به گزارش ایراسین به نقل از روابط عمومی فولادمبارکه، محمدرضا شریفی، مدیر «مهندسی کارخانه» شرکت فولاد مبارکه، در برنامۀ رادیوفولاد در خصوص عملکرد این مدیریت، به سئوالات زیر پاسخ گفت:

نقش مدیریت مهندسی کارخانه در فولاد مبارکه چیست؟

در مدیریت مهندسی کارخانه که از زیرمجموعه های معاونت تکنولوژی است، طراحی پروژه‌هایی که به‌منظور بهبود و نوسازی بخش‌های موردنیاز در فولاد مبارکه تعریف می‌شوند، انجام می‌گیرد. سه دپارتمان تخصصی شامل برق، مکانیک و ساختمان در کنار واحدهای طراحی پروژه‌های فرایندی که متناظر با نواحی تولیدی و ستادی در مهندسی کارخانه تعریف شده‌اند، انجام فعالیت‌های مرتبط با طراحی و مهندسی پروژه‌ها را به عهده دارند. همچنین واحد جانمایی و مرکز اسناد وظیفۀ ارائۀ خدمات در زمینه جانمایی طرح‌ها، صدور مجوزهای حفاری، آرشیو اسناد و مدارک پروژه‌ها و... را به عهده دارد. واحد خدمات فنی پروژه‌ها نیز کنترل پروژه‌ها، تخصیص بودجۀ پروژه‌ها و امور مشاوران را در دست دارد. این واحد از واحدهای طراحی حمل‌ونقل، ساختمان و اسکلت فلزی؛ امور مشاوران و قراردادها؛ طراحی پروژه‌های برق، اتوماسیون، مخابرات و ابزار دقیق و واحد طراحی فرایند ناحیۀ انرژی و سیالات تشکیل شده است.

واحــد طــراحی حمل‌ونقل، ساختــمان و اسکلت فلــزی: این واحـد متـولی انجـام مطالعـات و طـراحی زیرساخت‌های عمرانی شرکت، شامل پروژه‌های توسعۀ راه و راه‌آهن، پروژه‌های ساختمان‌های صنعتی مانند سالن‌های خطوط تولید، تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب و مشابه آن، ساختمان‌های اداری، رختکن، رستوران، تسهیلات رفاهی و... است. این پروژه‌ها با همکاری پنج نفر کارشناس و به‌کارگیری مشاوران توانمند انجام می‌شود. اهم پروژه‌های طراحی شده یا در دست طراحی در چند سال اخیر عبارت است از: 1-طراحی جاده‌های پیرامونی شرکت که مناقصه آن برگزار شده و پیمانکار شروع به کار کرده است؛ 2-طراحی توسعۀ ریلی ایستگاه‌های مواد اولیه و محصول؛ 3-طراحی سایت آبی واحد فولادسازی.

واحد امور مشاوران و قراردادها: در این واحد اقدامات مربوط به تأمین خدمات مشاوره و تهیه و تنظیم قراردادها جهت ارسال به خرید، اخذ اعتبار جهت قراردادهای مشاورۀ شناسایی شرکت‌های مشاور و همچنین عقد قرارداد با مشاورها انجام می‌شود.

طراحی پروژه‌های برق، اتوماسیون، مخابرات و ابزار دقیق: همان‌گونه که از نام این واحد پیداست، طراحی پروژه‌های برق، اتوماسیون، مخابرات و ابزار دقیق بر عهدۀ این واحد است. در قسمت برق طراحی پست‌های فشار قوی، موتورها، درایوها و سیستم‌های روشنایی انجام می‌پذیرد. در قسمت اتوماسیون نیز طراحی سیستم‌های اتوماسیون ابزار دقیق، PLCها و HMIها صورت می‌گیرد. در قسمت ابزار دقیق، امور مربوط به سیستم‌های ابزار دقیق هوشمند یا همان سیستم‌های Measuring انجام می‌شود که نمونه‌های بارز آن سیستم‌های ضخامت‌سنج و عرض‌سنج و باسکول‌های استاتیک و داینامیک و سیستم‌های کدینگ است.بخش مخابرات وظیفۀ طراحی شبکه، سیستم‌های نظارت تصویری، سیستم‌های Paging و Intercom را به عهده دارد. بخش اعلام و اطفای حریق نیز طراحی سیستم‌های اعلام حریق شامل سنسورهای موردنیاز، آشکارسازها و سیستم‌های اطفای حریق را به عهده دارد.

