به گزارش خبرنگار ایراسین، مهران محجوب‌نژاد در اولین کنفرانس تخصصی استیل پرایس که صبح امروز در هتل پارسیان استقلال تهران آغاز شد، با اشاره به مطالعات طرح جامع فولاد کشور اظهار کرد: در حوزه تولید فولاد، مقایسه سال ۹۹ با ۱۴۰۰ نشان می‌دهد با وجود پیش‌بینی تولید ۲۷ تا ۲۸ میلیون تنی شمش فولاد در سال جاری و تولید ۳۰ میلیون تنی شمش در سال گذشته، با کاهش تولید مواجه هستیم.

وی افزود: بر اساس پیش‌بینی‌ها، ظرفیت تولید فولاد در سال جاری ۴۳.۸ میلیون تن خواهد بود که فاصله چندانی نسبت به هدف ۵۵ میلیون تن در چشم انداز ۱۴۰۴ ندارد. در بحث کنسانتره، احیا مستقیم و گندله‌سازی نیز ظرفیت سازی خوبی انجام شده است.

معاون برنامه‌ریزی شرکت مهندسی بین‌المللی فولاد تکنیک گفت: در حوزه صادرات نیز در سال جاری نیز پیش‌بینی می‌شود کل صادرات فولاد و محصولات فولادی ۱۰.۵ میلیون تن باشد که از این مقدار ۳۰ درصد سهم محصولات فولادی و مابقی مربوط به شمش فولاد است. شایان ذکر است صادرات گندله امسال افزایش داشته است.

محجوب نژاد درباره واردات محصولات فولادی نیز گفت: مجموع واردات این نوع از محصولات در سال جاری کمتر از یک میلیون تن بوده است. این محصولات بیشتر از نوع کیفی است و بین ۳ تا ۴ برابر شمش فولادی صادراتی ایران قیمت دارد.

وی با بیان اینکه تولید فولاد نسبت به گذشته کمتر شده است، ادامه داد: بر خلاف این کاهش تولید، میزان صادرات افزایش یافته است.

ضرورت ایجاد موازنه در زنجیره فولاد

معاون برنامه‌ریزی شرکت مهندسی بین‌المللی فولاد تکنیک گفت: اگر موازنه زنجیره فولاد در ۱۴۰۴ بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که ظرفیت تولید ما زودتر از ۱۴۰۴ به ۵۵ میلیون تن می‌رسد اما تولید واقعی ما در بهترین حالت در این سال ۴۳ میلیون تن خواهد بود.

محجوب نژاد درباره فرصت‌های سرمایه‌گذاری گفت: در ابتدای زنجیره، حوزه‌های اکتشاف، استخراج و پرعیارسازی سنگ آهن‌های کم عیار ظرفیت سرمایه‌گذاری دارند. در مطالعات طرح جامع فولاد کشور اهمیت بکارگیری سنگ آهن کم‌عیار در چرخه تولید فولاد ضروری است.

وی افزود: در آخر زنجیره نیز در حوزه های ورق نورد سرد برای حمل و نقل و لوازم خانگی، ورق رنگی، ورق گالوانیزه خودرویی، گالوانیزه غیر خودرویی، ورق الکتریکی، فولاد آلیاژی و... ظرفیت سرمایه‌گذاری وجود دارد.

بازتعریف چشم‌انداز ۲۰ ساله تولید فولاد در کشور

معاون برنامه‌ریزی شرکت مهندسی بین‌المللی فولاد تکنیک با تاکید بر بازتعریف چشم‌انداز ۲۰ ساله تولید فولاد در کشور، خاطرنشان کرد: چاره‌ای جز روآوردن به تولید کیفی فولاد، توسعه زیرساخت‌ها، تامین انرژی و مواد اولیه پایدار نداریم و مولفه‌های سند ۲۰ ساله فولاد کشور را بازبینی کنیم.

وی با اشاره به اینکه تعریف استاندارد برای سنگ‌آهن کم عیار در دسترس نیست، گفت: میزان ذخیره سنگ‌آهن کشور محدود است و اهمیت به‌کارگیری سنگ‌آهن کم عیار در چرخه تولید فولاد ضروری است.

محجوب‌نژاد به مقایسه تولید محصولات معدنی و فولادی ایران در سال گذشته تاکنون پرداخت و افزود: به علت محدودیت انرژی در بخش برق و گاز طی ماه‌های اخیر تولیدات فولاد و محصولات فولادی به میزان ۲۷ الی ۲۸ تن کاهش یافته است اما در بخش تولیدات مواد معدنی با افزایش روبرو بودیم و به رغم تمام محدودیت‌های انرژی توانستیم رتبه دهم تولید فولاد در جهان را حفظ کنیم.

