پایگاه خبری تحلیلی ایراسین- مهگل بهبودی: در حالی که لیتیوم بیشتر به دلیل نقش خود در باتری‌های قابل شارژ شناخته شده است، اما این فلزات ارزشمند، کاربردهای مهم دیگری نیز دارد. قبل از اینکه خودروهای الکتریکی و باتری‌های لیتیومی تقاضا برای لیتیوم را تغییر دهند، کاربرد نهایی این فلز در مقایسه با امروز کاملاً متفاوت به نظر می‌رسید .در سال ۲۰۱۰، سرامیک و شیشه با ۳۱‌درصد بیشترین سهم مصرف لیتیوم را به خود اختصاص می‌دادند. در سرامیک‌ها و ظروف شیشه‌ای، لیتیوم کربنات استحکام را افزایش می‌دهد و انبساط حرارتی را کاهش می‌دهد. موضوعی که اغلب برای اجاق‌های شیشه‌ای و سرامیکی مدرن ضرورت دارد. لیتیوم همچنین برای ساخت گریس‌های روان‌کننده برای صنایع حمل و نقل، فولاد و هوانوردی همراه با سایر مصارف کمتر شناخته شده استفاده می‌شود.

بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لیتیوم در طول زمان

در دهه ۱۹۹۰ برخلاف حال حاضر ، ایالات‌متحده بزرگ‌ترین تولید کننده لیتیوم بود. در واقع ایالات‌متحده بیش از یک سوم تولید جهانی لیتیوم را در سال ۱۹۹۵ به خود اختصاص داده بود. از آن زمان به بعد تا سال ۲۰۱۰ شیلی با رونق تولید در Salar de Atacama ، یکی از غنی‌ترین ذخایر لیتیوم در جهان، به بزرگ‌ترین تولیدکننده لیتیوم تبدیل شد .تولید جهانی لیتیوم برای اولین بار در سال ۲۰۲۱ از ۱۰۰هزار تن فراتر رفت که نسبت به سال ۲۰۱۰ چهار برابر بود. علاوه بر این، تقریبا ۹۰ درصد این تولید تنها از سه کشور حاصل شده بود. استرالیا به تنهایی ۵۲ درصد لیتیوم جهان را تولید می‌کند. برخلاف شیلی که لیتیوم از آب نمک استخراج می‌شود، لیتیوم استرالیا از معادن سنگ سخت برای ماده معدنی اسپودومن به دست می‌آید. چین سومین تولیدکننده بزرگ، جایگاه محکمی در زنجیره تامین لیتیوم دارد. در کنار توسعه معادن داخلی، شرکت‌های چینی در دهه گذشته سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در کشورهایی مانند شیلی، کانادا و استرالیا داشته‌اند. همچنین چین میزبان ۶۰ درصد ظرفیت تصفیه لیتیوم جهان برای باتری‌هاست.

آینده تولید لیتیوم

از آنجا که در جهان باتری ها و خودروهای برقی بیشتری تولید می‌شود، پیش بینی می‌شود تقاضا برای لیتیوم تا سال ۲۰۲۵ به معادل ۵/۱ میلیون تن لیتیوم کربنات و تا سال ۲۰۳۰ به بیش از ۳ میلیون تن برسد .بر این اساس، جهان در سال ۲۰۲۱ حدود ۵۴۰ هزار تن لیتیوم کربنات تولید خواهد کرد. بر اساس پیش‌بینی‌های تقاضای بالا، تولید باید تا سال ۲۰۲۵ سه برابر شود و تا سال ۲۰۳۰ تقریبا شش برابر شود.

برای تامین انرژی مورد نیاز وسایل الکترونیکی و خودروی‌های الکتریکی به یک منبع انرژی با کارآیی بالا نیاز است که باتری لیتیوم- یون اولین انتخاب مهندسان برای رسیدن به این هدف است. به دلیل افزایش تقاضا و گسترش بازار باتری‌های لیتیوم- یون، تقاضا برای کربنات لیتیوم نیز افزایش یافته است و همین امر موجب افزایش قیمت این ماده در بازارهای جهانی شده است. طبق پیش‌بینی‌های انجام شده توسط موسسه لیتیوم آلمان، قیمت این محصول تا سال ۲۰۳۰ همچنان روند صعودی خواهد داشت. کشورهای چین، آلمان کره جنوبی، ژاپن و در سال‌های اخیر لهستان از جمله مهم‌ترین تولیدکنندگان باتری لیتیوم-یون در دنیا هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد به دلیل استفاده گسترده از وسایل حمل و نقل الکتریکی و تجهیزات الکترونیکی هوشمند و پیشرفته، تقریبا تمامی کشورهای توسعه یافته به نوعی در تجارت باتری لیتیوم-یون و به تبع آن در تجارت ترکیبات لیتیومی درگیر هستند.