واحد طراحی فرایند ناحیۀ انرژی و سیالات:نیازسنجی و امکان‌سنجی پروژه‌های مرتبط با ناحیۀ انرژی و سیالات توسط این واحد صورت می‌گیرد تا زیرساخت‌هایی بی‌نقص و ایمن برای شرکت فولاد مبارکه طراحی شود.

در مورد وظایف و فعالیت‌های واحد مهندسی کارخانه توضیح دهید.

واحد مهندسی کارخانه از بدو تأسیس شرکت فولاد مبارکه با این رسالت ایجاد شد که در کنار قسمت‌های مختلف که وظیفۀ تولید و حفظ وضعیت موجود را به عهده دارند، با نگاه به آینده، پروژه‌هایی را تعریف و پیگیری کند که چابکی و انعطاف لازم را برای رقابت در عرصه‌های مختلف برای فولاد مبارکه فراهم سازد. در حال حاضر شرایط هم به‌لحاظ اقتصادی، سیاسی و تحریم‌ها و هم سیر تحولات تکنولوژی بسیار پیچیده است. این واحد نیز در کنار واحد تحقیق و توسعه (R&D) متأثر از مباحث تکنولوژی است و باید با نگاه خاص‌تری رسالتمان را دنبال کنیم.

در نقشه راه مهندسی کارخانه چه اهداف کلانی تعریف شده است؟

برای تعریف پروژه‌ها چندین معیار را در نظر می‌گیریم. یکی از این معیارها تکنولوژی و نوسازی تکنولوژی است که در شرکت فولاد مبارکه در معاونت تکنولوژی تعریف شده و بر مبنای آن پروژه‌هایی طرح می‌شود. برخی از این پروژه‌ها از نوع پروژه‌های سرمایه‌گذاری و مهندسی به شمار می‌آیند که در دستور کار این واحد قرار می‌گیرند. مثلا برای تولید محصولات خاص ازجمله محصولات فولادی موردنیاز در صنعت خودرو به خطوط تولید جدید به‌ویژه در ناحیۀ نورد سرد نیازمندیم. برای مثال، در خط تولید ورق‌های رنگی تغییراتی باید ایجاد شود. خط گالوانیزه نیز باید نوسازی شود تا کیفیت لازم برای تولید ورق‌های خودرو را داشته باشد. همچنین طرح نورد گرم 2 یکی از پروژه‌های مهم شرکت است که می‌تواند ورق‌هایی با کاربرد خاص تولید کند.

به‌طورکلی پروژه‌های این مدیریت به دو دسته تقسیم می‌شوند: 1- پروژه‌هایی که به داخل فنس فولاد مبارکه مربوط می‌شوند، ولی در عین حال خارج از فنس بهره‌برداری و اجرا می‌شوند و باید امکاناتی نظیر راه‌آهن، جاده‌های دسترسی، مخابرات، IT و ... برای آن‌ها فراهم شود. 2-پروژه‌هایی که ماهیت تجهیزاتی دارند و جهت توسعه و ارتقای خطوط تولید موجود اجرا می‌شوند و حتما باید با سایر تجهیزات خطوط تولید منطبق و هماهنگ شوند تا قابل بهره‌برداری باشند.

علاوه بر پروژه‌های فوق بعضا پروژه‌هایی از جنس نوسازی در نواحی تولیدی تعریف می‌شود که به‌منظور بهبود و بهینه‌سازی خطوط تولید طراحی و اجرا می‌شوند.

برای انجام کارها از خدمات مشاوره‌ای هم استفاده می‌شود؟

در پروژه‌هایی که نیازمند تخصص‌های مختلف است از دانش و تجربۀ حدود 20 مشاور متخصص که از بهترین مشاوران کشور محسوب می‌شوند و همچنین از ظرفیت موجود در شرکت و شرکت فنی مهندسی
فولاد مبارکه که مولود فولاد مبارکه است، بهره می‌گیریم. سعی کرده‌ایم از دانش و تجربۀ افراد نخبه‌ای که طی سالیان متمادی در شرکت پرورش یافته‌اند و نیز دانش متخصصان خارج از شرکت به نحو مطلوب استفاده کنیم.