روند کاهشی مصرف ظاهری محصولات فولادی در کشور

وی به نمودار ظرفیت اسمی و پیش‌بینی تولید فولاد تا پایان سال پرداخت و اضافه کرد: در ابتدای سال معادل ۳۲ میلیون تن تولید فولاد پیش‌بینی می‌شد که در صورت عدم قطع برق و گاز نرخ به‌کارگیری ظرفیت مانند سال گذشته است و نرخ به‌کارگیری ظرفیت در حلقه‌های آهن اسفنجی و فولادسازی روند کاهشی داشته است.

معاون برنامه‌ریزی شرکت مهندسی بین‌المللی فولاد تکنیک کل صادرات فولاد و محصولات فولادی را حدود ۱۰.۵ میلیون تن پیش‌بینی کرد و افزود: صادرات در کل حلقه‌ها افزایشی بوده است و صادرات در بخش کنسانتره و گندله به‌دلیل عدم جذب توسط واحدهای آهن اسفنجی افزایشی بوده است.

وی پیش بینی واردات محصولات در زنجیره فولاد را کاهشی اعلام کرد و گفت: از دلایل اصلی کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت و کاهش رشد اقتصادی بوده است. واردات اغلب محصولات ارزش افزوده و کیفی است و توصیه می‌شود که محصولات فولادی با ارزش افزوده بالا در کشور شتاب گیرد.

محجوب‌نژاد با اشاره به اینکه مصرف ظاهری محصولات فولادی روند کاهشی داشته است، گفت: ظرفیت ۵۵ میلیون تن فولاد محقق می‌شود و پیش‌بینی تولید واقعی ۴۲-۴۴ میلیون تن، ۲۰ میلیون صادرات، ۲۲ میلیون تن مصرف طرح‌های جنوب کشور خارج از ظرفیت ۵۵ میلیون تن است.

وی با بیان اینکه در افق ۱۴۰۴، صادارت فولاد خام در حدود ۶ میلیون تن محصولات فولادی پیش‌بینی می‌شود، خاطرنشان کرد: مجموع پیش‌بینی صادرات فولاخام و محصولات فولادی ۲۰ میلیون تن و افق ۱۴۱۰، مجموع پیش‌بینی صادرات فولاد خام و محصولات فولادی ۲۶ میلیون تن و ۱۷ میلیون تن محصولات فولادی است.

چالش‌های صنعت در زیرساخت و انرژی

معاون برنامه‌ریزی شرکت مهندسی بین‌المللی فولاد تکنیک با اشاره به شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در زنجیره محصولات فولادی، تصریح کرد: سرمایه‌گذاری در تولید فولاد با ارزش افزوده بالاتر نیازمند تکنولوژی روز، سرمایه‌گذاری قابل توجه، نیاز به آمیزه مواد از بخش فولادسازی، مصرف محدود در داخل کشور، توسعه صادرات نیاز به برندسازی و بازاریابی بین‌المللی دارد.

وی اضافه کرد: در راستای هدایت سرمایه‌گذاری و حفظ توازن زنجیره فولاد توصیه می‌شود واحدهای معدنی و فولادی نسبت به تشکیل کنسرسیوم در قالب حفظ ظرفیت‌های موجود فولادسازی جهت تولید و صادرات محصولات ارزش افزوده بالا اقدام کنند.

محجوب‌نژاد با اشاره به اینکه از ابتدای سال ۹۲ تاکنون در حدود هزار و ۸۶۹ کیلومتر ریل‌گذاری صورت گرفته است، گفت: سالانه ۲۳۴ کیلومتر ریل ساخته شده است و نسبت به هدف ۱۴۰۴، احداث سالانه هزار کیلومتر ریل معادل ۲۳% تحقق اهداف داشته ایم و پیش‌بینی می‌شود حدود ۲۶ میلیون تن بار جاده‌ای در مسیرهای موازی ریلی اجرا شود.

وی افزود: در بخش واردات مواد اولیه نیاز قابل توجه به توسعه بندر خواهیم داشت و بنادر جنوب کشور جهت پهلوگیری به کشتی‌هایی با حداقل ۱۵۰ هزار تن بار نیاز دارند. در صورت احداث طرح ۱۰ میلیون تن چابهار بایستی یک اسکله تخصصی به ظرفیت ۲۵ میلیون تن به طور مستقل احداث شود.

