به گزارش ایراسین، یکسال هندوانه، یکسال گوجه‌فرنگی و سال بعد پیاز و سیب‌زمینی روی زمین می‌ماند بی‌انکه خریداری برای آنها وجود داشته باشد و دست خالی کشاورزان هم بعد از یک سال زحمت و تلاش در گرما و سرمای زمستان روبه‌دوربین‌ها گرفته می‌شود.
این داستانی تکراری در بخش کشاورزی ایران است که هرسال شاهد آن هستیم و فقط یک هفته همه مسئولان صحبت از برطرف شدن مشکلات و خرید تضمینی می‌کنند بی‌توجه از اینکه دوباره سال بعد این کشاورزان هستند که به خاکس سیاه نشسته و سفره آنها خالی‌تر می‌شود.
نکته جالب توجه اینجاست که هرسال پاسکاری مسئولان مربوطه برای شانه خالی کردن از وعده‌هایی که داده بودند بیشتر و بیشتر می‌شود تاجایی که اصولا ممنوعیت صادرات متهم ردیف اول شناخته و در نهایت دلال‌ها هم آتش بیار معرکه معرفی می‌شوند.
اما به راستی مشکل کجاست که هرسال باید شاهد از بین رفتن حجم بالایی از محصولات کشاورزی به دلیل عدم صرفه اقتصادی برداشت باشیم و علاوه بر زیان گسترده کشاورزان منابع آب و خاک ایران نیز هدر برود؟
افزایش تولید بدون توجه به توسعه صنایع تبدیلی
جلال محمودزاده، عضو کمیسیون کشاورزی درباره مشکل کاهش قیمت برخی محصولات کشاورزی در فصول برداشت به خبرنگار ما گفت: یکی از مهمترین مشکلاتی که باید مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و ستاد تنظیم بازار درباره آن تصمیم‌گیری کنند موضوع تعادل در بخش تولید با میزان تقاضا و توانمندی فراوری محصولات است.
محمودزاده در ادامه افزود: مشکل کشاورزان در سنوات اخیر مربوط به ناتوانی در مدیریت تولید بوده به این صورت که یکباره حجم بالایی از محصولات در فصلی مشخص روانه بازار می‌شود که بازار به دلایل مختلف توان جذب ان را ندارد و می‌بینیم قیمت اینقدر کاهش می‌یابد که اصولا برداشت محصولات منطقی نیست.
این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی معتقد است اقدامات مثبتی که در راستای تقویت تولید در بخش کشاورزی و تامین امنیت غذایی ایران صورت گرفته امروز به نوعی به مشکل دامن می‌زند چون متناسب با افزایش توان تولید امکان فرآوری یا صادرات نداریم.
محمودزاده به خبرنگار ما گفت: براساس برنامه‌های توسعه بخش کشاورزی و تغییر از کشت سنتی به کشت گلخانه‌ای در برخی محصولات می‌بینیم یکباره با افزایش بهره‌وری تولید چندین برابر شده است درحالی که وقتی در بخش صنایع مرتبط بررسی می‌کنیم هیچ ارتقائ توان تولید نسبت به گذشته نمی‌بینیم یا اینقدر افزایش کم است که به حساب نمی‌آید.
وی تصریح کرد: در برخی موارد هم مشکلات دولت در موضوع خرید تضمینی باعث می‌شود تا کشاورزان از الگوی کشت پیروی نکرده و براساس سیاست‌های خودشان در زمینه تولید گام بردارند و نهایتا مشکلات هم برای خودشان و هم برای اقتصاد کشور ایجاد می‌شود.
به گفته این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس برای جلوگیری از تکرار این موارد بهترین گزینه این است که در بخش صنایع مرتبط بخش کشاورزی سرمایه‌گذاری‌های مناسب صورت بگیرد و برای صادرات هدفمند برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم تا به این ترتیب علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بتوانیم اشتغال‌پایدار در بخش کشاورزی تجربه کنیم.
ظرفیت‌های فرآوری متناسب با قطب‌های تولید نیست
از سوی دیگر دکتر مهدی کریمی تفرشی، ریاست هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور در این زمینه به خبرنگار ما گفت: یکی از مشکلات اصلی در بخش کشاورزی ایران عدم تناسب ظرفیت فرآوری در قطب‌های تولیدی است به همین دلیل می‌بینیم در سنوات مختلف تولیدات کشاورزان روی دستشان می‌ماند.
کریمی تفرشی در ادامه افزود: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد مثل در منطقه‌ای که قطب تولید سیب درختی است سردخانه به اندازه مناسب نداریم و البته کارخانه تولید کنسانتره یا کمپوت هم در آن منطقه نیست، بنابراین وقتی محصولات تولید می‌شوند کشاورزان چاره‌ای ندارند که به اولین پیشنهاد خرید پاسخ مثبت بدهند.