در خصوص طرح تحول دیجیتال فولاد مبارکه، چه پروژه‌هایی در مهندسی کارخانه اجرا می‌شود؟

در انقلاب صنعتی نسل چهارم، تکنولوژی‌های مختلفی به کمک صنعت آمده‌اند و تحولات زیادی در پی داشته‌اند. یکی از این تحولات در حوزۀ تجهیزات است که بسته به اینکه می‌خواهیم چه نوع تصمیم‌گیری‌های دیجیتالی را اجرا کنیم تجهیزات مختلفی لازم است.

در خصوص طرح تحول دیجیتال دو دسته پروژه داریم: یک دسته پروژه‌هایی مانند انبار هوشمند است که برای بهره‌برداری یا کنترل کیفیت یا حمل‌ونقل (پروژۀ لجستیک هوشمند برای حمل‌ونقل) صورت می‌گیرد؛ و دستۀ دیگر پروژه‌های مربوط به مهندسی کارخانه است. امروزه شرایط طراحی و مهندسی در دنیا متحول شده و روش‌های طراحی جدید جایگزین روش‌های قدیمی شده‌اند. اکنون همۀ طراحی‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای رایانه‌ای انجام می‌شود.

پروژۀ مرکز اسناد هوشمند: این پروژه در زمینۀ هوشمندسازی است. یکی از بزرگ‌ترین دارایی‌هایی که شرکت فولاد مبارکه ایجاد کرده و از همان ابتدای بهره‌برداری نیز به آن اهمیت می‌داده اسناد و مدارک پروژه‌هاست که در کنار تجهیزات و سایر دارایی‌های شرکت، حفظ و نگهداری می‌شود. مرکز اسناد فولاد مبارکه بخش عمده‌ای از اطلاعات موردنیاز جهت ساخت قطعات و تجهیزات پروژه‌ها را در اختیار دارد و با تغییرات تکنولوژی باید همگی به فرایند دیجیتال تغییر یابند تا در اسرع وقت در اختیار واحدهای تصمیم‌گیر شرکت قرار گیرند.

در خصوص توسعۀ راه‌ها و جاده‌های دسترسی شرکت توضیح دهید.

فولاد مبارکه ابتدا با ظرفیت تولید سالانه 2.4 میلیون تن پا به عرصۀ تولید گذاشت و در حال حاضر تولید تولید شرکت فولاد مبارکه درون فنس 7.2 میلیون تن است که با احتساب طرح‌های توسعه در مجتمع فولاد سبا و بهره‌برداری از ظرفیت800 هزار تنی فولاد سفیددشت و ظرفیت 1.5 میلیون تنی فولاد هرمزگان انتظار می‌رود ظرفیت گروه فولاد مبارکه در سال آینده به بیش از 11 میلیون تن برسد . خارج از فنس فضای فولاد مبارکه، واحدهایی ایجاد کرده‌ایم که دسترسی به این واحدها از نظر راه‌آهن و جاده و زیرساخت دشواراست. بدین منظور طرح رینگ پیرامونی فولاد مبارکه تعریف شده که علاوه‌بر تفکیک ترافیکی ماشین‌های سبک و سنگین، شامل موضوعات ایمنی را نیز می‌شود، سطح و سرعت دسترسی به قسمت‌های مختلف را تسهیل می‌کند و درمجموع می‌تواند بهره‌وری شرکت را افزایش دهد.

مهندسی کارخانه از ابتدای دوران ساخت تا بهره‌برداری و هم‌اکنون در شکل‌گیری و بقای شرکت نقش داشته و دارد، قدری به سابقۀ عملکرد این بخش اشاره کنید.

به‌عنوان نمونه می‌توان به این پروژه‌ها اشاره کرد: 1-توسعۀ پارک‌های انباشت و برداشت ناحیۀ آهن‌سازی؛ 2-نصب غبارگیرهای کوره‌های EAF و LF ناحیۀ فولادسازی؛ 3-طراحی رینگ کمربندی و خطوط راه‌آهن جدید؛ 4-جایگزینی درایوهای اصلی خط نورد گرم؛ 5-توسعه و بازسازی کوره‌های شمارۀ 3 و 4 خط نورد گرم؛ 6-بازسازی و Revamp خط گالوانیزه ناحیۀ نورد سرد.