به گزارش ایراسین به نقل از مهر، کوه های سربه فلک کشیده سوادکوه نمادی از این شهرستان هستند، کوه هایی که در پناهشان روستاهای زیادی با فرهنگ غنی مردم کوهستان شکل گرفته، بِرنِت یکی از همین روستاهاست.

برای رسیدن به روستای بِرنت، باید در محور سوادکوه، از مسیر تهران به پل سفید، وارد محور خطیرکوه شد، جایی که هجوم پرشمار معادن و سنگ شکن ها به جان کوه های اطراف جاده افتاده و فعالیت آنها، هوا را پر از ریزگرد و آب رودخانه را آلوده کرده است اما هر چه از معادن دور و به سمت بِرنت نزدیک می شوی، هوا پاک، کوه ها و تپه ها بکر و دست نخورده و رود زلال می شود.

وارد برنت که می شویم علاوه بر پاکی هوا و آرامش کوهستان، عدم سکونت غیربومی ها در این روستا توجه آدمی را به خود جلب می کند. اهالی برنت با وجود هجمه بی شمار غیربومی ها برای ویلاسازی در روستاهای مازندران، عُرفی برای خود گذاشته اند که زمین به غیربومی نفروشند و بدین سان، سرزمین مادری و هویت بومی خود را پاسبانی کنند، وحید دَرواح، دهیار روستای برنت در این باره به خبرنگار مهر می گوید: پدرانمان یک متر زمین به غریبه نفروختند و ما هم زمین به غریبه نمی فروشیم، روستاهای اطراف ما به غیربومی ها زمین فروختند و ارزش زمین هایشان بالا رفته است اما ما بی خیال این منفعت شده ایم چرا که می خواستیم روستایمان بکر و سالم بماند و نسل های آینده ما که ریشه در این خاک دارند، بدون زمین نمانند.

معادن بر سر طبیعت و محیط زیست منطقه بلا آوردند

با وجود این تلاش ها برای حفظ روستا و فرهنگ آن اما بِرنت مورد هجمه دیگری قرار گرفته است. کوه خواران در ادامه هجوم به خطیرکوه، انگشت بر کوه ها و تپه های روستای بِرنت گذاشتند و در پی آنند، اهالی روستا یک صدا به مقاومت برخاستند و دلیل مخالفت اهالی روستا، تجربه آنها از تبعات ناخوشایند معادن جاده خطیرکوه است. درواح در این رابطه می گوید: اگر وارد جاده خطیرکوه شوید از ابتدا تا انتهای آن پر از معدن است و می بینید که چه بلایی بر سر طبیعت و محیط زیست آمده؛ رودخانه آلوده، هوا پر از ریزگرد و درختان منطقه همه خشک شده و دیگر کسی نمی تواند کشاورزی و باغداری کند؛ ما برای منفعت خودمان یک متر زمین به غریبه نداده ایم چه برسد به اینکه فرد دیگری بخواهد به منفعت برسد و ما و طبیعت روستا ضرر کنیم.

زندگی بخشی از اهالی این روستا، بر مبنای پرقدمت ترین زندگی در روی زمین، یعنی شبانی کوچ رو است، پیشه ای که نسل به نسل منتقل شده تا به امروز رسیده است. دهیار روستای برنت تعداد خانوار دامدار منطقه را حدود ۸۰ خانوار با چندین هزار رأس گوسفند برمی شمارد و می گوید: دامداران برنتی از اواخر اردیبهشت ماه دام هایشان را به مراتع این روستا می آورند و در شهریور ماه به مناطق پایین دست کوچ می کنند تا مراتع خود را دوباره احیا کنند اما محدوده این معدن در مراتع روستا و محل چرای دام هاست و با بهره داری معدن دیگر مرتعی باقی نمی ماند.

معدن در مسیر ورود به روستا قرار دارد و درواح می گوید: شاید امروز معدن از خود روستا دور باشد اما اگر بخواهد همه محدوده را برداشت کند تا خود روستا و اثرات آن تا خانه های ما نیز خواهد رسید، عده ای از خارج از روستا به ما می گویند که امکاناتی از این معدن دار بگیرید و اجازه بدهید که کارش را آغاز کند، اما برای ما سالم و بکر ماندن روستا مهم تر است چراکه فردا زمینِ بدون مصرف با هوای ناسالم و آب آلوده به چه کارمان می آید؟

دهیار روستا با بیان اینکه ما از دهه ۸۰ درگیر کوه خوارها شده ایم، می افزاید: چند نفری برای گرفتن معدن در محدوده روستای ما آمدند و رفتند اما این فرد حدود ده سالی است که هر از چندگاهی می آید، لودر می زند و می رود و برای ما مزاحمت ایجاد می کند و ما هم جلوی او می ایستیم کمااینکه چند روز پیش دوباره آمده بودند و من به تنهایی جلوی کارشان را گرفتم و شاید از من شکایت هم شود، از پدرم هم سری قبل شکایت شده بود اما ما حفظ روستایمان را وظیفه خود می دانیم و با وجود شکایت ها عقب نشینی نمی کنیم و در این راه با هم متحد هستیم.

