اقتصادی نیستند اما درزمانی دیگر با افزایش ارزش سنگ‌آهن، عیار حد کاهش پیداکرده و درنتیجه آمار کل ذخایر تغییر می‌کند.

حال اگر ذخایر کل سنگ‌آهن در ایران را ۴ و نیم میلیارد تن در نظر بگیریم، می‌توان گفت کشوری نسبتاً غنی در ذخایر سنگ‌آهن هستیم و قاعدتاً نباید با کمبود مواد اولیه برای تولید فولاد مواجه شویم، این در حالی است که فولادسازان بزرگ کشور در این خصوص با چالش‌هایی مواجه‌اند.

مجتمع‌هایی مانند مجتمع فولاد مبارکه، ذوب‌آهن اصفهان، فولاد خوزستان و... چند ده درصد ظرفیت خالی به خاطر کمبود مواد اولیه دارند که البته تنها کمبود سنگ‌آهن مدنظر نیست و باید مواد معدنی دیگر را هم در نظر گرفت؛ چراکه در زنجیره فولادسازی از مواد معدنی مختلفی استفاده می‌شود تا بتوان محصولات فولادی را تولید کرد. اگر مدیریت منابع موجود به سمتی برود که بتواند حتی چند درصد از این ظرفیت خالی را کاهش دهد تأثیر بسزایی بر درآمدزایی، اشتغال‌زایی و تولید خواهد داشت و گام بزرگی درراه استقلال صنعتی کشور برداشته خواهد شد.

به نظر می‌رسد در حال حاضر مشکل اساسی در این حوزه، کمبود مواد معدنی نیست بلکه مدیریت این منابع در تخصیص سنگ‌آهن به شرکت‌های فولادی است.

سیاست‌گذاری برای سوق دادن فعالان حوزه معدن به اکتشاف منابع معدنی مرتبط با فولادسازی یکی از راهکارهایی است که به حل این معضل کمک می‌کند؛ این یعنی اگر معدن کاران ما با تمرکز بر اکتشاف و استخراج مواد معدنی موردنیاز فولادسازان به‌ویژه سنگ‌آهن فعالیت کنند، تحولات زیادی در این مسیر رخ خواهد داد.