سهم اندک مصرف آب در صنعت فولاد

معاون برنامه‌ریزی شرکت مهندسی بین‌المللی فولاد تکنیک سهم مصرف آب در کل کشور را ۹۶.۳۷ درصد اعلام کرد و افزود: سهم صنایع فولادی از این حجم مصرفی آب معادل ۰.۲% در سال است و مصرف آب زنجیره فولاد در ظرفیت کامل معادل ۲۵۵ میلیون مترمکعب در افق سال ۱۴۰۴ خواهد بود. استفاده بیشتر از پساب، بازچرخانی آب در واحدهای صنعتی، بهره‌گیری از روش‌های کاهش مصرف آب اعم از خنک کننده‌های هوایی، برج خنک کننده هیبریدی، غبارگیرهای خنک اقداماتی است که در راستای کاهش مصرف آب در صنایع فولادی انجام شده است.

وی مصرف گاز طبیعی در صنعت فولاد کشور را معادل ۵% اعلام کرد و گفت: مصرف گاز جهت فولاد در افق ۱۴۰۴، معادل ۱۹.۲ میلیارد مترمکعب سالیانه است و ذخایر قابل استحصال گاز طبیعی در ایران، رتبه دوم پس از کشور روسیه با ذخایر ۲۳.۱ تریلیون مترمکعب است و عدم پوشش‌دهی در تولید و توزیع جهت واحدهای مصرف کننده فولادی نیاز به سرمایه‌گذاری در این حوزه را جهت جبران کسری الزام‌آور کرده است.

محجوب‌نژاد سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت و تامین انرژی را بسیار عقب‌تر از سرمایه‌گذاری احداث واحدهای فولادی برشمرد و گفت: سرمایه‌گذاری کل جهت شیرین‌سازی و انتقال آب در ظرفیت ۹۰۰ میلیون مترمکعب در سال معادل ۴ میلیارد یورو است و طبق گفته وزیر نیرو ۸۰ میلیارد یورو سرمایه‌گذاری جهت توسعه صنعت گاز مورد نیاز است. از سوی دیگر میانگین سرمایه‌گذاری یک کیلومتر ریل‌گذاری معادل یک میلیون یورو است و میانگین سرمایه‌گذاری احداث یک مگاوات نیروگاه معادل ۵۰ هزار یورو تخمین زده می‌شود.

وی بیان کرد: برنامه‌ریزی دولت جهت سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت و ساختمان جهت افزایش مصرف داخل و توسعه صنایع پایین‌دستی ضروری است و برنامه‌ریزی جهت تولید و صادرات محصولات ارزش افزوده بالا در ظرفیت‌های موجود واحدهای فولادسازی حائز اهمیت است.

لزوم استفاده از دانش روز در فرآوری سنگ آهن

مجتبی حمیدیان، مدیر عامل شرکت سنگ آهن مرکزی اظهار کرد: فرآوری یک موضوع مهم است که باید به آن توجه کنیم. در فضای فرآوری  ضمن اینکه ما سعی می‌کنیم دانش بنیان‌تر باشیم و بیشتر از دانش روز استفاده کنیم، فرصتی داریم که تجدیدنظرهای جدی در حوزه صنعت و اقتصاد کشور هم داشته باشیم. صنعتی مانند فولاد یکی از پیشروهای صنعت کشور است اما ما امروز چالش های آن را می‌بینیم. اگر ما این چالش‌ها را تبدیل به فرصت کرده، افق‌های بلندمدت بالای ۲۰ سال را ببینیم و از فرصتی که مجموعه‌های فراوری به ما می‌دهد استفاده کنیم می‌توانیم به موفقیت بیشتر امیدوار باشیم. ما نه تنها باید به حوزه دانش بنیان ورود کنیم بلکه باید به گذار اقتصاد کشور و صنعت کشور به سمت صنایع کشور کمک کنیم.

وی گفت: برآورد می‌شود حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیون سنگ باطله‌ای در معادن کشور با عیار ۵ تا ۲۰ درصد وجود داشته باشد  که برنامه بازیابی این سنگ‌ها در دستور کار قرار داده شده است. ما ۱۱ سد باطله داریم که عیار ۱۸ درصد دارد و عمدتا هماتیت است و ناشی از فعالیت چندساله کارخانه‌ بوده که پیش بینی می‌کنیم در چند ماه آینده فرآوری در این حوزه را نیز آغاز کنیم.