رسول شریفی فر، یکی دیگر از اهالی برنت با گریزی به پیشینه درخواست معادن در محدوده روستای برنت، می گوید: تا پیش از معدن دار فعلی دو نفر (یک آقا و یک خانم)، در محدوه بِرنت درخواست مجوز معدن دادند که پروانه کشف فرد اول از سوی سازمان صمت ملغی و درخواست نفر دوم نیز با مخالفت سازمان منابع طبیعی و محیط زیست رد شد و اما نفر سوم) به راحتی توانست در بخشی از محدوده نفر دوم، مجوز کشف معدن اخذ کند.

وی مسئله معدن را این امر می داند که بخشی از محدوده ایشان همان محدوده ای است که آن خانم درخواست مجوز داده و مورد موافقت قرار نگرفته بود و می افزاید: در آن زمان، منابع طبیعی و محیط زیست به دلیل وجود گیاهان ممنوع القطع و ویژگی خاص منطقه به لحاظ بکر بودن و زیستگاه حیوانات وحشی همچون کبک دری، خرس قهوه ای، مرال و بز کوهی با مجوز معدن آن خانم مخالفت کردند اما متاسفانه به دلیل اینکه نامه منابع طبیعی (مبنی بر اینکه بخاطر عدم حضور متقاضی و مشخص نشدن محدوده نمی توانند اعلام نظر کنند) بعد از دو ماه به سازمان صمت نوشته شد، درخواست ایشان بر اساس ماده ۲۴ قانون معادن که عدم پاسخ سازمان ها به استعلام مثبت تلقی می شود، مثبت تلقی شد.

طبق گفته های این مدافع محیط زیست، مدیرکل وقت صمت به دلیل پاسخ منفی قبلی منابع طبیعی در رابطه با آن محدوده، از صدور مجوز برای معدن فعلی خودداری کرد اما متقاضی با شکایت به سازمان بازرسی مبنی بر طولانی شدن فرایند مجوزش و پاسخ دیرهنگام منابع طبیعی، مدیرکل وقت صمت را مجبور به امضا محدوده کشف کرده و صورتجلسه واگذاری امتیاز معدن با دو امضا مدیرکل صمت و معاون معدنی ثبت شد و پروانه اکتشاف گرفت.

مخالف اهالی روستای برنت با معدنکاری

پس از اخذ مجوز اکتشاف معدن و حضور عوامل معدن دار در محدوده معدنی، مخالفت های اهالی برنت آغاز شد چراکه اهالی، طبیعتِ روستا و محیط زیست و معاش خود را در خطر دیدند. به بیان این فرد از اهالی برنت، در بخشی از این محدوده معدنی یک مرغداری و در پایین دست آن باغات و کشاورزی وجود دارد و رودخانه زلال دلاوررود که از کنار روستا و زمین ها می گذرد، در مسیر معدن وجود دارد که با آغاز فعالیت معدن، سرنوشتش همچون رودخانه اِسپِه او در خطیرکوه می شود که بخاطر فعالیت معادن یک روز هم زلال نیست.

شریفی فر با بیان اینکه تاکنون مردم چندین بار در حمایت از روستا و محیط زیست آن و مخالفت با فعالیت این معدن تجمع کردند، می افزاید: در یک روز همه اهالی تجمع کردند و جلوی کار ایشان را گرفتند و ایشان نیز از چند نفر، از جمله من شکایت کرد و هرچند به خاطر مجوز اکتشاف معدن دار محکوم شدیم اما در حکم قاضی نوشته شد که با توجه به انگیزه های شرافتمندانه مردم، در مجازات آنها تخفیف می دهم.

طی این سال ها، حضور معدن دار برای اکتشاف و مقاومت و مخالفت مردمی همچنان ادامه داشته و شریفی در این رابطه می گوید: روستائیان آنجا کسب وکار و زندگی دارند، چرا باید فردی از جایی دیگر بیاید و در خانة ما معدن داشته باشد و ما دیگر نتوانیم کشاورزی، دامداری، مرغداری و باغداری کنیم؟ چرا باید حق اهالی زیرپا برود تنها به خاطر پاسخ دیرهنگام یک سازمان یا اشتباه یک کارمند در پاسخ دیرهنگام و یا به هر دلیلی دیگری و برای فردی حق ایجاد شود و برای اهالی روستا حکمِ جریمه؟

ابراهیم فلاحی، با اشاره به اینکه در مسافت حدود ۱۵ کیلومتری محور خطیرکوه ۱۴ سنگ شکن فعال و ۳۰ محدوده معدنی وجود داشته و همچنان هم برای معدن جدید متقاضی دارد، می افزاید: بیش از سی سال است که این معادن در این محور در حال فعالیت اند و بهره برداری و حتی اکتشاف معادن علاوه بر آلودگی رودخانه، پوشش گیاهی منطقه را نیز از میان می برد و این در حالیست که منطقه دارای طبیعت خشنی بوده و به همین دلیل شاید صدها سال طول بکشد تا پوشش گیاهی کنونی آن احیا شود.

