به گزارش ایراسین به نقل از دنیای اقتصاد، ورود معادن به معدن‌کاری دیجیتال اجتناب‌ناپذیر، اما سخت است و تغییر فناوری از نسل دوم به چهارم، نیازمند صرف هزینه‌های بسیاری است. این موضوع که به عقیده صاحب‌نظران، مسیر جدید توسعه بخش معدن و صنایع معدنی است، در ایران به‌شدت مهجور مانده است و ‌جز در مواردی معدود در چند مجموعه صنعتی بزرگ، فراگیری چندانی در کشور ندارد. دلیل این موضوع به رشته‌ای از مسائل مربوط است که می‌توان در یک تقسیم‌بندی اصولی آنها را به این شکل عنوان کرد: حاکمیت و مجموعه اقدامات، نگرش‌ها، تصورات، قوانین، جهت‌گیری‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها به سمتی است که معدن‌کاری دیجیتال را تقویت نمی‌کند.

شرکت‌ها و معدن‌کاران کوچک و بزرگ درکی از ابعاد و نتایج ملموس معدن‌کاری دیجیتال ندارند. کنشگران و رسانه‌های فعال در این بخش موفق به ساخت فرهنگ قدرتمند و فراگیری در بخش معدن و صنایع معدنی برای تقویت معدن‌کاری دیجیتال نشده‌اند. ارتباط کشور با جهان قطع یا محدود است و با توجه به سرعت تحولات، فضا برای خرید، نصب و توسعه این شکل از معدن‌کاری مهیا نیست. به فراخور همه این موارد نیز آموزش نیروهای کار در بخش معدن و صنایع معدن مبتنی بر پیش‌نیازهای کار در عصر دیجیتال و معدن‌کاری هوشمند نبوده، به همین دلیل در اندک تجربیات ‌گذار به معدن‌کاری هوشمند در ایران، فواید این ‌گذار همسو با هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته نبوده است.

تلاش برای تغییر فضای کشور در بخش معدن‌کاری دیجیتال و استفاده از فرصت‌های اکتشاف، استخراج، بارگیری، فرآوری، تولید و توسعه هوشمند این بخش، مهم‌ترین دلیل برگزاری همایش مذکور است.

علیرضا بختیاری، مدیرمسوول گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» با تایید این موضوع، تاکید کرد: با اینکه حس و حال معدن‌کاری هوشمند در کشور در بین صنایع معدن و معدن‌کاران بالا نیست؛ اما باید تلاش کرد با روشن‌کردن ابعاد مختلف و متنوع معدن‌کاری هوشمند، مسیر را برای جهت‌دادن و حتی الزام دولت برای ورود به این حوزه فراهم کرد. مهدی کرباسیان،

رئیس اسبق هیات عامل ایمیدرو نیز با تایید این موضوع، یادآور شد: همواره مقاومت در برابر تغییر چارچوبی است که در فرآیندهای ‌گذار و تحول باید به آن توجه شود. این موضوع، هم در سطح دولت و هم در سطح معدن‌کاران وجود داشته و تلاش این همایش نیز باید به شکلی باشد که مسیر برای ورود به عصر معدن هوشمند و بهره‌گیری از فرصت‌های این تحول فراهم شود.

وی با اشاره به خاطراتی در زمینه تحول بخش گمرک در میانه دهه ۷۰، از محدودیت‌های ناشی از تحریم و فقدان روابط با جهان به عنوان یکی از موانع تحقق معدن‌کاری هوشمند یاد کرد.

در این جلسه که محمل طرح و مباحثه پیرامون دامنه‌ای متنوع از بحث‌های فنی، سیاستی و نظری در خصوص معدن‌کاری دیجیتال بود، علیرضا بختیاری، مدیرمسوول گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد»، مهدی کرباسیان رئیس اسبق هیات‌عامل ایمیدرو، اردشیر سعدمحمدی مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات، مصطفی موذن‌زاده رئیس اسبق هیات‌عامل ایمیدرو، ابراهیم جمیلی رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی ایران، خداداد غریب‌پور رئیس اسبق هیات‌عامل ایمیدرو، رضا اشرف سمنانی عضو هیات‌مدیره شرکت میدکو، محمدحسین بصیری مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان، بهرام شکوری رئیس انجمن صنایع مس ایران، مهدی ایزدیار مدیرعامل شرکت فنآپ زیرساخت، علی خطیبی مدیرعامل شرکت راه‌سازی و معدنی مبین، احمدرضا صیادی رئیس انجمن مهندسی معدن ایران، امید اصغری مدیرعامل موسسه یونیدرو، محمد عزیزاللهی مدیرعامل شرکت همکاران‌سیستم، محمدجعفر صالحی معاون شرکت ذوب‌آهن اصفهان، طهماسبی از شرکت بین‌المللی مهندسی سیستم‌ها و اتوماسیون (ایریسا)، کریم‌دادی از شرکت فولادمبارکه اصفهان، کمالی از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، ستوده از شرکت خدمات ارتباطی ایرانسل، حمیدی مشاور معاونت معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت، اعتمادی از سازمان ایمیدرو و سروش فولادچی، به‌عنوان دبیر همایش حضور داشتند.

