پایگاه تحلیلی خبری ایراسین- سجاد ادهمی: بی‌تردید امروزه صنعت معدن در دنیا از جهات مختلف تحت فشار است و با وجود تغییر روزانه شرایط فنی و اقتصادی باید پاسخگوی نیازهای طیف وسیعی از ذی‌نفعان باشد. ازیک‌سو، کاهش عیار سنگ معدن و لزوم استفاده از روش‌های فرآوری که نیازمند مصرف زیاد آب و انرژی است، استخراج معادن در مناطق دورافتاده که منجر به افزایش فواصل حمل‌ونقل و مصرف بیشتر انرژی شده است و افزایش عمق معدنکاری هزینه‌های کلی استخراج مواد معدنی را افزایش داده است. تمامی این عوامل باعث شده است که در چند دهه اخیر روند کلی بهره‌وری در معادن کاهش یابد.

این روند همچنین منجر به طولانی‌تر شدن دوره‌های توسعه در معادن شده است. از سوی دیگر وضع قوانین سختگیرانه از سوی جوامع بین‌المللی و دولت‌ها، تغییر ارزش‌ها و افزایش انتظارات اجتماعی باعث ایجاد چالش‌های جدیدی برای معدن‌کاران شده است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به این نکته اشاره کرد که امروزه سرمایه‌گذاران بین‌المللی شرکت‌ها را بر اساس قابلیت ردیابی محصول ارائه شده، مقدار تولید گازهای گلخانه‌ای، رعایت اصول ایمنی و اجرای قوانین عدالت اجتماعی قضاوت و انتخاب می‌کنند. به علاوه به عنوان یک ویژگی خاص صنعت معدن، شرکت‌های معدنی، صرف نظر از اینکه در کجای جهان مشغول به فعالیت هستند، همیشه مجبور بوده‌اند در درجه بالایی از عدم‌قطعیت و اطلاعات ناقص در عملیات خود سروکار داشته باشند. اطلاعات در دسترس در مورد ساختار و وضعیت واقعی کانسارها بسیار محدود است و با توجه به تنوع بالای کانسار، شرایط برای شرکت‌های معدنی بسیار پیچیده و چالش برانگیز و تمامی این ویژگی‌ها نشان‌دهنده مشکل‌های عملیات معدن‌کاری و عملکرد اقتصادی در این بخش است

با وجود تمامی چالش‌ها، صنعت معدن‌کاری به سرعت در حال توسعه است و فناوری دیجیتال نقشی حیاتی در بهبود بهره‌وری و ایمنی این صنعت دارد. این صنعت باید با ارزش‌های اجتماعی نسل آینده همسو باشد.

افزایش شفافیت، نوآوری فنی، استفاده از فناوری‌های نوین، رفاه مشترک و توسعه پایدار، جامعه بسیار متفاوتی را در آینده شکل خواهند داد. از این‌رو، شرکت‌های معدنی در سراسر دنیا همچنان تحت فشار هستند تا محصولات ایمن و مقرون به‌صرفه تولید کنند و بازدهی قابل قبولی را برای سهامداران به همراه داشته باشند. در نتیجه حرکت در جهت دستیابی به سه اصل توسعه پایدار یعنی توسعه اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفاظت از محیط‌زیست باید در دستور کار معادن قرار گیرد. معادن در آینده باید چند فناوری پیچیده و جداگانه را که هریک از آنها برای بهبود ایمنی محیط کار طراحی شده است را با یکدیگر ترکیب کنند که بسیاری از آنها دیجیتال خواهند بود.

فناوری معدن‌کاری دیجیتال با بهبود عملکرد معادن و ایجاد بانک اطلاعاتی از داده‌ها و در دسترس بودن آنها، پتانسیل‌های بالقوه خوبی را برای ایجاد زمینه‌های پیشرفت ارائه می‌کند. علاوه‌ بر این، فناوری‌های دیجیتال می‌تواند به کاهش اثرات زیست‌محیطی کمک کند و ابزار بسیار مناسبی را در اختیار مدیران قرار دهد. بنابراین می‌توان گفت استفاده از فناوری‌های دیجیتال کلید دستیابی به توسعه پایدار در بخش معدن و صنایع معدنی است.

تحولات اخیر در صنعت معدن و استفاده از فناوری‌های دیجیتال در سال‌های اخیر باعث شده است صدمات و اثرات مخرب محیط‌زیستی ناشی از فعالیت‌های معدن‌کاری کاهش یابد و مواد معدنی با هزینه تمام شده کمتری به دست مشتریان برسد و مجموع این عوامل منجر به افزایش نرخ بهره‌وری در برخی معادن شده است.

همچنین پیشرفت‌ فناوری‌های دیجیتال، ایمنی در صنعت معدن را بهبود داده است، به‌طوری که مراکز عملیات از راه دور مجهز به ابزارهای پیشرفته با تجزیه و تحلیل‌های سریع داده‌های مختلف و پیچیده علاوه‌ بر افزایش راندمان عملیات معدن‌کاری باعث بهبود ایمنی کارگران در مکان‌های پرخطر شده است. روزبه‌روز سیستم‌های دستی و متکی‌ بر کاغذ با فناوری جدید مبتنی بر ابزارهای هوش‌مصنوعی، اینترنت اشیا، سامانه‌های ابری و... درحل جایگزینی است تا با فراهم آوردن امکان دسترسی به داده‌های آنلاین در محل دفتر پشتیبانی، پیش‌بینی حوادث را میسر و امکان اعلام هشدار به افراد حاضر در معدن را فراهم سازد. نتایج نشان می‌دهد طی ۱۰ سال گذشته استفاده از معدن‌کاری دیجیتال باعث ایجاد ۴۲۵‌میلیارد دلار ارزش افزوده، کاهش ۱۰درصد از تلفات جانی کارگران (جلوگیری از ۱۰هزار تلفات) و کاهش ۲۰‌درصدی آسیب‌های ناشی از کار در معدن (جلوگیری از ۴۴۰۰۰آسیب) شده است.

موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی آمریکا روندهای تاثیرگذار بر ایمنی معادن در میان‌مدت را به شرح زیر معرفی کرده است:

۱- مجموعه‌ای از حوادث که منجر به تصویب قانون بهبود ایمنی معادن و واکنش اضطراری جدید (قانون MINER) در سال ۲۰۰۶ شد که منجر به توسعه فناوری جدید می‌شود؛

۲-گرایش به استخراج معدن در شرایط پیچیده‌تر زمین‌شناسی؛

۳-عمیق‌تر شدن معادن؛

۴-بهره‌گیری مداوم از اتوماسیون و فناوری‌های جدید در معدن؛

۵-کاهش قیمت زغال‌سنگ و رونق مواد معدنی فلزی؛

۶- تغییرات جمعیت‌شناسی نیروی کار معدن، با گرایش به نیروی کار کمتر، کارگران جوان‌تر، نیروهای با تجربه و با دانش بیشتر.