بهره برداری و حتی اکتشاف معادن علاوه بر آلودگی رودخانه، پوشش گیاهی منطقه را نیز از میان می برد

رئیس محیط زیست شهرستان سوادکوه با اشاره به فعالیت معادن روباز در خطیرکوه و بادخیز بودن منطقه و کارساز نبودن کاور برای جلوگیری از غبار، محور خطیرکوه را کارخانه ای ۱۵ کیلومتری از معادن و تونلی از گردوغبار برمی شمارد و می گوید: علاوه بر آلودگی هوای منطقه، گردوخاک ناشی از فعالیت معادن روی پوشش گیاهی باقی مانده و عمل فتوسنتز را مختل کرده و گیاهان و درختان خفه می شوند و از دیگر سو، باغداری و کشاورزی مردم منطقه هم مختل شده است.

فلاحی با بیان اینکه حدود هفت سال پیش از فرماندار وقت شهرستان سوادکوه درخواست کرده تا موضوع معادن و سنگ شکن های محور خطیرکوه در شورای تأمین مطرح و مصوبه ای مبنی بر عدم صدور مجوز جدید معدن در منطقه تصویب شود، دلیل این مسئله را از دست رفتن توان اکولوژیکی منطقه می داند و می افزاید: محیط تا حدی توان خودپالایندگی دارد اما وقتی میزان آلایندگی از حد بگذرد، محیط زیست تخریب می شود و از دیگر سوی، اشتغالزایی این معادن به بهای حذف تولیدات سبز همچون کشاورزی و دامداری منطقه تمام شده است.

اکتشاف معدنی سبب آلودگی رودخانه و از بین رفتن نوار جنگلی توسکا و گون می شود

وی در رابطه با معدن واقع شده در محدوده روستای برنت، با ابراز تأسف از اینکه برای اکتشاف معادن از محیط زیست استعلام نمی شود، افزود: اگر از ما استعلام می شد با توجه به شرایط منطقه با ۹۰ درصد این معادن مخالفت می کردیم و معدن محدوده برنت نیز دارای گونه گیاهی ممنوع القطع گَوَن و دارای خاک خوبی است و پایین دست معدن نیز رودخانه ای با آب گوارا وجود دارد که یکی از سرشاخه های مهم رودخانه تلار است و در مسیر رودخانه نوار جنگلی با درخت توسکا وجود دارد و مطمئناً هر عملی حتی اکتشاف هم موجب آلودگی و مسدود شدن مسیر این رودخانه و از بین رفتن نوار جنگلی توسکا و پوشش گیاهی گون می شود.

فلاحی با بیان اینکه صمت بر اساس برخی ضوابط هر کجا که واریزه کوهی باشد، مجوز معدن صادر کرده و منابع طبیعی هم بر اساس آیتم هایی همچون این مورد که هر هکتار چه میزان چوب می دهد مناطق را ارزش گذاری کرده اما هیچکدام اینکه پوشش گیاهی آنجا چقدر مهم است و چه میزان احیای آن طول می کشد را نمی بینند، می افزاید: درست است که سازمان صمت و منابع طبیعی بر اساس ضوابط عمل می کنند اما هدف قانونگذار رفاه مردم جامعه است و اجرای قانون در آن منطقه به مردم آسیب می رساند و موجب سلب آسایش آنها شده و اینجا باید جلوی قانون را گرفت.

خطیرکوه جای معدن جدیدی ندارد

فرماندار سوادکوه نیز در نشستی که با خبرنگاران سوادکوه داشت با بیان اینکه مردم برنت موافق حضور این معدن نیستند، می افزاید: رایزنی های ما نیز به نفع مردم برنت است چراکه سوادکوه به اندازه کافی معدن دارد و خطیرکوه دیگر جای معدن جدیدی ندارد.

به گزارش خبرنگار مهر، با وجود مخالفت ضمنی برخی مسئولان استانی که در منطقه حضور می یابند و دل اهالی به این وعده ها شاد شده است، با مشاهده تبعات جبران ناپذیر معادن فعال در منطقه خطیرکوه و با توجه به مقاومت تمام قد مردم روستای بِرنت در برابر احداث این معدن برای حفظ خاک و رزق شان، سوال اینجاست که چرا هنوز پس از حدود یک دهه، اصرار بر فعالیت این معدن و حرف از معادن جدید در سوادکوه است.

هویت، فرهنگ، زیست و زندگی مردمان کوهستان در کنار این کوه ها و با این کوه ها شکل گرفته است. گونه های گاهی و جانوری که با شدائد کوهستان خود را وفق داده اند و تا به امروز رسیده اند و اما با تاراج این کوه ها دیر نیست که محیط زیست و فرهنگ مردم کوهستان به خاطره ای بدل شود.