مروری بر عملکرد ۲۰۲۲

تقاضای افسارگسیخته لیتیوم بسیاری از پیش‌بینی‌کنندگان را غافلگیر کرد. زیرا رونق فروش جهانی خودروهای برقی باعث دو برابر شدن مصرف در دو سال گذشته شده است. در شرایطی که تامین‌کنندگان قادر به همگام شدن با رشد تقاضا نیستند، افزایش شدید قیمت، ارزش کل مصرف لیتیوم را از ۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ به حدود ۳۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ افزایش داده است. قیمت‌ لیتیوم کربنات در چین در اواسط نوامبر ۲۰۲۲ به رکورد نزدیک به ۶۰۰ هزار یوآن رسید. اما پس از آن با افت قیمتی روبه‌رو شد.

چشم‌انداز ۲۰۲۳ و آینده

برخی از تحلیلگران با تحلیل روند نزولی قیمت لیتیوم می‌گویند، رشد سریع عرضه، به جای تقاضای سرگیجه‌آور، عامل تعیین کننده در سال ۲۰۲۳ خواهد بود. بررسی پنج تحلیل از موسسات مختلف در خصوص روند آتی بازار جهانی، وضعیت بسیار متعادل‌تر پس از کمبود آشکار در سال ۲۰۲۲ را نشان می دهد؛ در حالی که شرکت BYD، فروشنده برتر خودرو برقی چین، بر روی مازاد لیتیوم حساب می‌کند. اما با وجود این بسیاری از کارشناسان نسبت به محدودیت‌های جدید هشدار می‌دهند. به طور مثال اگر معدن‌چیان از شیلی گرفته تا چین و استرالیا با موانعی در راه‌اندازی حجم دلهره‌آور عرضه جدید لیتیوم مواجه شوند، تحقق تولید سخت خواهد بود.

مساله چالش برانگیز این است که آیا تولیدکنندگان کمتر شناخته‌شده قادر خواهند بود به طور کامل تولید کنند و از چالش‌های نظارتی، فنی و تجاری با موفقیت عبور کنند. سرعت فوق‌العاده گسترش لیتیوم، هم در میزان تقاضا و هم در حجم عرضه، پیش‌بینی بازار را به یک بحث ادامه‌دار و چالش برانگیز تبدیل کرده است.

کریس بری، رئیس House Mountain Partners، شرکت مشاور در حوزه مواد باتری می‌گوید: سال ۲۰۲۳ زمانی است که لیتیوم به چیزی تبدیل می‌شود که من آن را یک بازی حجمی می‌نامم. ما باید شاهد واکنش عرضه هم از سوی تولیدکنندگان فعلی و هم از سوی تولیدکنندگان کوتاه مدت باشیم که نیاز به اجرای بی‌عیب و نقص در مواجهه با تقاضای پایدار لیتیوم دارند. توافق نظری وجود دارد که بیان می‌کند، عرضه لیتیوم به سمت افزایش عمده در سال ۲۰۲۳ پیش می‌رود، زیرا موجی از پروژه‌های توسعه‌ای یا پروژه‌های جدید شروع به کار می‌کند. برخی که نظر نزولی بیشتری دارند می‌گویند، موج عرضه جدید زمانی به بازار وارد خواهد شد، که لغو یارانه‌های سخاوتمندانه خودروهای برقی توسط چین باعث کاهش تقاضا ‌شده و ناهماهنگی به وجود آمده می‌تواند باعث کاهش شدید قیمت‌ها شود .بر اساس میانگین پنج تحلیل بررسی‌شده توسط بلومبرگ، میانگین قیمت‌ها در سال ۲۰۲۳ احتمالا حدود ۸ درصد از میانگین سطح سال ۲۰۲۲ کاهش خواهد یافت.

جمع بندی

در حال حاضر حذف اعتبارات تخصیص یافته به خودروهای برقی توسط چین و همچنین عدم اطمینان در مورد کووید و رشد اقتصاد جهانی بر چشم‌انداز فلز لیتیوم تاثیر می‌گذارد. اما با بازگشایی سریع‌تر از حد انتظار اقتصاد چین و فرار بقیه جهان از رکود عمیق، هنوز هم آینده این فلز می‌تواند شگفت‌انگیزتر باشد. اجماع نظر کارشناسان این است که در سال ۲۰۲۳ قیمت‌ها احتمالا رو به افزایش است، هرچند که پتانسیل نزولی هم وجود دارد؛ با وجود این سقوط قیمتی به هیچ وجه پیش‌بینی نمی‌شود.




منبع: ماهنامه تحلیلی کارخانه