به گزارش ایراسین، بازار ارز در چند هفته اخیر روزهای پرتلاطمی را سپری کرد، اعلام نرخ ۲۸۵۰۰ تومان، بار دیگر عموم مردم و فعالان اقتصادی را به یاد نرخ ۴۲۰۰ تومانی دلار و پیامدهای منفی و رانت‌های ایجادشده انداخت. به دنبال رشد افسارگسیخته ارز در بازار آزاد، طرح فروش ۵ هزار یورو به ازای هر کد ملی کلید خورد، طرحی که پای بسیاری از مردم را به صرافی‌ها باز کرد.
شلوغی صرافی‌ها و شب‌نشینی در صف دلار، پیامدهای این طرح بود که نتوانست تغییری درروند صعودی بازار ارز ایجاد کند. حالا از امروز قرار است اتفاق تازه‌ای در بازار ارز رقم بخورد، با توجه به نتیجه اجرای طرح مشابه در روسیه و تقویت ارزش روبل، روزنه امیدی برای فعالان اقتصادی ایجادشده که بازار ارز از قله‌های فعلی فاصله گرفته و آرام‌آرام با کاهش تدریجی به ثبات نسبی برسد.
نکته امیدوارکننده در طرح جدید آن است که خبری از اعلام نرخ قطعی و ثابت برای دلار نیست. در همین رابطه رئیس‌کل بانک مرکزی بابیان اینکه متأسفانه نرخ کنونی در بازار به دلیل مسائل انتظاراتی نرخ موردقبول ما در بانک مرکزی نیست، گفت: «نرخی که در مرکز مبادله ارز و طلا کشف و اعلام می‌شود نرخ مبنا و مرجع قیمت‌گذاری در بازار خواهد شد.»
اهداف و کارکرد مرکز مبادله ارز و طلا
بر اساس مصوبه ۱۱ بهمن‌ماه ۱۴۰۱ شورای پول و اعتبار، مرکز مبادله ارز و طلای ایران از امروز ۲ اسفندماه ۱۴۰۱ فعالیت رسمی خود را در حوزه معاملات ارزی (اسکناس و حواله) آغاز می‌کند. منابع لازم ارزی از محل صادرات شرکت‌های صنایع پتروشیمی، مس، معادن، فولاد، پالایش نفت، قیر و سایر صادرکنندگان در تالار حواله ارزی مرکز مبادله ارز و طلای ایران تأمین و جهت فروش به واردکنندگان عرضه می‌شود. همچنین تأمین ارز بابت واردات دارو، لوازم و تجهیزات پزشکی و کالاهای اساسی همچنان با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان بر بستر سامانه نیما کماکان با قوت ادامه خواهد یافت.
با راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در سرفصل‌های تخصیص ارز خدماتی بازنگری خواهد شد. از مهم‌ترین سرفصل‌های بازنگری شده ارز خدماتی در مقررات می‌توان به سرفصل‌های ارز درمانی، ارز دانشجویی، ارز مأموریت، ارز مسافرتی، ارز شرکت‌های هواپیمایی داخلی، ارز شرکت‌های ترانزیت زمینی و دریایی و سایر موارد اشاره داشت.
روش کشف نرخ
آن‌طور که در سایت بانک مرکزی اعلام‌شده نرخ معاملات ارزی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران در دو تالار نقد و حواله ارز بر مبنای منابع و مصارف ارزی کشور و بر اساس متغیرهای بنیادی اقتصادی کشف و مبنای معاملات فی‌مابین قرار می‌گیرد. درنتیجه قرار نیست صرفاً نرخ مشخص و قطعی به‌عنوان نرخ معاملات در نظر گرفته شود و بر اساس تراز منابع و مصارف ارزی، قیمت مشخص خواهد شد. از سوی دیگر با توجه به اینکه هر یک از متقاضیان باید با مراجعه به سامانه نیاز واقعی ارزی خود را ثبت و همچنین اسناد و مدارک مرتبط را بارگذاری کنند، فعالیت دلالان و سوداگران ارز در این بازار سخت خواهد شد و در عمل خبری از اجاره کارت ملی برای دریافت ارز دولتی نخواهد بود.
طرح بانک مرکزی، شبیه به طرحی است که پیش‌ازاین در روسیه اجرا شد. با کاهش ارزش روبل پس از جنگ اوکراین، مدیریت منابع و مصارف ارزی روسیه زیر نظر بانک مرکزی قرار گرفت. با مدیریت ارزهای حاصل از صادرات و تخصیص بهینه آن به متقاضیان واقعی، ارزش روبل روسیه به‌سرعت تقویت شد.
حالا بانک مرکزی نیز درصدد آن است که با توجه به شرایط خاص کشور، به مدیریت بازار ارز بپردازد. نکته مهم آن است که این طرح روی کاغذ مشخص و قابل‌اجرا به نظر می‌رسد اما با توجه به آنکه بازار ارز ایران مدت‌هاست اسیر تلاطم، سوداگری و تقاضای غیرواقعی بوده، برای تطابق با طرح جدید بانک مرکزی، نیاز به هماهنگی و هم‌افزایی همه طرفین درگیر در بازار ارز دارد. چه آن‌هایی که صادرکننده بوده و نگران نرخ تسعیر ارز خود هستند، چه آن‌هایی که واردکننده بوده و نگران تأمین مالی برای خرید کالاها هستند و چه آن‌هایی که نگران کاهش ارزش سرمایه خود هستند. اگر در عمل مشخص شود منافع و دغدغه همه مؤثران بازار ارز لحاظ شده است، می‌توان به کاهش نرخ ارز و خروج تقاضای غیرواقعی از این بازار امید داشت.
ارسال نظر