ریاست هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور تاکید کرد: در کشورهای توسعه یافته بخصوص در بخش کشاورزی اغلب تولیدکنندگان بومی در مناطق خود با استفاده از قدرت تعاونی‌ها یا اتحادیه‌ها اقدام به تاسیس صنایع فراوری یا سورتینگ مورد نیاز منطقه می‌کنند به این ترتیب فرصتی برای سودجویی و دلالی در اختیار کسی قرار نمی‌گیرد و کشاورزان محصولات خود را در دوره‌ای مناسب روانه بازار می‌کنند یا برای آن بازاریابی می‌کنند.
وی عنوان کرد: به عنوان مثال در کشور هلند که از صادرات محصولات لبنی درآمدهای سرشاری برای خود ثبت کرده است، دامداران یک منطقه درقالب یک تعاونی کارخانه‌های تولیدی لبنیات احداث می‌کنند و همان تعاونی با مدیریت یک دفتر بازرگانی موضوع صادرات را هم پیگیری می‌کند.
کریمی تفرشی معتقد است امروز با توجه به افزایش تولید در بخش‌های مختلف کشاورزی لازم است نگاه ویژه در زمینه صنایع فرآوری، بسته بندی و حتی بخش بازرگانی مرتبط داشته باشیم تا بتوانیم از این ظرفیت قابل توجه که اتفاقا فرصتی مناسب است استفاده بهینه داشته باشیم.
به گفته کریمی تفرشی بازار ایران با توجه به جمعیت خود توان جذب میزان مشخصی از انواع محصولات غذایی را داشته و به ناچار مازاد این تولید باید به بازارهای صادراتی ارسال شود که اتفاقا ایران در منطقه‌ای بسیار مناسب با یک بازار هدف نزدیک به 400 میلیون نفر در اطراف خود قرار دارد.
ریاست هیات مدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور اظهار کرد: مرزهای زمینی و دریایی و البته قراردادهای همکاری تجاری یا تجارت ترجیهی میان کشورهای همسایه ایران فرصتی است که می‌توانیم از آن استفاده بهینه داشته باشیم و باشیم ارزش افزوده بالایی در بخش کشاورزی ایجاد کنیم درکنار اینکه دیگر شاهد ضایع شدن محصولات کشاورزی به دلیل نبود مشتری نباشیم.
دچار یک عقب‌ماندگی تاریخی هستیم
در همین حال محمد شفیع ملک زاده رئیس سازمان نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور با اشاره به اینکه در بخش کشاورزی دچار یک عقب ماندگی تاریخی شده ایم، گفت: اهمیت و جایگاه کشاورزی در کشور بسیار ویژه است و هر سال، رشد اقتصادی مثبت بخش کشاورزی باعث می شود، رشد اقتصادی کشور منفی نشود.
وی در عین حال افزود: با وجود رشد کشاورزی اما همچنان هم تولید کننده و هم مصرف کننده باید بابت خرید محصولات کشاورزی هزینه گزافی را باید پرداخت و یک فاصله قیمتی بسیار زیاد از تولید تا مصرف داریم و در کنار آن بهره روی درست و اساسی از مناطق و ظرفیت بخش کشاورزی نداریم.
رئیس سازمان نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور در برنامه «بدون خط خوردگی» رادیو گفت‌وگو با بیان اینکه در صورت بهره وری کامل از بخش کشاورزی، می توانیم از وابستگی به نفت خارج شویم، اظهار کرد: باید تمام منابع و سرمایه ها در زمینه نفت و معادن را کنار بگذاریم و موانع بخش کشاورزی را برطرف کنیم و آن را رونق دهیم، مطمئناً اقتصاد ایران از کشورهای خلیج فارس و حتی اروپایی بهتر خواهد شد.
وی در ادامه به آمایش سرزمین و الگوی کشت اشاره کرد و گفت: یکی از معضلات کشور نبود برنامه مدون برای اجرای الگوی کشت است و برای این امر مهم نیازمند یک بانک اطلاعاتی و آماری دقیق و مهم از بخش کشاورزی است. اگر اطلاعات لازم در این حوزه را داشته باشیم، بدون تردید می توانیم به راحتی با اجرای برنامه ها و سیاست های لازم، الگوی کشت و آمایش سرزمینی را اجرا کنیم.
شفیع ملک زاده درباره آثار منفی نبود الگوی کشت و آمایش سرزمینی در حوزه کشاورزی بیان کرد: وقتی الگوی کشت مناسب وجود نداشته باشد، یک روز کشاورزی که باید هر کیلو پیاز را دو هزار تومان به فروش برساند، مجبور است با قیمت بسیار کمتری این کار را انجام دهد و روز دیگر مصرف کننده مجبور است، بیش از 15 هزار تومان برای هر کیلو پیاز مصرف کند.
انتها/
ارسال نظر