پیشنهاد ایجاد نهادهای واسط نظیر تسهیل‌گرها و شتاب‌دهنده‌ها برای توسعه معدن‌کاری هوشمند در کنار آگاه‌سازی دولت نسبت به تبعات ادامه حرکت بخش معدن در مسیر فعلی از مهم‌ترین نکاتی بود که مورد تاکید حاضران قرار گرفت. پرهیز از بحث‌های نظری و تئوریک و ضرورت تمرکز بر ارائه فهم روشن از فواید اقتصادی و فنی معدن‌کاری دیجیتال به‌منظور توسعه کسب‌وکار برای صاحبان معادن از دیگر نکاتی بود که در این نشست به آنها اشاره شد.

رئیس اسبق هیات‌عامل ایمیدرو، از بانیان همایش معدن‌کاری دیجیتال خواست که در راستای تبدیل این مساله به یک‌موج خبری جدی تلاش کنند. مهدی کرباسیان در جریان این نشست، با اشاره به تحرکات بنگاه‌های بزرگ و چندملیتی ژاپن نظیر میتسوبیشی در دهه‌های گذشته در حوزه هوشمندسازی، تصریح کرد: مدت‌هاست بحث هوشمندسازی و اقتصاد دیجیتال در برخی از کسب‌وکارها و صنایع شکل گرفته که تیم‌های جوان و استارت‌آپ‌ها پیشگام این تحول بوده‌اند و به نظر می‌رسد معدن از این قضیه جا مانده است. تغییر همواره با موانع بسیار و ممانعت عوامل انسانی و محیطی روبه‌رو می‌شود؛ اما تلاش در این راستا می‌تواند موانع را کنار بزند.

مصطفی موذن‌زاده، مدیر باسابقه حوزه معدن نیز با اشاره به عقب‌ماندگی تاریخی تولید و استخراج معدنی در کشور یادآور شد: نیاز داریم فرهنگی در کشور تولید شود که در نهایت هوشمندسازی را در سطحی فراگیر جانشین وضعیت سنتی و آنالوگ فعلی کند. رغبت صنایع و بنگاه‌های معدنی به این کار کم است که بخشی از این موضوع به دلیل عدم‌فرهنگ‌سازی در حدود ۶۵۰۰معدن و پهنه معدنی در سراسر کشور است. اگر معدن‌کار بپذیرد و متوجه شود که پیوستن به این روند فواید بسیار و نتایج مشخصی برای وی دارد، با این روند همسو می‌شود؛ در غیراین‌صورت اهداف کشور در حوزه معدن‌کاری دیجیتال رنگ اجرا نخواهد دید.

بهرام شکوری، فعال حوزه معدن هم با طرح موضوعاتی روشن درباره وضعیت کشور در حوزه معدن‌کاری دیجیتال، تحلیلی از وضعیت کنونی اقتصاد معدن ارائه کرد و گفت: مبحث هوشمندسازی معادن دامنه وسیعی دارد که از برهم کنش مسائل و نهادهای مختلف، اعم از آموزش و نیروی انسانی، دولت و زیرساخت‌ها، ارتباط با جهان و زنجیره تامین جهانی، فناوری و سرمایه‌گذاری حاصل می‌شود.

وی با برشمردن چهار موضوع مهم که باعث فراموشی حرکت در مسیر معدن‌کاری هوشمند در کشور شده‌اند، از ضرورت استفاده از تجربیات ملموس جهان و لمس عینی این واقعیات برای معدن‌کاران سخن گفت. رئیس کمیسیون معادن اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز با اشاره به اقداماتی که از سال‌ها قبل در حوزه نهادسازی و حمایت از توسعه فناوری‌های مدرن معدن انجام داده، آمادگی خود و مجموعه‌های تحت نظرش برای کمک به پیشبرد دستورکار معدن‌کاری دیجیتال در کشور را اعلام کرد.

ابراهیم جمیلی، با اشاره به تجربه کار با چهار دانشگاه بزرگ کشور در حوزه معدن و فناوری‌های معدنی، از ضرورت کار جمعی برای تقویت جریان مدیریت هوشمند معادن در ایران سخن گفت.

وی با اشاره به مسائلی که کشور در حوزه اکتشاف، استخراج و هوش مصنوعی دارد، بر یافتن نیازهای تخصصی کشور در این بخش، یافتن استعدادهای انسانی و تربیت و آموزش آنها به‌منظور پاسخگویی به این مسائل جدید تاکید کرد.

رضا اشرف‌سمنانی، از فعالان قدیمی صنایع معدنی و عضو هیات‌مدیره میدکو نیز با اشاره به شوک اثربخشی معدن‌کاری دیجیتال گفت: باید به مقوله مدیریت هوشمند معادن به شکل جامع و در قالب کلان نگاه شود.

بصیری از هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان نیز با اشاره به تجربیاتی در زمینه دور زدن شکاف فناوری کشور در بخش معدن، یادآور شد: باید از راه‌های بدیع به سمتی حرکت کنیم که از نسل اول و دوم تولید معدنی به نسل چهارم کراس‌کات بزنیم. انتقال تجربیات هوشمندانه واحدهای معدنی نظیر مس سرچشمه و فولاد مبارکه نیز می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.

احمدرضا صیادی، استاد دانشگاه تربیت‌مدرس و رئیس انجمن مهندسی معدن ایران هم با یادآوری اهمیت توجه به عرضه و تقاضای تحول دیجیتال در بخش معدن، تصریح کرد: بخش‌های بالادست زنجیره مشکلات بیشتری نسبت به بخش‌های فرآوری و ذوب در حوزه اخذ فناوری‌های دیجیتال دارند.

دانشیار دانشگاه تربیت مدرس یادآور شد: تا مدیران معدنی به این نتیجه نرسند که فناوری چگونه به تحول کارها می‌انجامد، تغییری در فضای کنونی رخ نخواهد داد.